TÜPRAŞ’ta dört işçi büyük ihmalin kurbanı

Bilirkişi raporuna göre 1.5 yıldır bakım gören petrol tankının tıpaları faciadan bir gün önce açıldı. Tanka ‘nafta’ adı verilen petrol ürünü sızarken, içerisinde gaz birikti. Naftanın tanka aktığı görüldüğü halde ertesi gün, ateşli izin sertifikası olmadan ve gaz ölçümü yapılmadan dört işçi 19 metre yükseklikteki tanka çıkarıldı. Petrol ve gaz yığını üzerinde çalışan dört işçi makineyle temizlik yaparken, çıkan kıvılcımla tank patladı. Bilirkişiler kuralsız çalışan taşeron şirketin de taşeron şirketi denetleyemen TÜPRAŞ’ın asli kusurlu olduğunu belirtiyor.

KURAL DIŞI ÇALIŞTIRILDI

İzmir’deki rafinerinde, 11 Ekim’de TK-3032 numaralı tankta meydana gelen patlamada 20 yaşındaki Yusuf Kepenek, 24 yaşındaki Kemal Şaşmazer, 26 yaşındaki Mehmet Karademir ve 44 yaşındaki Mehmet Dere can verdi. Bilirkişi raporuna göre facia şöyle gerçekleşti: TÜPRAŞ, TK-3032 numaralı tankı Şubat 2016’da bakıma aldı. Bakım için Beka Proje adlı taşeron şirketle anlaştı. Tank boşaltıldıktan sonra ürün giriş çıkış noktaları köreltildi. Projeye göre tank, bakım bittikten sonra 9 Ekim 2017’de devreye alma aşamasına getirildi. 10 Ekim’de tankın giriş çıkış hatlarına konulan kör tıpalar çıkarıldı. Tıpalar alınınca tanka; petrolün damıtılmasından elde edilen benzin ve gazyağı arasında bir ürün olan nafta sızdı. Gaz kütlesi tankı kapladı. Rapora göre, tıpaları alınmış tankın ateşli işlem yapılması yasak olduğu halde işçiler 11 Ekim’de 19 metre yükseklikteki tank kapağında sibop kapağı temizliği için çıkarıldı. Dört taşeron işçi, imzalı iş izin formu ve onaylı ateş izin sertifikası olmaksızın izinsiz ve kural dışı şekilde çalıştırıldı. Taş motorunun çıkardığı kıvılcımlar nafta gazının patlaması ve yanmasına yol açtı.

Raporda, bakımı taşerona devretse de TÜPRAŞ’ın denetim ve gözetim yetkisini devredemeyeceği belirtilerek, “TÜPRAŞ’ın izinlerin uygulanmasını, gözetim ve denetimini yeterince yapmaması nedeniyle bütün tedbirleri aldığından söz edilemez” deniliyor. Taşeron şirketin sahibi Bedrettin Karataş, TÜPRAŞ’ın verdiği talimatlara göre tıpaların çıkarılıp ateşli çalışma izni verildiğini belirtti. TÜPRAŞ’ın Emniyet Uzmanı Esfet Bilici’nin gaz ölçümü yapmadığını savunan Karataş, “O gün kendisi hasta olduğunu söylemiştir. Ölçümü yapsaydı kaza meydana gelmezdi. Tankta gaz olduğu sürece patlama olur” dedi. Ustabaşı Ali Battal, “Bir gün önce tankta çalışırken borulardan sıvı madde geldiğini görmüştüm” dedi. Bilici işçileri suçlayarak, “Çalışanlar ateşli malzemeyle çalışmaya izin verilmediği halde o gün taş kesme aletiyle çalışmıştır. Bizim iznimiz dışında hareket ederek bu olaya sebebiyet vermişlerdir” dedi. Bilici, patlamadan önce gaz ölçüm aleti ile tank çevresinde gezdiğini, artış görmediğini söyledi.

“SEN İŞİNE BAK” DEMİŞLER

Taşeron işçi Halil İbrahim Kavlak da taşeron şirketin patlayan tanka istenenden farklı türde kaynak yapıp boyayla üzerinin kapatıldığını öne sürdü. Kavlak, “Kaynak sağlam değil. Gözenek kaldı” diye itiraz etmesine rağmen “Sen işine bak” denildiğini savundu. Bakımdaki bir başka tankın aynı şekilde olduğunu iddia eden Kavlak, “Dün çalıştığınız tank da deliktir. Kaynağı zayıf, standart değildir. Tankta incelme vardır” dedi.
TÜPRAŞ’tan iki yönetici asli, birisi ikinci derece asli, diğeri de tali kusurlu sayıldı. Taşeron Beka’dan da iki kişi asli, bir kişi de tali kusurlu kabul edildi. Facia sonrası dört yetkili tutuklanarak, cezaevine gönderildi.