Tüpte döllenen kanserli embriyonları eleme izni

Ä°ngiltere’de anne babadan geçen kanser yapıcı bir genin önlenmesi için, tüpte döllenen embriyonlara ‘eleme’ yapılması için izin çıktı. The Times Gazetesi’nin haberine göre, yıl sonundan önce 4 çifte uygulanacak olan yönteme, tüp bebek sahibi olmak isteyen anne babaların talebi üzerine onay verildi.Onayı veren Ãœreme ve Embriyoloji Kurumu, bağırsak kanserinin anne babadan bebeÄŸe genetik yolla geçme olasılığının yüksek olduÄŸunu belirtti. EÄŸer anne babalar FAP (familial adenomatous polyposis) adı verilen bu geni taşıyorsa, bunun çocuklarına geçme olasılığı yüzde 50. FAP geni, büyüme çağındaki çocuklarda rektum ya da kalın bağırsak kanserine yol açabiliyor. Ä°ngiliz doktorlar, tartışmalı tekniÄŸi kullanarak bu tip kanseri yok etmeyi umuyorlar.The Times gazetesine açıklama yapan Ãœreme ve Embriyoloji Kurumu sözcüsüne göre tüpte döllenme sonucu elde edilecek embriyonlar, 6 ila 10 hücreden ibaretken incelenecek ve yalnızca FAP genini taşımadığı belirlenen embriyonlar, anne adayının rahmine yerleÅŸtirilecek.Ä°ngiltere’de, genetik tedavi amacıyla embriyon seçmeye geçen temmuzda izin çıkmıştı. O zamanki amaç, ‘kistik fibrosis’, ‘Huntington’ gibi tedavi edilmesi imkansız hastalıklara yakalanan çocukların ‘sipariş’ kardeÅŸlerden alınacak hücrelerle tedavi edilmesiydi.Türkiye’de de embriyona genetik tanı yapılıyorTürkiye’de de tüp bebek merkezlerindeki genetik tanı laboratuvarlarında hastalıklı embriyonlar ayıklanıp saÄŸlıklı olanlar anne rahmine transfer edilebiliyor. Bunun için herhangi bir yasak da bulunmuyor. Testlerin yapılabilmesi için anne babanın talebi yeterli.Dr. Yaman SaÄŸlam (Memorial Hastanesi Genetik Tanı Merkezi Sorumlusu): Potansiyel olarak embriyolarda kanser taraması yapabiliriz. Aileler bize sıklıkla Talasemi, kistik fibroz, ateÅŸli Akdeniz anemisi, bazı metabolik hastalıkların taranması talebiyle geliyor. Kanserin tipine göre kromozomlarda veya tek gen denilen gen düzeyinde bozukluk olabilir. Bunun için kromozom veya DNA çalışması yapmak mümkün. Bazı kanserlerin genetik altyapıları olmayabilir. Ama ailesel geçiÅŸ gösteren, genetik altyapısı olan (örneÄŸin kolon ve meme kanseri) gibi kanserlerde, DNA düzeyindeki mutasyon (deÄŸiÅŸimler) embriyolarda taranabiliyor. SaÄŸlıklı, hastalıklı genleri taşımayan embriyolar anne rahmine yerleÅŸtiriliyor.Dr. Hakan Özön(Alman Hastanesi Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi Uzmanı)Ailede bilinen ve saptanan hastalıklar için biz bunu zaten yapabiliyoruz. Ama embriyolarda genetik tanı için, öncelikle anne babada saptanması lazım ki kör dalış yapmayalım. Böylece belirli kromozmalara bakarak embriyonda teÅŸhis etme ÅŸansı var. Çocuk hem anne, hem de babadan kötü, hasarlı geni alırsa kesinlikle hasta olacaktır. Â