Türban mesajı size değil ABD’yeydi
Güncelleme Tarihi:
Batı’nın en önemli İslam uzmanlarından Prof. John L. Esposito, Barack Obama’nın İslam alemine seslendiği konuşmasını Hürriyet için yorumladı. Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un 2008’de görevi devralırken yaptığı konuşmada laikliğin önemini vurgulamak için Esposito’nun bir makalesine yaptığı atıfı ise “saptırma” olarak değerlendirdi.
* * * Obama’nın konuşması iyi niyetli ve romantik olmanın ötesine geçebildi mi sizce?
-Evet, bence çok farklı ve önemli bir konuşmaydı. Afganistan’la ilgili planları buna en iyi örnek. Bu konuşmayla Obama dünyadaki bütün Müslümanları memnun etmeyecektir elbette. Ama hepsine sizin bir çok farklı konulardaki sorunlarınızdan haberdarım demiş oldu.
* * * İslam alemi için en önemli konu İsrail-Filistin sorunuydu...O konuda tatmin edici bir şey söyleyebildi mi?
-Filistinlilerin feryadını çok iyi anladığını belli etti, bu önemli. Filistin’in de onurlarını koruma ve devlet olma hakkı vardır dedi. Batı Şeria’daki İsrail yerleşkelerinin haksızlığını vurguladı. Kudüs’ün üç büyük din için kutsal kent olduğunu söylemesi de önemli ve bugünkü İsrail hükümetinin hiç hoşuna gitmeyecek bir ifadeydi. Hem İsrail’in hem de Filistin’in devlet kurma hakkı vardır sözünden de 1967 savaşından önceki sınırlara geri dönülmesi manası çıkarılabilir. Bunlar son derece cesur ve önemli, yalnız, itirazım olan bir nokta var: Filistin için şiddet kullanmasın derken İsrail’in de bu sorunda şiddet kullandığını vurgulamadı. Ben olsam cümleyi “İki taraf da şiddetten uzak durmalı” şeklinde kurardım.
* * * Kuran’dan 4 kez alıntı yapması konuşmanın stratejisi açısından ne gösteriyor?
-Bir ABD başkanının İslam dünyasını anladığını, tanıdığını ve saygı duyduğunu göstermek istediler. Yine ailesinde Müslümanların olduğunu, ezanla büyüdüğünü anlatması da bu yaklaşımın bir parçası. Bu konuşma ABD’nin kapsayıcılığını göstermek açısından çok iyi tasarlanmış bir metin.
* * * Başkan konuşmasında bir yerde “liberalizm kisvesi altında bir kadının başını örtmesine karışmak dine saldırmaktır” dedi. Türkiye’ye mi mesaj bu?
-Obama, Kahire’den sadece İslam âlemine değil, Batı’ya da mesajlar verdi. Türban mesajı da bence Türkiye’ye değil ABD’yeydi. ABD’deki Müslüman kadınların türban takmasında sakınca olmadığını, bu gerçeğin Amerikan toplumu tarafından kabul edilmesi gerektiğini anlatıyordu.
ESPOSİTO AK PARTİ DİYOR DİYE BAŞLIK ATABİLİRSİN
Kim başta olursa olsun Türkiye çok önemli bir aktör. Türkiye’de dar görüşlü sekülerlerin dışında, yeni fikirler getiren açık görüşlü bir elit kesiminiz var. AK Parti’ye gelirsek; ABD için hem ortaklaşa çalışabileceği hem de kendi fikrini korkmadan ortaya koyan bir hükümet.Böyle bir partner Ortadoğu’da liderlik görevi de üstlenebilir. Türkiye’deki AKP-AK Parti tartışmasını kaçırmışım. Ben AK Parti diyorum çünkü burada dış politika konularına vakıf insanlar öyle diyor. Ama eğer istersen “Esposito, Başbakan’a katılıyor ve AK Parti diyor, yakında hükümetin bir parçası olacak” diye başlık atabilirsin.