TRT'de usulsüzlük diz boyu

CumhurbaÅŸkanlığı müfettiÅŸleri TRT'de büyük usulsüzlükler saptadı. Devlet Denetleme Kurulu raporu TRT'deki yönetim zafiyetini, para ve ünvanların nasıl hovardaca dağıtıldığını gözler önüne serdi.CumhurbaÅŸkanlığı DDK müfettiÅŸlerinin raporuna göre, TRT'nin ihale uygulamalarında da çok sayıda usulsüz ve hatalı iÅŸlem belirlendi. Çukurova, Trabzon, Antalya Merkezleri ve Prodüksiyon Merkezi inÅŸaatlarıyla ilgili fazla ödemeler yapılırken, arsa alımında zemin özellikleri dikkate alınmadı. FÄ°LMLER GENELLÄ°KLE AYNI YERDEN ALINDIYerli film alımlarının, 2000 yılında yüzde 90'ı, 2001'de yüzde 53'ü, 2002'de ise yüzde 70'i sadece Sezer Film ve Erler Film ÅŸirketlerinden yapıldı. Çiçek Taksi ve Bir BaÅŸka Gece programları için ödenen tutarlar da dahil edildiÄŸinde, TRT bu firmalara KDV hariç 15 trilyon lira civarında ödeme yaptı. Rapora göre, Ulusal Radyo Televizyon Yapım A.Åž. ile birlikte gerçekleÅŸtirilen Bir BaÅŸka Gece programında stüdyo izleyicilerinin saÄŸlanması firmaya ait olduÄŸu halde buna iliÅŸkin ödemelerin TRT tarafından üstlenildiÄŸi, yersiz ödenen tutar, faiz ve KDV dahil 436 milyar liranın denetimler sırasında firmadan tahsil edildiÄŸi görüldü. Programın her bölümü 120 dakika olarak belirlenmesine karşın, bunun 90-95 dakikalık kısmı yayımlanabildi.TRT'YE EÅž, DOST ALINDI DDK raporunda personel alımıyla ilgili, "KiÅŸiye özel sınav yöntemi ile Kurumdaki ve diÄŸer kuruluÅŸlardaki üst düzey yöneticilerin, bazı siyasetçilerin, TRT'den sorumlu devlet bakanlarının, Kurumu denetlemekle görevli olan bazı denetim elemanı yakınlarının iÅŸe alındıkları belirlenmiÅŸtir" denildi."PERSONEL ALIMINA TÄ°TÄ°ZLÄ°K GÖSTERÄ°LMEDÄ°" Ä°dari personel alımında da titizlik gösterilmediÄŸi belirtilirken altı aylık sözleÅŸmeler anlamına gelen istisna sözleÅŸmesinin "kötüye kullanımı" sonucunda gerçekte odacılık veya daktilo memurluÄŸu yapan kiÅŸilerle "oyuncu, makyajcı, grafist, efektçi" gibi isimlerle istisna sözleÅŸmesi imzalandığı da vurgulandı. Raporda,  1998'de ÖSYM tarafından yapılan sınava giren 19 teknisyen adayının baÅŸarısız olmasına karşın, 1998-1999 arasında yapılan yeterlik sınavları ile TRT'ye atandıkları örneÄŸi verildi. 31 Aralık 2002 itibariyle kurumun 10 bin 221 kadrosundan 7 bin 996'sının dolu olduÄŸu belirtilen raporda, "Personelin iÅŸe alınması ve görevlendirilmesinde tamamen Genel Müdüre ait olan yetkinin, Daire BaÅŸkanı ve üstü görevler için Yönetim Kurulunca paylaşılması uygun olacaktır" denildi.KADRO YOK AMA SEKRETER ÇOK Raporda, TRT'de ünvan verilmesinde herhangi bir standardın bulunmamasının ünvanların çok kolay dağıtımına yol açtığı, istenen her personele her ünvanın verilebildiÄŸi anlatıldı. Raporda, "Onlarca sekreterin görev yaptığı Kurumda, sekreter kadrosunda 1 kiÅŸinin bulunması, bir yılda bekçi sayısının 1'den 375'e, baÅŸ teknisyen sayısının 97'den 300'e çıkarılması gibi uygulamalar unvan dağılımındaki özensizliÄŸi göstermektedir" denildi.  Personel alımında izlenen yol eleÅŸtirilirken, "1998-2002 döneminde iÅŸe alınan ve naklen atanan toplam 2 bin 260 kiÅŸiden yalnızca yüzde 11.8'i genel duyurulu sınavla alınmıştır. Kuruma bu dönemde naklen atanan personelin bir bölümünün, yayıncılık alanında bilgi ve deneyimi olmadığı halde, Kurumun yayıncılık ile ilgili birimlerinde görevlendirildikleri belirlenmiÅŸtir" denildi.ÖZEL ŞİRKETTEN ELEMAN ALMIÅžLAR DDK üyeleri, Anadolu Ajansı Genel Müdürlüğü'nün de ortak olduÄŸu Anadolu Radyo ve Görüntü Hizmetleri A.Åž. isimli özel ÅŸirket elemanlarından 33'ünün, ÅŸirketin tasfiyesi üzerine TRT'ye "naklen" atandıklarını belirtti.  1997-2003 arasında diÄŸer kamu kurum ve kuruluÅŸlarından da TRT'ye toplam 436 personel atandı, bu dönemde Kurumdan deÄŸiÅŸik nedenlerle ayrılan 123 personelin, eski görevlerinde veya ek göstergesi daha yüksek kadrolarda göreve baÅŸlatıldıkları saptandı. 236 BÄ°N DOLARIN NEDEN ÖDENDİĞİ ANLAÅžILAMADIDDK Raporunda, her televizyon kanalının naklen yayınladığı Türk futbol takımının Güney Kore dönüşü için Futbol Federasyonu'na neden 236 bin dolar ödendiÄŸi konusunun anlaşılamadığı belirtildi. Ödemenin "Resmi evrak akışına uygun olmayan bir yöntemle saÄŸlanan belgeye dayanılarak" aktarıldığına iÅŸaret edildi. Raporda ayrıca, 2000-2002 arasında, yüzde 94.5'i merkezde olmak üzere TRT'de toplam 724.1 milyar liralık temsil ve ağırlama harcaması yapıldığı da vurgulanırken, "temsille ilgili olmayan kiÅŸisel tüketimlerin bile temsil ödeneÄŸinden karşılandığı" saptandı, kurumun son 5 yıllık temsil ağırlama harcamalarının BaÅŸbakanlıkça incelenmesinin uygun olacağı bildirildi.Ä°HALE YOLSUZLUKLARI KUÅžKUSU Kurumun hizmet alımları için firmaların verdiÄŸi teklif mektuplarının birbirini izleyen sıra sayılarının dikat çekici bulunduÄŸu belirtilen raporda, "Bu tablo, firmaların aralarında anlaÅŸmış olabilecekleri kuÅŸkusunu doÄŸurmaktadır" denildi. Alımlarda mevzuata aykırı biçimde tahmini birim fiyatlarının gerçekçi belirlenmediÄŸi anlatılan raporda, ihaleler için ÅŸartname düzenlemediÄŸi, malların teslim sürelerinde keyfiyet yaÅŸandığı anlatıldı.ÂSEÇİM İÇİN YAZILIM PROGRAMI SEÇİMDEN SONRA SATIN ALINDIBilgi Ä°ÅŸlem Dairesi'nin, 3 Kasım seçimleri için istediÄŸi iki yazılım programının seçimler yapıldıktan 40 gün sonra satın alınmasını eleÅŸtiren DDK, döviz tahsis iÅŸlemleri yirmi yıl önce kaldırılmasına karşın TRT'de döviz servisi bulundurulmasına da karşı çıktı.RESMÄ° YOLLA VERGÄ° KAÇAKÇILIÄžI Ä°stanbul Bölge Müdürlüğü'nde, öğle yemeÄŸi verilmesi amacıyla özel bir firmaya verilen yemek ihalesi için Kasım 2001'de sözleÅŸme düzenlendiÄŸi belirtilen raporda, sözleÅŸmede yer almamasına karşın, firmaya personel tarafından ödenen yemek bedelleri yanında Kurum katkı paylarının da ödenmesiyle fazladan 36 milyar lira ödendiÄŸi bildirildi. DDK, TRT'nin yapım iÅŸlerinin büyük bir kısmında tercih etiÄŸi emanet yöntemiyle, 2000-2002 arasında gerçekleÅŸtirilen iÅŸlerde fazladan 183 milyar 493 milyonluk ödeme yaptığını saptadı. YABANCI FÄ°LM ALIMINDA SOMUT ÖLÇÜ YOKSon üç yılda, yabancı film alımı için en fazla sözleÅŸme düzenlediÄŸi firmaların merkezlerinin "genellikle vergi cenneti olarak bilinen küçük adalarda bulunduÄŸuna" iÅŸaret edilen raporda, film alım sözleÅŸmesinin bu ÅŸirketlerin Türkiye'deki temsilcilikleriyle yapılmasına karşın ödemelerin hiçbir vergi kesintisine tabi tutulmadan yurt dışındaki banka hesaplarına transfer edildiÄŸi belirtildi. Yabancı film bedelinin belirlenmesinde somut bir ölçü bulunmadığını kaydeden DDK bedellerin bir anda 75 bin dolardan 150 bin dolara çıkarılmasına dikkat çekti. Raporda izleme ölçümlerinde TRT-1'in tam gün, prime time, tüm kiÅŸilerde ratinginin ortalama yüzde 6-7 olduÄŸunu kaydetti.DDK'nın raporunda bulduÄŸu usulsüzlük, aksaklık ve bozukluklardan bir bölümü de özetle şöyle: 7 KİŞİ BÄ°R YILDA 11 BANT ARŞİVÄ°NÄ° YAPTI Gereksiz  biçimde Basın Halkla Ä°liÅŸkiler ve Protokol, Reklam gibi iÅŸlevsiz birimler kuruldu. Ä°zmir Radyosu ArÅŸiv Åžubesinde, sigortalılar-akitliler-stajyerler hariç olmak üzere 7 kiÅŸilik kadro bulunmasına karşın, 2002 yılında arÅŸive sadece 11 bantın giriÅŸi yapıldı. Ä°stanbul Artistik Hizmetler Müdürlüğünde görevli dekoratörlerden bazıları 2000-2003 arasında yıllık 10-30 arası, bazılarının ise hiçbir katkıda bulunmadılar. Ä°stanbul'da görevli bazı prodüktörler yıllardır herhangi bir eser üretmiyor. YURTDIÅžINA GÄ°DÄ°ÅžTE NÄ°TELÄ°K ARANMIYORYurtdışı temsilciliklerin örgütlenme düzeyi, buralarda görev alması gereken personelin nitelikleri gibi konularda aranılması gereken koÅŸullarda uygulama birliÄŸi bulunmuyor. GENEL MÃœDÃœR'ÃœN YURTDIÅžI VE YURTİÇİ GEZÄ°LERÄ°Genel Müdür 3 yılda toplam 209 gün yurt içi, 123 gün yurt dışı seyahat yaptı. Genel Müdür'e otel ve misafirhane masrafları hariç olmak üzere sadece 2002'de yurt dışı geçici görev gündelik-yolluk tutarı olarak 23 milyar ödendi. YURTDIÅžI SPOR KARÅžILAÅžMALARI TURÄ°STÄ°K GEZÄ°Yurt dışında gerçekleÅŸtirilen spor karşılaÅŸmalarına gönderilecek personel daha özenli seçilmeli. ÇALIÅžANLAR DEVAMSIZÄ°ÅŸe en devamsız 17 personel, 75 iÅŸgününde sadece 4-40 gün arasında deÄŸiÅŸen sürede iÅŸe geldi. Kurumda bir baÅŸka ilde yükseköğrenim gören personel de var ve bunların durumu bilinmiyor. HAKLAR KÖTÃœYE KULLANILIYORDDK Raporunda, geçici görevlendirme hakkının da kötüye kullandığı kurum personelinin beÅŸte birinin kadrolarının bulunduÄŸu birim dışında görevlendirildiÄŸi saptandı. MAL BÄ°LDÄ°RÄ°MLERÄ° EKSÄ°KKurum personelinin mal bildiriminin geriye dönük olarak karşılaÅŸtırılmaması eksiklik olarak sayıldı. BÄ°R YILDA 371 MÄ°LYARLIK GSM FATURASIYurt dışında sürekli bulunan elemanlara Türkiye hatlı cep telefonu verilmesinin bir açıklaması yok. Son 3 yılda cep telefonuyla 10 milyara varan görüşme yapan personelin faturası ödendi. 2002 yılında ödenen cep telefonu konuÅŸma ücretleri toplamı 371 milyar lirayı buldu. BaÅŸbakanlık genelgesine aykırı biçimde TRT Genel Genel Müdürü de dahil olmak üzere bulunmaması gereken araç telefonlarının sayısı 41'i buluyor. Kamu Konutları YönetmeliÄŸi uyarınca TRT Genel Müdürünün konut telefonu ödenemeyeceÄŸi hükmü bulunmasına karşın buna uyulmadı. KÄ°RA ZARARI Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Personeli SaÄŸlık ve Sosyal YardımlaÅŸma Vakfının (RATELVAK) TRT'den kiraladığı yerleri, üçüncü kiÅŸilere kiraya vererek son üç yılda 271 milyardan fazla gelir elde ederken, TRT'ye 11 milyar lira verdi. YÄ°YECEK SORUNUTRT'ye konuk olarak gelen kiÅŸilere verilen yiyeceklerden program çalışanları da yararlanmalı.DÄ°ÄžER AKSAKLIKLARDDK raporunda yer alan diÄŸer bilgilere göre Kurum müfetiÅŸleri sosyal tesisleri son 5 yılda hiç denetlemedi. Görevliler, arÅŸivde bulunan ve baÅŸka programlarda da kullanılabilecek olan malzemeden habersiz olarak gereksiz alımlar yapıyor. TRT Tekelinin bulunduÄŸu dönemlerde yapılmış olan çekimlerin özel TV'lerde yayımlanmasından dolayı ortaya çıkan kayıpların giderilmesi gerekiyor. Personelin bir bölümü iÅŸe gelmiyor, kuruma giriÅŸ kartını dahi almayan personel var. Program yapım süreçleri ÅŸeffaf deÄŸil. Kurumun yeniden yapılandırılmasıyla ilgili olarak 1997'den itibaren çeÅŸitli yabancı firmalara toplam 8.1 milyon dolar ödeme yapıldı. Bu tutardaki harcamaya karşın Kurumda yapılan iyileÅŸtirme, maliyet muhasebesi sistemi ile yönetim bilgi sisteminin uygulamaya konulması ve Pittard Sullivan Firmasından alınan (TRT'nin yeni logosunun da dahil olduÄŸu) görsel bazı ürünlerin kullanımı ile sınırlı kaldı. Devlet Denetleme Kurulu raporunun tam metni:http://www.cankaya.gov.tr/tr_html/DDK/trt.htmÂ