Tüketicinin enflasyonu yüzde 20'nin üzerinde
Güncelleme Tarihi:
ANKA
Oluşturulma Tarihi: Ocak 10, 2008 10:13
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, geçen yıl tüketici enflasyonu yüzde 20’nin üzerinde hissetti. 2007 yılında fiyatı en çok artan ürünlerin yüzde 90 ile beyaz peynir, yüzde 80’e yakın fiyatı ile kağıt mendil, yüzde 60’a yakın fiyat artışı ile limon, yüzde 58 ile uçak bileti ve yüzde 53 ile elma olduğu belirlendi.
Toplumun en geniş kesimlerince kullanılan 90 mal ve hizmet üstünden İktisatçı Mustafa Sönmez’in yaptığı çalışmaya göre, TÜİK’in yüzde 8.7 olarak açıkladığı 2007 ortalama fiyat artışı, 90 ürün ve hizmetten ancak 30’u için geçerli. 60 mal ve hizmetteki fiyat artışı ise bu oranın üstünde gerçekleştiği görülüyor.
2007 yılında fiyatı en çok artan ürünleri yüzde 90 ile beyaz peynir, yüzde 80’e yakın fiyatı ile kağıt mendil, yüzde 60’a yakın fiyat artışı ile limon, yüzde 58 ile uçak bileti ve yüzde 53 ile elma oluşturuyor.
YILLIK FİYAT ARTIŞLARI (%)
Beyaz Peynir 90.1
Kağıt mendil 79.3
Limon 59.9
Uçak Ücreti 57.7
Elma 53.1
Fiyatı yüzde 40 ile yüzde 25 arasında artan kalemler ise 90 mal ve hizmetin 9’unu oluşturuyor. Bunların çoğu mutfağa giren yiyecekler. Yıllık ortalama artış domateste yüzde 40, mandalinada yüzde 38, yumurtada yüzde 32, tavuk, portakal ve salçada ise yüzde 30 oldu. Geçen yıl otomobil satış fiyatları da yüzde 29’a yakın artarken, kahve fiyatlarına yüzde 27, vapur ücretlerinde de yüzde 25 artış yaşandı.
FİYATI YÜZDE 40-25 ARASI ARTANLAR (%)
Domates 40.1
Mandalina 38.2
Yumurta 31.9
Tavuk 30.3
Portakal Sıkmalık 29.6
Salça 29.3
Otomobil 28.8
Kahve 27.4
Vapur Ücreti Şehir Hatları 25.1
Araştırma kapsamına alınan 90 mal ve hizmetten beşte birinin yani yüzde 18’inin fiyatları ise 2007 ‘de yüzde 25 ile yüzde 15 arasında arttı. Bu artışlar arasında kirada artan ıran dikkat çekiyor ve TÜİK’e göre kiralarda geçtiğimiz yıl yüzde 20.1 artış oldu. Kira giderleri ailelerin bütçelerinin yüzde 20-30 arası bir kısmını oluşturduğu gözününe alındığında bu oranın yüksekliği dikkat çekiyor. Ekmekteki yıllık ortalama fiyat artışını yüzde 18 olarak belirleyen TÜİK, özellikle düşük gelirli aileler tarafından sıkça tüketilen makarna fiyat artışı yüzde 20, kömürde ise 2007 fiyat artışını yüzde 17 oldu.
FİYATI YÜZDE 25-15 ARASI ARTANLAR (%)
Maydanoz 24.6
Sarımsak 24.5
Tren Ücreti Şehirlerarası 21.5
Yeşil Soğan 20.9
Kiracı Tarafından Ödenen Gerçek Kira 20.2
Şehriye 20.1
Makarna 20.0
Biber Dolmalık 19.3
Ekmek 18.0
Bal 18,0
Havuç 17.8
Ceviz 17.7
Bulgur 17.5
Telefon görüşme ücreti (Şehiriçi) 17.4
Armut 17.2
Kömür Ücreti 17.1
Salatalık 17.0
Kalem 16.9
2007 yılında ortalama fiyat artışına bakıldığında, 90 mal ve hizmetten yüzde 23’ünün fiyatlarında da yüzde 15 ile yüzde 10 arasında artış olduğu ortaya çıkıyor. Sütteki artış yüzde 15’e yaklaşırken ayçiçek yağındaki artış yüzde 14, çaydaki artış yüzde 13, doğalgazdaki artış da yaklaşık yüzde 12 olurken, cep telefonu görüşme ücretindeki artış da yüzde 14 olarak gerçekleşti. Yoğurt, peşin fiyat çamaşır makinesi ve yerli sigaradaki fiyat artışı yüzde 12.5’u bulurken. kaşar peyniri, ıspanak, mama, su, dolmuş, kreş fiyatları hep yüzde 10’un üstünde ve TÜİK’in açıkladığı yüzde 8.7’lik ortalama enflasyonun üstünde oldu.
FİYATI YÜZDE 15-10 ARASI ARTANLAR (%)
Süt 14.6
Cep telefonu konuşma ücreti 14.0
Kuru Soğan 14.2
Ayçiçek Yağı 14.1
Tereyağı 13.1
Çay 12.9
Yoğurt 12.5
Çamaşır Makinesi 12.5
Sigara Filtreli Maltepe 12.4
Telefon kart ücreti 12.2
Sabun 11.9
Doğalgaz 11.8
Nohut 11.7
Margarin 11.5
Buğday Unu 11.5
Taksi Ücreti şehiriçi 11.4
Kreş ve gündüz bakım evleri 11.3
Dolmuş Ücreti 10.9
Su Faturası 10.5
Bebek Maması (Toz Karışım) 10.4
Ispanak 10.4
Kaşar Peyniri 10.1
TÜİK’in yüzde 8.7’lik ortalama tüketici enflasyonuna denk ya da altında kalan mallar incelendiğinde ise 90 üründen sadece 30’u, yani üçte birini oluşturuyor. Bunun dışında kalan ve aralarında tüp, pirinç, mercimek, ayran, rakı gibi ürünler ürünlerin bulunduğu 12 kalemde ise fiyatı geçtiğimiz yıl fiyatı yüzde 10 ile yüzde 5 arasında arttı. Zeytin, şeker, balık , patates, dana eti, mazot, biranın da arasında bulunduğu 11 ürünün fiyatı 2007 yılında yüzde 5 ila 0 arasında artış oldu.
90 ürün ve hizmetten 2007’de fiyatı artmayıp tersine 2006’ya göre ucuzlayanların sayısı ise 14 ve en çok ucuzlama devlet hastanesi ücretlerinde, şişe suyunda, tuvalet kağıdında, bebek bezinde, fındıkta gerçekleşti.
FİYATI ARTMAYIP DÜŞENLER (%)
Elektrik Ücreti -1.0
Belediye Otobüs Ücreti -1.1
Metro Ücreti -2.7
Televizyon -3.7
Zeytinyağı -5.5
Patlıcan -5.8
Bebek bezi -6.4
İnternet ücreti -9.5
Fındık -14.0
Doğum ücreti sezeryan -29.6
Ameliyat Ücreti Devlet Hastahanesinde -30.7
Hastahane Yatak Ücreti Devlet Hastahanesi -32.2
Su -35.4
Tuvalet Kağıdı -50.5
"TÜİK ENFLASYONU KAMUFLE EDİYOR"
İktisatçı Sönmez, TÜİK’in, toplumu en yakından ilgilendiren enflasyon konusunda da gerçekleri yeterince gün ışığına çıkarmayan bir yöntem izlediğini ve ürettiği bilgileri toplumla yeterince paylaşmadığını ifade etti.
TÜİK’in enflasyon çalışmalarının iki "kamburu" bulunduğunu vurgulayan Sönmez, “OECD’nin Meksika ile birlikte en adaletsiz gelir dağılımına sahip ülkesi olarak saptadığı Türkiye’de, gelir gruplarının harcama güçleri arasındaki fark yeterince dikkate alınmıyor ve TÜİK böyle sakat bir yöntemle ortalama enflasyonu hesaplayıp kamuoyuna duyuruyor.Toplumun özellikle tükettiği ürünlerdeki fiyat artışlarını, toplumun çok azının kullandığı ürünlerdeki fiyat hareketleriyle kamufle ediyor.
TÜİK, halen 425 mal ve hizmetin fiyatını takip ediyor. Ancak bunların yaklaşık beşte dördü, alt ve orta kesimleri ilgilendirmeyen mal ve hizmetleri. Gerçekte ise toplumu birebir ilgilendiren mal ve hizmet sayısı 90 dolayında. Nitekim, bu 90 mal ve hizmetin 2007 ortalama fiyat artışlarını dikkate aldığımızda, ortaya kalemde farklı bir tablo ortaya çıkıyor.Gerçekte, gösterge niteliğindeki iki kalem olan ekmek ve kiradaki artışın yüzde 20’yi bulması bile, gerçek tüketici enflasyonunun yüzde 20’den az olmadığına işaret eder” değerlendirmesinde bulundu.
2007 yılında fiyatı en çok artan ürünleri yüzde 90 ile beyaz peynir, yüzde 80’e yakın fiyatı ile kağıt mendil, yüzde 60’a yakın fiyat artışı ile limon, yüzde 58 ile uçak bileti ve yüzde 53 ile elma oluşturuyor.
YILLIK FİYAT ARTIŞLARI (%)
Beyaz Peynir 90.1
Kağıt mendil 79.3
Limon 59.9
Uçak Ücreti 57.7
Elma 53.1
Fiyatı yüzde 40 ile yüzde 25 arasında artan kalemler ise 90 mal ve hizmetin 9’unu oluşturuyor. Bunların çoğu mutfağa giren yiyecekler. Yıllık ortalama artış domateste yüzde 40, mandalinada yüzde 38, yumurtada yüzde 32, tavuk, portakal ve salçada ise yüzde 30 oldu. Geçen yıl otomobil satış fiyatları da yüzde 29’a yakın artarken, kahve fiyatlarına yüzde 27, vapur ücretlerinde de yüzde 25 artış yaşandı.
FİYATI YÜZDE 40-25 ARASI ARTANLAR (%)
Domates 40.1
Mandalina 38.2
Yumurta 31.9
Tavuk 30.3
Portakal Sıkmalık 29.6
Salça 29.3
Otomobil 28.8
Kahve 27.4
Vapur Ücreti Şehir Hatları 25.1
Araştırma kapsamına alınan 90 mal ve hizmetten beşte birinin yani yüzde 18’inin fiyatları ise 2007 ‘de yüzde 25 ile yüzde 15 arasında arttı. Bu artışlar arasında kirada artan ıran dikkat çekiyor ve TÜİK’e göre kiralarda geçtiğimiz yıl yüzde 20.1 artış oldu. Kira giderleri ailelerin bütçelerinin yüzde 20-30 arası bir kısmını oluşturduğu gözününe alındığında bu oranın yüksekliği dikkat çekiyor. Ekmekteki yıllık ortalama fiyat artışını yüzde 18 olarak belirleyen TÜİK, özellikle düşük gelirli aileler tarafından sıkça tüketilen makarna fiyat artışı yüzde 20, kömürde ise 2007 fiyat artışını yüzde 17 oldu.
FİYATI YÜZDE 25-15 ARASI ARTANLAR (%)
Maydanoz 24.6
Sarımsak 24.5
Tren Ücreti Şehirlerarası 21.5
Yeşil Soğan 20.9
Kiracı Tarafından Ödenen Gerçek Kira 20.2
Şehriye 20.1
Makarna 20.0
Biber Dolmalık 19.3
Ekmek 18.0
Bal 18,0
Havuç 17.8
Ceviz 17.7
Bulgur 17.5
Telefon görüşme ücreti (Şehiriçi) 17.4
Armut 17.2
Kömür Ücreti 17.1
Salatalık 17.0
Kalem 16.9
2007 yılında ortalama fiyat artışına bakıldığında, 90 mal ve hizmetten yüzde 23’ünün fiyatlarında da yüzde 15 ile yüzde 10 arasında artış olduğu ortaya çıkıyor. Sütteki artış yüzde 15’e yaklaşırken ayçiçek yağındaki artış yüzde 14, çaydaki artış yüzde 13, doğalgazdaki artış da yaklaşık yüzde 12 olurken, cep telefonu görüşme ücretindeki artış da yüzde 14 olarak gerçekleşti. Yoğurt, peşin fiyat çamaşır makinesi ve yerli sigaradaki fiyat artışı yüzde 12.5’u bulurken. kaşar peyniri, ıspanak, mama, su, dolmuş, kreş fiyatları hep yüzde 10’un üstünde ve TÜİK’in açıkladığı yüzde 8.7’lik ortalama enflasyonun üstünde oldu.
FİYATI YÜZDE 15-10 ARASI ARTANLAR (%)
Süt 14.6
Cep telefonu konuşma ücreti 14.0
Kuru Soğan 14.2
Ayçiçek Yağı 14.1
Tereyağı 13.1
Çay 12.9
Yoğurt 12.5
Çamaşır Makinesi 12.5
Sigara Filtreli Maltepe 12.4
Telefon kart ücreti 12.2
Sabun 11.9
Doğalgaz 11.8
Nohut 11.7
Margarin 11.5
Buğday Unu 11.5
Taksi Ücreti şehiriçi 11.4
Kreş ve gündüz bakım evleri 11.3
Dolmuş Ücreti 10.9
Su Faturası 10.5
Bebek Maması (Toz Karışım) 10.4
Ispanak 10.4
Kaşar Peyniri 10.1
TÜİK’in yüzde 8.7’lik ortalama tüketici enflasyonuna denk ya da altında kalan mallar incelendiğinde ise 90 üründen sadece 30’u, yani üçte birini oluşturuyor. Bunun dışında kalan ve aralarında tüp, pirinç, mercimek, ayran, rakı gibi ürünler ürünlerin bulunduğu 12 kalemde ise fiyatı geçtiğimiz yıl fiyatı yüzde 10 ile yüzde 5 arasında arttı. Zeytin, şeker, balık , patates, dana eti, mazot, biranın da arasında bulunduğu 11 ürünün fiyatı 2007 yılında yüzde 5 ila 0 arasında artış oldu.
90 ürün ve hizmetten 2007’de fiyatı artmayıp tersine 2006’ya göre ucuzlayanların sayısı ise 14 ve en çok ucuzlama devlet hastanesi ücretlerinde, şişe suyunda, tuvalet kağıdında, bebek bezinde, fındıkta gerçekleşti.
FİYATI ARTMAYIP DÜŞENLER (%)
Elektrik Ücreti -1.0
Belediye Otobüs Ücreti -1.1
Metro Ücreti -2.7
Televizyon -3.7
Zeytinyağı -5.5
Patlıcan -5.8
Bebek bezi -6.4
İnternet ücreti -9.5
Fındık -14.0
Doğum ücreti sezeryan -29.6
Ameliyat Ücreti Devlet Hastahanesinde -30.7
Hastahane Yatak Ücreti Devlet Hastahanesi -32.2
Su -35.4
Tuvalet Kağıdı -50.5
"TÜİK ENFLASYONU KAMUFLE EDİYOR"
İktisatçı Sönmez, TÜİK’in, toplumu en yakından ilgilendiren enflasyon konusunda da gerçekleri yeterince gün ışığına çıkarmayan bir yöntem izlediğini ve ürettiği bilgileri toplumla yeterince paylaşmadığını ifade etti.
TÜİK’in enflasyon çalışmalarının iki "kamburu" bulunduğunu vurgulayan Sönmez, “OECD’nin Meksika ile birlikte en adaletsiz gelir dağılımına sahip ülkesi olarak saptadığı Türkiye’de, gelir gruplarının harcama güçleri arasındaki fark yeterince dikkate alınmıyor ve TÜİK böyle sakat bir yöntemle ortalama enflasyonu hesaplayıp kamuoyuna duyuruyor.Toplumun özellikle tükettiği ürünlerdeki fiyat artışlarını, toplumun çok azının kullandığı ürünlerdeki fiyat hareketleriyle kamufle ediyor.
TÜİK, halen 425 mal ve hizmetin fiyatını takip ediyor. Ancak bunların yaklaşık beşte dördü, alt ve orta kesimleri ilgilendirmeyen mal ve hizmetleri. Gerçekte ise toplumu birebir ilgilendiren mal ve hizmet sayısı 90 dolayında. Nitekim, bu 90 mal ve hizmetin 2007 ortalama fiyat artışlarını dikkate aldığımızda, ortaya kalemde farklı bir tablo ortaya çıkıyor.Gerçekte, gösterge niteliğindeki iki kalem olan ekmek ve kiradaki artışın yüzde 20’yi bulması bile, gerçek tüketici enflasyonunun yüzde 20’den az olmadığına işaret eder” değerlendirmesinde bulundu.