TÜBİTAK Kanununda değişiklik

Kanuna göre, TÜBİTAK'ın organ ve birimleri; bilim kurulu, başkanlık, araştırma merkezleri, enstitüler, kurumun görevini yerine getirmesi için gerek duyulan bilim parkı, bilim merkezi, müze ve benzeri diğer birimlerden oluşacak.

Kanunla, 12 üye ile Başkandan oluşan Bilim Kurulu üyelerinin seçilmesi, seçim usulü, üyelerin görev süresi ile Bilim Kurulunun görev ve yetkileri yeniden belirleniyor.

Bilim Kurulunun altı üyesi, bilimsel ve teknolojik alanlarda eser, araştırma ve buluşlarıyla temayüz etmiş, araştırma ve teknoloji yönetimi konusunda yetkinliği olan, bilimsel ve teknolojik sistem, kurum ve birimleri başarı ile kurmuş ve yönetmiş olması gerekecek. Bu üyelerden beşi, Bilim Kurulu tarafından belirlenen on, biri Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Genel Kurulu tarafından belirlenen iki aday arasından Başbakan tarafından seçilecek.

Bilim Kurulunun üç üyesi, Türkiye Bilimler Akademisinin asli üyeleri arasından Bilim Kurulu tarafından belirlenen altı aday arasından Başbakan tarafından belirlenecek.

Bilim Kurulunun diğer üç üyesinin, lisans Öğreniminden sonra kamu kurum ve kuruluşlarında veya özel sektörde en az 10 yıl deneyim sahibi olmuş, mesleğinde temayüz etmiş ve üstün nitelikli hizmetleriyle tanınmış olması gerekecek. Bu üyelerden biri Bilim Kurulu tarafından belirlenen iki ve ikisi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından belirlenen dört aday arasından Başbakan tarafından seçilecek.
Başkanın Bilim Kurulu üyeleri arasından atanması halinde, boşalan Bilim Kurulu üyeliği için aynı kontenjandan belirlenen usul ve esaslara göre yeni üye seçimi yapılacak.

-BİLİM KURULU ÜYELİĞİ-

Mevcut Bilim Kurulu üyesinin görev süresinin dolmasına en geç iki ay kala veya istifa, ölüm ve devamsızlık gibi sebeplerle üyeliğin boşalması halinde boşalma tarihinden itibaren en geç iki ay içinde yeni üyenin seçilmesi gerekecek. Eski üyenin, YÖK Genel Kurulu veya TOBB tarafından gösterilen adaylar arasından seçilmiş olması durumunda Başbakan bu kurum ve kuruluşlardan 45 gün içinde boşalan veya boşalacak olan üyelik için belirleyecekleri adayların sunulmasını isteyecek. Üye adaylarının Bilim Kurulu tarafından belirlenmesinin gerektiği hallerde ise Bilim Kurulu üye adaylarını belirleyerek Başbakan'a sunacak.

Başbakan; boş olan her bir üyelik için önerilen iki aday arasından bir kişiyi Bilim Kurulu üyesi olarak seçecek. Bilim Kurulu üyeliği Başbakan'ın kararıyla kesinleşecek.

YÖK Genel Kurulu ve TOBB tarafından süresi içinde herhangi bir sebeple uygun nitelik veya sayıda aday gösterilmemesi durumunda Başbakan, Bilim Kurulundan, bu kontenjan için öngörülen nitelikleri taşıyan kişiler arasından üye adaylarının belirlemesini isteyecek.
Bilim Kurulu üyelerinin görev süresi, dört yıl olacak. Üyeliği sona eren üye, ancak dört yıllık bir dönem daha seçilebilecek.

Bilim Kurulunun olağan toplantılarına yıl içinde toplam altı kere veya üst üste üç kere kabul edilebilir mazereti olmaksızın katılmayan üyelerin üyelikleri, Bilim Kurulu kararıyla düşecek. Bu üyelerden boşalan üyelikler, belirtilen usullere göre yenilenecek. Bu suretle seçilen üyenin görev süresi de dört yıl olacak.

-BAŞKAN ATANMASI-

Bilim Kurulu, belirtilen nitelikleri taşıyan kişiler arasından biri Bilim Kurulu dışından olmak üzere iki başkan adayı belirleyerek Başbakan'a sunacak. Başbakan bu adaylardan birini seçerek Başkan olarak atanmak üzere Cumhurbaşkanı'na teklif edecek ve bu kişi Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Görev süresi dolacak olan Başkanın ikinci bir dönem için daha Bilim Kurulu tarafından aday gösterilmesi durumunda, diğer adayın Bilim Kurulu üyelerinin dışından gösterilmesi gerekecek.

Başkan atama süreci, Başkanın görev süresinin dolmasına en geç iki ay kala veya herhangi bir sebeple bu görevin boşalma tarihinden itibaren en geç iki ay içinde tamamlanacak. Bilim Kurulunun herhangi bir nedenle süresinde aday belirlememesi halinde Başbakan gerekli şartları taşıyan iki Başkan adayı belirleyerek Cumhurbaşkanına sunacak ve bu kişi Cumhurbaşkanı tarafından başkan olarak atanacak.
Başkanın görev süresi dört yıl olacak ve en çok iki dönem bu göreve seçilebilecek. Başkanının bilim kurulu üyeleri arasından atanması durumunda, başkanın Bilim Kurulu üyeliğinde geçen süre, görev süresinin tespitinde dikkate alınmayacak.

TÜBİTAK'ın gelir kaynakları arasına her yıl bütçeden aktarılacak tutar ile yayın ve diğer faaliyet gelirleri de eklendi. Kurum, kurum başkanının onayıyla ilk süresi 4 yılı geçmemek üzere, gelecek yıllara ait yaygın yüklemelere girişilebilecek.

Araştırma, geliştirme, teknoloji ve yenilik projeleri için gerekli olan ve yurt dışından temini zorunlu bulunan malların teminiyle ilgili olarak yüklenicilere, akreditenin karşılığı kredi şeklindeki ödenekleri kabul etmeleri halinde, imzalanan sözleşmelerde ön ödeme yapılacağı yönünde hüküm bulunması kaydıyla ilgili birimlerin yönetim kurullarının onayı alınarak teminat alınmaksızın yüklenme tutarına kadar bütçe dışı ön ödeme yapılabilecek.

-YDK DENETLEYECEK-

Bilim Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanan kadrolara ilk defa verilecek açıktan atama izinleri hariç olmak üzere, Kurum hakkında 13 Aralık 1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK hükümleri uygulanmayacak.

Kurum tarafından hazırlanacak yönetmelik ve benzeri düzenleyici işlemlerden Bilim Kurulu kararı ile yürürlüğe girenler için, diğer kurum ve kuruluşların görüşünün alınması gerekmeyecek.

Sermayesinin yarısından fazlası TÜBİTAK'a ait olan şirketler, Yüksek Denetleme Kurulu tarafından denetlenecek.

-MUAFİYET-

Kurum tarafından ithal edilmesi gereken binek araçlar hariç, her türlü eşya, araç, makine, malzeme ve cihaz, gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim ve harçtan; ayrıca taraf olduğu dava, icra ve benzeri takiplerde yargı harçlarından; ihale, ilan, mukaveleleri başka evrak ve belgeleri devlete ve belediyeye ait her türlü harçlardan muaf olacak.

Kurum tarafından yürütülen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemeler gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim, fon ve harçlar dahil olmak üzere her türlü vergi ve harçtan da muaf tutulacak.

Kurum tarafından desteklenen projelerde, proje süresiyle sınırlı olmak kaydıyla proje kapsamında ve projeye ilişkin hizmetlerde görev alan kamu kurum veya kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında bulunanlara, kadro veya pozisyonlarına bağlı olarak bir ayda ödenmekte olan tutarın yüzde 75'ini geçmemek kaydıyla proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden proje teşvik ikramiyesi ödenebilecek.

Bu ödeme, bir kişinin aynı anda birden fazla projede yürütücü olarak görevli olması durumunda en fazla iki, araştırmacı ve diğer personel olması durumunda ise en fazla dört proje için yapılacak ve buna ilişkin esas ve usuller Bilim Kurulu tarafından belirlenecek. Bu projelerde görev alan diğer proje personeline ve hizmetinden yararlanılacak diğer kişilere proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden ücret ödenecek.

Kurum tarafından desteklenen projeler ile Kurum tarafından yürütülen dış destekli projeler için ön ödeme yapılabilecek.
Toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunanlar hariç olmak üzere, kurumda görevlendirilecek kişilere yapılacak her türlü ödeme diğer yasalardaki kısıtlamalara tabi olmaksızın, Bilim Kurulunun kararı ile Başkanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.

-BİLİM KURULU ÜYELERİNİN DURUMU-

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Bilim Kurulu üyesi olan kişilerin görevleri, sekiz yıllık sürenin aşılmaması kaydıyla dört yıl daha devam edecek. Bu süre içerisinde, Bilim Kurulu üyeliğinde boşalma olması durumunda yeni üye adaylarını Bilim Kurulu belirleyerek seçilmek üzere Başbakana sunacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girmesini takip eden 15 gün içerisinde, Bilim Kurulu, biri Bilim Kurulu dışından olmak üzere iki başkan adayı belirleyerek Başbakana sunacak. Başbakan bu adaylardan birini seçerek Başkan olarak atanmak üzere Cumhurbaşkanına sunacak. Bu aday, Cumhurbaşkanı tarafından dört yıllık süre için Başkan olarak atanacak.

TBMM Genel Kurulunda, kanunun kabul edilmesinin ardından, Kayseri'de, “Melikşah Üniversitesi” adıyla bir vakıf üniversitesi kurulmasına ilişkin kanun tasarısının görüşülmesine geçildi.