Traji-komik bir savaÅŸ öyküsü

Avrupa'nın tam ortasında, eski Yugoslavya'da acımasız bir savaş yaşandı yıllarca. Kazananı ve kaybedeni belli olmayan bir savaş. Geride sayısız kurban ve asla hafızalardan silinmeyecek bir çok 'kötü anı' bıraktı.

Aslında birbirleriyle aynı dili konuşan ama bir türlü anlaşamayan insanlar arasında sürüp giden bu savaşın yaşandığı topraklarda doğup büyüyen yönetmen Danis Tanovic, Tarafsız Bölge (No Man's Land) adlı bol ödüllü filminde, işin içine uluslararası medyanın da karışmasıyla daha da mantık dışı hale gelen bir öykü anlatıyor.

FÄ°LMÄ°N KONUSU

Sırplar, Hırvatlar ve Bosnalılar aslında aynı dili kullanıyorlar ve birbirlerini mükemmel bir şekilde anlıyorlar. Fakat Sırplar, Sırpça; Hırvatlar, Hırvatça; Bosnalılar da Bosnaca konuştuklarını iddia ediyorlar.

1993 yılında, Bosna Savaşı'nda, kendilerini düşman hatları arasındaki Tarafsız Bölge'de terkedilmiş bir siperin içinde bulan Bosnalı Ciki ve Çera ile Sırp Nino'nun öyküsü.

Birbirlerine karşı savaşan bu iki Bosnalı ve Sırp asker, bir yandan birbirlerini yok etmek için fırsat kollarlarken bir yandan da içinde bulundukları kötü durumdan kurtulmak için zorunlu olarak iş birliği yaparlar. Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nde görevli bir çavuş, üstlerinin emirlerine rağmen yardımlarına koşar. Onu izleyen basın ordusu da olayı uluslararası bir platforma taşır.

Bu savaşta pek çok tarafın yer almasından ve uluslararası basın kuruluşlarının muhabirlerinin baskısından kaynaklanan gerginlik sürerken, Ciki, Çera ve Nino bu savaş çılgınlığı içinde hayatta kalmak için çırpınırlar.

KISA... KISA... KISA...

* Yönetmen Danis Tanovic, Tarafsız Bölge'yi yapmaya, Bosna savaşı başladığında, binaların cephelerindeki kurşun deliklerini görünce karar vermiş. "Onları gördüğümde, kendimi nasıl hissettiğimi anlatmak çok zor. Birinin, bir Van Gogh tablosunun üzerine, siyah- beyaz bir resim koyduğunu düşünün. Bir tür görsel şok yani. Benim için böyleydi. Ürperdim, üzgün ve çaresiz hissettim" diye anlyatıyor Tanovic.

* Yönetmenin film boyunca seyirciye de aktarmak istediği bu "şok duygusu". Bir tarafta mükemmel doğası ve güçlü renkleriyle uzun bir yaz günü, diğer yanda insanlar ve onların anlamsız çılgınlığı. Bu uzun ve
sıcak yaz günü filmin atmosferini yansıtıyor.

* Tanovic filmini savaşa ve onun yol açtığı şiddete bir tür başkaldırı olarak değerlendiriyor. "Kendimi Bosna'da yaşanan iğrençliklerden muaf tutmaya çalışmıyorum" diyor yönetmen. "Bir tarafta kurbanlar, bir tarafta ise suç işleyen insanlar var. Benim filmimin amacı ne suçlamak ne de yanlış yapanları sergilemek. Amacım savaşın her türlüsüne karşı çıkmak."

* Yönetmen Danis Tarovic'e gelince... Bosna Hersek doğumlu Tanovic, aslında belgesel yönetmeni. Filmlerin de de genellikle Bosna Savaşı'nı ve onun insanlar üzerindeki etkilerini ele alıyor. 1994 yılında çektiği Portraits d'Artistes Pendant La Guerre, Saraybosna'nın işgali sırasında, sanatçıların durumunu ele alan bir çalışma. Bosna Ordusu'nun film arşivi sorumlusu olan Tanovic, görevi ggereği savaş sırasında 300 saatlik çekim yaptı. Tanovic'in yaptığı görüntüler  dünya medyasında da kullanıldı.

 * Tarafsız Bölge, tıpkı Tanovic'in diğer filmlerinde olduğu gibi katıldığı bir çok uluslararası festivalden ödülle döndü.  Altın Küre ve Los Angeles Film Eleştirmenleri'nden 'de en iyi yabancı film, Cannes Film Festivali'nde en iyi senaryo, San Sebastian'da Pearl Halk Ödülü, Beyrut Film Festivali'nde Halk Ödülü filmin kazandığı ödüllerden bazıları. Tarafsız Bölge, bu yıl yabancı film Oscar'ının beş adayından biri.
 Â
FÄ°LMÄ°N KÃœNYESÄ°
Yönetmen: Danis Tanovic
Senaryo: Danis Tanovic
Oynayanlar: Branko Djuric, Rene Bitorajac, Filip Sovagovic, Georges Siatidis, Serge-Henri Valcke, Sacha Kremer.
Resmi sitesi: http://www.unitedartists.com/nomansland/