Türk ailesinde 'reis' tarihe karışacak

Türk Medeni Kanun Tasarısı'ndaki en önemli değişikliği oluşturan ve ''koca birliğin reisidir'' yerine, ''birliği eşler beraberce yönetir'' hükmünü öngören madde, TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi.

Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün de katıldığı toplantıda, komisyon, evlilik ve boşanmayla ilgili maddeleri görüştü. Tasarıda geçen ''karı'' sözcüğüne, Komisyonunun kadın ve bazı erkek üyeleri ''kaba'' olduğu gerekçesiyle karşı çıktı. Adalet Bakanı Türk, sözcüğün tasarı içinde olabildiğince az kullanıldığını belirterek, ''Bazı yerlerde kullanılması kaçınılmazdı'' dedi. Türk'ün, sözcüğün kullanılması konusundaki ısrarı üzerine, madde aynen kabul edildi.

Onur kırıcı davranış boşanma nedeni

Komisyonunun benimsediği düzenlemeye göre, ''onur kırıcı davranış'' da boşanma nedenleri arasına alındı. Aynı düzenlemenin Türk Medeni Kanunu için kaynak oluşturan İsviçre Medeni Kanunu'nda da yer aldığını belirten Bakan Türk, FP İstanbul Milletvekili Nazlı Ilıcak'ın ''imam nikahı, zina olarak kabul edilebilir mi?'' sorusu üzerine, evlilik koşullarına tasarıda yer verildiğini belirterek, ''İmam nikahı, hukuki anlamda zina olarak kabul edilir'' dedi. Komisyon görüşmelerinde, boşanma davasının açılacağı yer konusundaki düzenleme, milletvekilleri tarafından uzun süre tartışıldı. Eşlerden birinin yerleşim yerinin yanı sıra, ''davadan önce son 6 aydan beri birlikte oturulan yer'' de yetkili mahkeme yeri olarak benimsendi.

Tasarının en önemli değişikliğini oluşturan ve ''koca birliğin reisidir. Birliği koca temsil eder'' hükümleri yerine, ''evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği oluşmuş olur. Birliği eşler beraberce yönetirler'' hükmünü içeren maddeler kabul edildi. MHP Kahramanmaraş Milletvekili Edip Özbaş, tasarı ile getirilmek istenen değişikliğe karşı çıkarak, bu konuda alt komisyon raporunda da muhalefet şerhi bulunduğunu hatırlattı. Özbaş, ''Reisliğin el değiştirmesinden korkum yok. Ama Türk aile yapısı başsız kalacak. Bu durumda ailenin resmi makamlara karşı temsili de güç olacak'' dedi. Değişikliğe karşı çıkmasının ''kadınları daha aşağı gördüğünden'' kaynaklanmadığını anlatan Özbaş, ''Eşler arasında çocuğun hangi okula gideceği konusunda anlaşmaya varılamazsa ne olur? Bu sorunu mahkeme mi çözecek?'' diyerek, çekincelerini dile getirdi. Tasarıdaki değişiklik, diğer milletvekilleri tarafından olumlu karşılandı.

FP İstanbul Milletvekili Mehmet Ali Şahin, tasarının en önemli değişikliğini olumlu bulduklarını belirterek, değişikliğin, reis olma keyfiliğine son vereceğini söyledi. DSP İstanbul Milletvekili Erol Al, Türk aile yapısının yasalar ile değil, karşılıklı sevgi ve saygı ile korunacağını belirterek, Türk aile yapısının tarihten bugüne kadar kadın ve erkek eşitliğine dayandığını söyledi. DYP Kayseri Milletvekili Sevgi Esen evliliklerin daha saygın hale geleceğini belirtti.

FP İstanbul Milletvekili Nazlı Ilıcak, DSP'li Al'ın konuşmasında, ''kadın-erkek eşitliğinin İslamiyet ile birlikte değiştiği'' izlenemini aldığını belirterek, bunun gerçeği yansıtmadığını söyledi. DSP İstanbul Milletvekili İsmail Aydınlı, Al'ın ''konuşmasının yanlış anlaşıldığı'' sözlerine karşılık, ''İslamda kadın ikinci sınıf vatandaştır. Açın, bakın. Niye gerçekleri çarpıtıyorsunuz?'' diyerek tepki gösterdi. FP'li Kukaracı, ''İslamiyetin tartışacağı yer burası değil'' dedi. Tartışma, Komisyon Başkanı Emin Karaa'nın araya girmesiyle önlendi.

Mevcut durumun tescili

Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, eleştiri ve soruları yanıtlarken, Türkiye'nin, kadın ve erkek eşitliğini öngören uluslararası anlaşmalara imza attığını belirterek, tasarıda kadın ve erkek arasındahak ve sorumluluk ayrıcalığı yapılmadığını bildirdi. Tasarının yasalaşması ile ''ailede ne değişecek?'' sorusunun gündeme gelebileceğini vurgulayan Türk, ''Mevcut durum, tescil edilmiş olacak. Türk ailesi, çoğunlukla eşitlik anlayışı ile yürüyor'' dedi. Tasarının, Türkiye'nin 21. yüzyıl anlayışını yansıttığına dikkati çeken Türk, ''birliği eşler beraberce yönetir'' hükmü ile Türk aile yapısının sarsılmayacağını kaydetti. Türk aile yapısının karşılıklı sevgi ve saygı ile yürüdüğünü anlatan Türk, eşlerin eşit hak ve sorumluluğa sahip olduğunu, eşlerin birliği temsil edebileceğini söyledi. Türk, FP Aksaray Milletvekili Ramazan Toprak'ın, ''İsviçre Medeni Kanunu'nun gerekçe olarak sunulması bir kompleksin işaretidir'' sözlerine karşılık, kompleks duyulması için neden olmadığını, İsviçre Medeni Yasası'nın hem mevcut yasa hem de diğer ülkeler için kaynak teşkil ettiğini söyledi. Komisyon, bugünkü çalışmalarıyla tasarının 52 maddesini daha kabul ederek, bugünkü çalışmalarını 187. maddede tamamladı.