Tüm kanallarda dizisi var, ama bu hangi GüneydoÄŸu?

GüneydoÄŸu binlerce yıldır orada duruyor ama ÅŸimdilerde hikayeleri hiç görmediÄŸi kadar itibar görüyor. GüneydoÄŸu'da çekilen diziler patlama yaptı, neredeyse her kanalda bir DoÄŸu hikayesi anlatılıyor. Bu diziler neden bu kadar popüler, izleyiciler tarafından neden böylesine benimseniyor? Bu konu hakkında kafa yoranlara, kalem oynatanlara sorduk, soruÅŸturduk. HÃœLYA UÄžUR TANRIÖVER Galatasaray Ãœniversitesi Öğretim GörevlisiBu dizilerde feodalizm bile beyazlaÅŸtırılıyorAÄŸalı-köylü dizilerin patlama yapmasının birinci nedeni Türkiye'deki dizi sektörünün karakteristiÄŸiyle ilgili. Bu sektör oldum olası klonlama usülü çalışıyor. Ä°nsanlara bir mutfak ve dört duvar arasında geçen sit-comlardan daral gelmiÅŸti. Seyirci artık açıkhava, yeÅŸillik ve en son moda ciplerle filan zenginliÄŸin sergilendiÄŸi ÅŸeyler istiyor. Bir de modern ve geleneksel çatışması her zaman ilgi çekiyor. Patlamada bölgedeki sıcak çatışmanın bitmesinin etkisi var. Ayrıca oralara çekime gidince çekim ekipleri makul saatlerde uyuyor, sıkı çalışıyor ve maliyetler düşüyor; konaklama, iÅŸgücü vs. de ucuz. Ayrıca seyirciler bu dizilerle belgesel seyretme ihtiyacını da gideriyor. Kendi hayatlarımızla bu dizilerin destansı anlatımını buluÅŸturmaya ihtiyacımız var. Diziler olmasa insanlar belki konuÅŸacak laf bulamayacak. Bu dizilerde sosyolojik anlamda 'öteki' yok, 'light öteki'ler var. Mesela bu kadar imam nikahı konuÅŸuluyor bir tane imam görmedik. Ermenilerin adı geçmiyor, Alevilerle ilgili hiçbir ÅŸey yapılmıyor. Farklı olan ögeler evcilleÅŸtirerek veriliyor, bir tane Kürt de ‘Vara vara’ demiyor. Feodalizm bile beyazlaÅŸtırılıyor. ‘AÅŸk her ÅŸeyi affeder ÅŸiddeti bile’, ‘aÄŸalık o kadar kötü bir ÅŸey deÄŸildir eÄŸer aÄŸa iyi biriyse’ gibi söylemleri var.Ä°stanbullu bir genç kızın bir adama kuma olarak gitmesinde dizilerin etkisi olduÄŸuna inanmıyorum. Hiçbir ÅŸey insanların gerçek hayattaki deneyimlerinin yerini tutamaz. Asıl diziler sayesinde bu tür ÅŸeyler artık ‘haber’ oluyor, önceden görmezden gelinirdi. Diziler feodalizmin, aÅŸiretin filan dolaylı olarak meÅŸrulaÅŸmasına yardım ediyor deniyor ama Mehmet Ali Birand da seçim hakkında konuÅŸmak için aÅŸiret reislerini programa çağırıyor. Birand bunu Berivan dizisi yüzünden mi yaptı?SÄ°NA KOLOÄžLU Milliyet Gazetesi TV EleÅŸtirmeniEÄŸlence dünyasında doÄŸu hegemonyası Senaryoları yazanların hepsi ÅŸehirli. Dizilerin ortak özelliÄŸi de hepsinin Dallas dizisinin formülüyle kurulmuÅŸ olması. Sadece dizilerde deÄŸil eÄŸlence, müzik, yeme içme gibi alanlarda DoÄŸu'nun korkunç bir hegemonyası var. Siyasette ve ekonomide yapamadıklarını bu alanlarda yapıyor DoÄŸulular. Sadece birazcık Karadeniz direniyor ama Ege'nin, Rumeli'nin esamisi okunmuyor. Televolelere bakın, sadece DoÄŸulu türkücüleri göreceksiniz.BUNLARI TÃœRKOÄžLUTÃœRK DÄ°ZÄ°LER Ä°ZLEYECEKBu dizilerin bazıları sinema tadı da veriyor. Sürü filmini çekmiÅŸ Åžerif Gören gibi bir yönetmen ÅŸimdi köy dizisi yönetiyor. Eski köy filmlerinde ırgat aÄŸaya karşı ayaklanır, sınıfsal bir mücadele yürütürdü. Dizilerde aÄŸa canının istediÄŸi her haltı yiyor, millet de alkış tutuyor. Köy filmlerinin mesaj derdi vardı, dizilerin tek derdi hikayeyi dallanıp budaklandırarak entrikasını bol tutmak. Bence bu diziler vatandaşın bilinçaltındaki duyguları yakalıyor. Åžehirli kadınlar da bu dizilerde oynayan Özcan Deniz gibi güç sahibi insanları müthiÅŸ çekici buluyor. Özcan Deniz ÅŸimdi bizim gazeteye bile gelse buradaki kızlar onu parçalar. Tabii bu diziler gerçekleri yansıtmaktan çok uzak. Öyle sahneler var ki, mesela köylü kızı erotik bir biçimde ata biniyor, sanki Zeki Triko'nun mayo çekimi yapılıyor. Bence dizilerin hemen ardından TürkoÄŸlutürk milliyetçi diziler gelecek.MUHSÄ°N KIZILKAYA AraÅŸtırmacı-YazarKürt kadınlar bu dizilerdeki gibi tül elbiseler içinde yaÅŸamıyorBildiÄŸiniz gibi ÅŸimdiye kadar Kürtler ‘yok’tu. Åžimdi varlar. Artık herkes rahat rahat ‘Kürt’, ‘Kürtçe’ diyebilir. Bunu dediÄŸin için hapse girmiyorsun ama Kürtler'in bizzat kendilerine gelince iÅŸin rengi deÄŸiÅŸiyor. Bir Ä°stanbullu Türk sırf ses uyumu güzeldir diye çocuÄŸuna ‘Berfin’, ‘Baran’ gibi isimler verebilir ama bir Kürt çocuÄŸuna ‘Jiyán’ adını verdiÄŸi zaman bunu ‘bölücü emellerle’ yapıyor sanıyorlar.GüneydoÄŸu YeÅŸilçam için hep bir malzeme olagelmiÅŸtir. Ancak bu malzeme, ‘folklorik’, ‘turistik’ ve lagalugaya benzeyen, Kürtler'in bile anlamadığı tuhaf bir dilden ibaretti. Kürtler'in bu dizileri ‘hayretle’ karşıladıklarını sanıyorum. Çünkü oralarda böyle bir hayat yoktur. Ä°nsanlar açlık çekiyor, köyleri boÅŸaltılmış, henüz köylerine dönmemiÅŸ evsiz yaşıyorlar, çocukları okula gidemiyor, iÅŸsizlik had safhada, olaÄŸan hayata henüz alışmamışlar, yoksul halkın böyle görkemli konakları yoktur, kadınlar tül elbiseler içinde yaÅŸamıyor.Bu dizilerin senaristleri, yapımcıları, yönetmenleri için orası egzotik bir mekandır, kapalı kutunun içinde neler yaÅŸandığını kimseler bilmediÄŸi için ne versek yutarlar anlayışı hakim. Bu dizileri yaratanlara YaÅŸar Kemal'i, Mehmed Uzun'u, Murathan Mungan'ı okumalarını, biraz Kürtçe bilmelerini öneririm. Yılmaz Güney'in filmlerini, Sürü'yü ve Yol'u defalarca izlemelerini de.Jet-ski’den inmeyen yakışıklı aÄŸalarGüneydoÄŸu furyasını dört yıl önce baÅŸrolünü Özcan Deniz'in oynadığı ‘AÅŸkın DaÄŸlarda Gezer’ baÅŸlattı ama patlatan yine Deniz'in oynadığı Asmalı Konak oldu. Artık her kanalda beÅŸik kertmesi, aÄŸalık, kuma, aÅŸiret, büyü, fal, hemÅŸerilik gibi mevzuları konu alan diziler gösteriliyor. Jet-ski'lerden, ciplerden inmeyen, karayağız delikanlıların ellerinden cep telefonu düşmüyor. Son derece güzel ve seksi kadınlarla tutkulu aÅŸklar yaÅŸanıyor. HanımaÄŸalar, havuzlu konaklar, Amerika'da okumalar, stilize edilmiÅŸ folklorik giysiler ve kaleÅŸnikoflarla da tablo tamamlanıyor. Asmalı Konak, Zerda, Hızma, Kırık Ayna, Berivan, Melek, Keje, Azad, Kınalı Kar eskilerden HemÅŸerim ve BeÅŸik Kertmesi ilk akla gelenler. Diziler Gaziantep, Hasankeyf, Halfeti, Mardin, Urfa, Çukurova ve Kapadokya'da çekiliyor.Â