TSK Kabil ve Kosova'da komutayı alıyor

Türkiye, Fransa ve İtalya'nın liderliğinde 6 Ağustos 2006 tarihinde oluşturulan Kabil Bölge Komutanlığı, Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti (ISAF-UGYK) görevleri paralelinde Afganistan hükümetine güvenlik ve yeniden yapılandırma faaliyetlerinde yardım ediyor.

Terörizm ile mücadele görevi bulunmayan komutanlık, ABD liderliğinde oluşturulan ve Koalisyon Kuvvetleri tarafından icra edilen “Sürekli Özgürlük Harekatı”na birlik katkısında bulunmuyor. TSK, Afganistan'daki uyuşturucu ile mücadele konusunda da aktif görev almıyor.

Afganistan'da barışı sağlamak üzere oluşturulan UGYK'de ilk olarak 276 kişilik birlikle yer alan TSK, 20 Haziran 2002'de UGYK'nin 2. dönem kuvvet komutanlığını devraldı. Yaklaşık 1300 kişilik birliği Afganistan'a intikal ettiren TSK, 10 Şubat 2003'e kadar Kabil ve çevresinde görev yaptı. Eğitim, sağlık, şehir suyunun iyileştirilmesi, idari yönetimin desteklenmesi, altyapı ve tarım konularında sivil halkla beraber yüzlerce projeye imza atan TSK, UGYK komutanlığı süresince de Kabil Hava Meydan Komutanlığı görevini yürüttü.

Afgan Milli Muhafız Taburu'na 10 hafta süreli tekamül eğitimi veren TSK, Afgan bakan ve üst düzey devlet personelinin korumasını yapacak 794 korumanın eğitimi ile 175 bin adet çeşitli mühimmatın imhasını da başarıyla gerçekleştirdi. Şubat 2003-Ağustos 2004 döneminde (UGYK-III., IV. ve V. dönemi) UGYK Harekatına yaklaşık 300 kişilik bir kuvvetle iştirak edilen ve Ağustos 2004 tarihinden itibaren UGYK VI. ve VII. dönemleri için sıhhi tahliye ve keşif gibi maksatlarla kullanılmak üzere 3 adet genel maksat helikopteri de tahsis eden TSK, yardım kuvvetine desteklerini sürdürdü.

TSK, KABİL'İN LİDERLİĞİNİ ALIYOR

Kabil'de Şubat 2005'e kadar 300 personel görevlendiren TSK, 13 Şubat-4 Ağustos 2005 döneminde UGYK'nın ikinci kez liderliğini aldı. Bu kapsamda; NATO kolordusu olan 3. Kolordu Komutanlığı UGYK-VII. Harekatının sevk ve idaresini üstlendi. 28. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı, Kabil Çokuluslu Tugayı olarak bu dönemde görev yaparken TSK, aynı dönemde Kabil Uluslararası Havaalanı'nın işletilmesine de öncülük etti. Birlik katkısı tabur seviyesine çıkarılırken, personel katkısı da yaklaşık 1450 kişi oldu. Barış Karargahı Romanya'da bulunan ve kuruluşunda Türkiye'nin aktif rol oynadığı Güneydoğu Avrupa Tugayı (SEEBRIG), Kabil Çokuluslu Tugayı görevini 6 Şubat-6 Ağustos 2006 tarihleri arasında yürüttü. Komutanın devrinin ardından yaklaşık 260 personelden oluşan bir piyade bölük timi ve destek unsurlarıyla görevini sürdüren TSK, NATO'nun Kabil Bölge Komutanlığı'nı oluşturmasının ardından 6 Ağustos 2006 itibariyle personel sayısını 750'ye çıkardı.

Komutanlık kadrosuna Fransa, Türkiye ve İtalya sırayla 8 aylık dönemler halinde görevlendirilirken, Türkiye, komutayı almasıyla Nisan-Aralık 2007 döneminde Kabil'de “tuğgeneral” rütbesinde bir komutan görevlendirecek. Bölge Komutanlığı Karargahı'nın lojistik ve muhabere hizmetleri için yaklaşık 250 ilave personel de tahsis edilerek Kabil'e gönderilecek.

VARDAK'TAKİ BÖLGESEL İMAR EKİBİ

Türkiye, Kabil'in yaklaşık 40 kilometre batısındaki Vardak'ta oluşturduğu Bölgesel İmar Ekibi ile de Kasım 2006'dan beri görev yapıyor. Sivil ve askeri personelin birlikte görev aldığı ekip, idari yönetim ve yargı sisteminin geliştirilmesi, Afgan polisinin eğitimi, imkan ve kabiliyetlerinin artırılması, altyapı, bayındırlık ve sosyal destek alanlarında halkın yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve desteklenmesine yönelik faaliyetlerde bulunuyor.

KOSOVA'DA GÜNEY GÖREV KUVVETİ LİDERLİĞİ

Mayıs ayında Kosova Güney Görev Kuvvet Komutanlığı liderliğini 12 ay süreyle devralacak olan TSK, Kosova'da bir süre devam eden krizin silahlı çatışmaya dönüşmesi üzerine NATO'nun 24 Mart 1999 tarihinde hava harekatı başlatması nedeniyle, bu operasyona ilk olarak 10 adet F-16 uçağıyla destek verdi.

Türk Hava Kuvvetleri, harekat süresince gece ve gündüz toplam 2 bin saatten fazla harekat uçuşu gerçekleştirdi. Harekat kapsamında 3 adet KC-135 tanker uçağını İncirlik'te, 8 adet F-16 uçağını da Bandırma'da hazır tutan Türkiye, Adriyatik'teki bir Türk firkateyni ile mayın avlama gemisini de harekatta görevlendirdi.

Türkiye, Kosova krizine çözüm bulunması ve NATO ile Yugoslavya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan barış anlaşmasının uygulanması amacıyla oluşturulan yaklaşık 42 bin kişilik güce de bir mekanize piyade taburuyla katıldı. NATO'nun Balkanlar'da ulaşılan politik, askeri gelişmeler çerçevesinde, Kosova'da icra ettiği barışı koruma harekatına katılan birliklerde kuvvet indirimine gitme kararı uyarınca Türkiye, bu birliğin malzeme ve personel sayısını azalttı.

Kosova'da görevli birliklerin ikmal yollarının emniyetini sağlamak için bir birlik gönderen TSK, Arnavutluk'taki irtibat karargahının iç emniyetini sağlamak üzere bir askeri inzibat takımını, Makedonya'daki KFOR geri karargahının emniyetini sağlamak için ise bir piyade takımını konuşlandırdı.

KOSOVA'YA İLAVE KATKILAR PLANLANIYOR

KFOR kapsamında, halen 35 ülkenin katılımı ile 16 bin kişiden oluşan çok uluslu güç, beş sektör halinde görevini sürdürüyor. Prizren'de konuşlu Kosova Türk Tabur Görev Kuvveti, Almanya, Avusturya ve İsviçre'nin katılımıyla oluşturulan Çok Uluslu Güney Görev Kuvveti sektöründe görevine devam ediyor.

Türkiye; KFOR Çokuluslu Güney Sektörüne; bu dönemde de Azeri ve Gürcü takımları dahil bir Manevra Taburu (Milli Lojistik Unsurlar ve Milli Destek Birliği dahil), İstihkam Bölüğü ve İnzibat Takımı (liderliğini üstlenerek), Keşif Bölüğüne bir Keşif Takımı ve Radar Kısmı, İki İrtibat ve İzleme Timi (LOT), Çokuluslu Sıhhiye Birliğine 3 personel, Görev Kuvveti Karargahına 16 personel, KFOR Karargahına 11 personel ile katkıda bulundu.

TSK'nın Mayıs 2007'den itibaren üsleneceği liderlik döneminde ise KFOR'a ilave katkılar yapması öngörülüyor.

BOSNA-HERSEK, SUDAN VE LÜBNAN

TSK, 1950'den bugüne kadar yer aldığı uluslararası harekat ve gözlem görevlerinde sorunlu bölgelerde de güvenlik ve barışın sağlanmasına büyük katkılarda bulundu.

Türkiye, halen Kosova ve Afganistan'ın yanı sıra Bosna-Hersek, Sudan/Darfur ve Lübnan'da icra edilen barışı destekleme harekatlarına aktif olarak iştirak ediyor.

Bosna-Hersek'te Avrupa Birliği liderliğinde 2 Aralık 2004 tarihinden beri icra edilen ALTHEA Harekatına TSK, toplam 350 personelden oluşan personel ile katkı sağlamaya devam ediyor. Ayrıca 50 jandarma personeli de EUFOR Entegre Polis Gücünde, 5 personel ise AB Polis Gücü misyonunda görev yapıyor.

Sudan'ın Darfur bölgesindeki Barışı Koruma Misyonuna NATO tarafından sağlanan lojistik destek kapsamında katkıda bulunan Türkiye, operasyona görevlendirdiği bir adet C-130 nakliye uçağı ile devam ediyor.

BM Lübnan Geçici Kuvvetine de Ekim 2006 ayından beri bir istihkam inşaat bölüğü ve deniz görev kuvvetine bir firkateyn ile destek veren TSK, bu harekatta yaklaşık 550 personelle görev alıyor.

GÖZLEM GÖREVLERİ

TSK, barış harekatlarının yanı sıra BM çerçevesinde de birçok askeri gözlem görevi yerine getiriyor.

El Halil, Gürcistan ve Sudan'da gerçekleştirilen 3 Askeri Gözlem Görevini sürdüren TSK, Gürcistan'da 1993 tarihinde teşkil edilen UNOMIG Misyonuna Ekim 1994 tarihinden itibaren 5 personel, El-Halil'deki Geçici Uluslar arası Mevcudiyet (TIPH) adlı uluslararası gözlemcilik görevine Şubat 1997'den itibaren 4 subay ve 1 Dışişleri Bakanlığı temsilcisi ve Nisan 2005'te oluşturulan BM Sudan Misyonu'na (UNMIS) 4 personel ile katkı veriyor.