Türbeye akın

Sinir hastalığından, yağmur duasına, alerjiden hasta hayvanlarını iyileştirmek için gelenlere kadar her derdi olan türbelere koşuyor. Türbeler de sanki aralarında iş bölümü yapmış gibi. Herbiri farklı bir derde deva oluyor. Kimi eş bulmak, kimi kocasının çapkınlığını önlemek, kimi de çocuk sahibi olmak için el açıyor...

Doktorlarda veya piyangoda umduğunu bulamayan Türk insanı, yıllardır aynı yerde onları bekleyen 1263 türbede arıyor çaresini. Din adamlarının İslam'a aykırı olduğu gerekçesiyle onaylamadıkları çare aramak için yapılan türbe ziyaretleri, insanların seçenekleri tükendikçe, medet umdukları ilk ve yegane mekanlar. Özellikle cuma günleri ve haftasonları başlarında örtüleri, çantalarında duaları ile türbelerin kapısını aşındıranlar, genel olarak kızlara kısmet bulmak, nasiplerinin açılması ya da mal sahibi olma dilekleri için geliyorlar. Türbelerdeki kişilerin ruhuna Fatiha okumak için gidenlere oranla, dilekleri için gelenlerin sayıca daha çok olduğu görülüyor. Her yıl yaklaşık 20 milyon kişinin ziyaret ettiği türbeler, giderek daha önemli bir umut kapısı durumuna geliyor. Ülkemizde Artvin, Ardahan ve Iğdır'da hiç türbe bulunmamasına karşın, sadece İstanbul'da 173 türbe bulunuyor. İstanbul'u 47 türbeyle Bursa, 39 türbeyle Bursa ve Siirt izliyor.

Kaderi veya rızkı bağlanmış insanlar, üzerlerindeki uğursuzluktan kurtulmak için türbelere bir makara ip getirerek, çözüyorlar. Böylelikle bağlanmış kaderlerini değiştireceklerini düşünüyorlar. Ev ya da araba isteyenler ise istedikleri anahtarı sallayarak yardım istiyorlar. Türbe ziyaretleri sırasında en çok delilik, felç, kadınların çocuğunun olması, doğduktan sonra çocuğu ölenlerin doğacak çocuklarının yaşaması gibi dilekler dileniyor. Dileklerini içlerinden geçirerek türbenin yanındaki ağacı sıkı sıkı kavrayan insanlar, dilekleri kabul olunca bu ağacın sallanacağına inanıyor. Türbelerin yanında bulunan kayaya küçük taşlar yapıştırıp mumlar yakıyorlar.

Birçok çift de evlendikleri gün türbeleri ziyaret ederek, hem kısmet için hem de beraberliklerinin devamı için dua ediyorlar. Yanı sıra genç hanımların çoğu ilk gecenin hayırlı geçmesi için bu mekanlara geliyorlar. Bazı türbelerde geline ayva yedirilirken, bazılarında da geline türbe ve çevresi gezdirildikten sonra kolye hediye ediliyor. Duasına göre ziyaretçiler bazen çul çaput bağlarken, istedikleri evin maketini getirip bırakanlar da bulunuyor.

Türbeye, ezan sırasında ağzı açık su şişesi bırakarak dua okuyan ziyaretçiler, duaları kabul olursa, genel olarak yeniden türbeye gelerek okunmuş kesmeşeker dağıtıyor. Herkesin maddi gücüne göre bir karşılık vermesi gerekiyor. Bu okunmuş bisküviden, tavuk veya horoz kesmeye kadar gidiyor. Kurban kesenler de bulunuyor. Bunları kişi kendi adına yapabileceği gibi, bir başka tanıdığı adına da yapabiliyor.

İstanbul'daki türbeler

İstanbul’daki 173 türbe arasında en bilenenler şunlar: Beşiktaş-Tuzcubaba, Sarıyer-Tellibaba, Bakırköy-Zuhuratbaba, Eyüp Sultan, Koca Mustafa Paşa-Uykucubaba ve Sümbülefendi, Beykoz-Yuşa Türbesi, Karacaahmet, Göztepe-Şahkulu Türbesi, Kartal-Kartal Baba, Göztepe-Gözcübaba.

Zuhurat Baba

Efsaneye göre İstanbul'un Fethi’nden önce Topkapı surları ve çevresini, Zuhurat Baba ve arkadaşları koruyormuş. Fatih'in kuşatması sırasında Bizanslılar su kuyularını zehirleyince, Osmanlı ordusunun su ihtiyacını karşılayan mucizevi kişi Zuhurat Baba olarak biliniyor. Türbesi Bakırköy'de bulunan Zuhurat Baba, aynı yerde şehit düşmüş.

Telli Baba

Sarıyer'den kalkan Telli Baba dolmuşları özellikle cuma günleri ve hafta sonları dolup taşıyor. Asıl adı İmam Abdullah Efendi olan Telli Baba, Fatih devrinde orduda tabur imamı iken şehit olmuş. 80 yıl önce hastalıklı bir genç kızın onu rüyasında görmesiyle birlikte mezarı ortaya çıkarılmış. O günden sonra iyileşen genç kızın peşinden birçok insan bu türbeyi ziyaret etmiş.

Kurallar

Türbe ziyareti yapan hanımların başlarının örtülü olması.

Türbeden toprak, taş ya da herhangi bir şeyin alınmaması.

Ziyaretçinin türbeden ayrılmadan, kabirde yatanın ruhuna bir Fatiha ve 3 kere İhlas okuması.

Türbe Sektörü

Genel adaba riayet edilmesi ve dönerek ziyaret yapılmaması. Türbe çevresinde birçok satıcı ve dua okumak için sıraya girmiş birçok kişi bulunuyor. Kimileri tel satıyor, kimileri de sizin için yasin ve benzeri dualar okumayı teklif ediyor. Türbenin çevresinde sıralanan bu satıcılar, birçoklarını usandırıp para kazanıyorlar.