Türk bilimadamı ve ekibinin umut veren araştırması: Alzheimer'ın çaresi zebrada
Güncelleme Tarihi:
Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi laboratuvarlarında görev yapan Türk bilimadamı Doç. Dr. Çağhan Kızıl ve ekibi Alzheimer’a çare olabilecek ipucunu zebra balığının beyninde buldu. Zebra balığının Alzheimer hastalığına tepki veren beyin hücreleri bu hastalık için ilaç geliştirme yolunda umut oldu.
Cell Reports adlı prestijli bilimsel dergide 23 Nisan’da yayınlanan araştırmaya göre, Doç. Dr. Çağhan Kızıl ve ekibi Alzheimer’da beyin hücrelerini yenileyen zebra balığının (danio rerio) hücre tipini inceledi. Balığın beyni çıkarılarak üç boyutlu laboratuvar ortamında masaya yatırıldı. 5 bin hücrenin genetik haritası oluşturuldu. Böylelikle, sinir sistemi kök hücrelerin hangi genlerde etkin hale geldiği araştırıldı. Zebra balığında sekiz hücre tipinin var olduğu, üçünün Alzheimer’a tepki verdiği saptandı. Dr. Kızıl, bundan sonra söz konusu hücrelerin insan beyninde eşdeğerinin olup olmadığına bakacaklarını belirterek, şöyle devam etti: “Eğer eşdeğeri yoksa ‘İnsan beyni kendini yenileyemiyor’ diyeceğiz. Ya da ‘Bu hücre tipi var. Ama zebra balığının kullandığı genler insanda etkin hale gelmiyor’ sonucuna varacağız. Öyleyse genleri etkinleştirmek için ilaç ya da terapi geliştireceğiz. Buluşumuz klinik araştırmalar için fırsat sunacak.”
Doç. Dr. Çağhan Kızıl
‘YENİ SİNİR HÜCRESİ YAPABİLİRİZ’
Eldeki verilerin Alzheimer’a karşı beynin kendisini nasıl yenileyebileceğine dair ipuçları vereceğini kaydeden Kızıl şunları söyledi: “Bizim beyinlerimiz yeni sinir hücresi yapamıyor. Balıktan öğrendiklerimizle kendi beynimizde yeni sinir hücresi yapma yoluna gidebiliriz. Alzheimer, 30 senedir çözüme kavuşturulamıyor. Baktığımız yerler bizi sonuca ulaştırmadı. Yeni bakış açılarıyla hastalığı yenmenin yollarını arıyoruz. Araştırmamızın Alzheimer hastalarında sinir hücrelerini nasıl yenileyebileceğimizi ortaya çıkaracağını umuyoruz.”