Total'den Ä°ran'a petrol darbesi

Total bu hamlesiyle, ABD’nin yaptırımları devreye girmeden önce Tahran’a petrol satışını durduran Ä°ngiliz devi BP ve Hollanda, Ä°ngiliz ortaklığı Royal Dutch Shell’e katılmış oldu. Â

 

ABD Temsilciler Meclisi ve Senato’da büyük bir çoÄŸunlukla kabul edilen yaptırımlar, Ä°ran’a rafine petrol satan çok uluslu ÅŸirketlerle birlikte ülkenin kara listeye alınan finans kuruluÅŸlarıyla iÅŸ yapan bankalara cezalar getiriyor. Â

 

Yeni yasaya göre, alınan önlem kararlarına karşı çıkan çok uluslu ÅŸirketlerin ABD’deki varlıkları dondurulacak ve ABD’li bankalarla ortak çalışma hakları ellerinden alınacak.     Â

    Â

ABD’LÄ°LERE Ä°RAN YASAK   Â

ABD’li şirketler için zaten uzun zamandır İran’la ticaret yapmak ya da ülkeye yatırım yapmak yasaktı.

 

Konuya yakın kaynaklar, Total’in İran’a petrol satmayı yaklaşık bir ay önce kestiğini söyledi. Diğer yandan şirketin daha önce imzaladığı anlaşmalar gereği yapması gereken teslimatların bekletilip bekletilmeyeceği ise henüz netlik kazanmadı.

 

Total CEO’su Christophe de Margerie, Nisan ayında ABD’nin İran’la iş yapan şirketlerin cezalandırılacağı yasayı geçirmesi durumunda, ülkeye yaptıkları petrol satışını durdurabileceklerini açıklamıştı. Ancak Total alınan son kararının ardından yorum yapmaktan kaçındı.

 

Ä°RAN KÃœRESEL PÄ°YASADA OLMAYI SÃœRDÃœRECEK

Diğer yandan bütün bu yaptırımlar, Tahran’ın küresel petrol piyasasıyla olan bağlarını kesmeye yetmeyecek. Kaynaklar, İran’da uzun süredir operasyon yürüten şirketlerin yerine, Dubai ya da Çin merkezli şirketlerin gelebileceğini söyledi ve İran daha fazla bedel ödemek zorunda kalsa da ileride yeteri kadar petrol kaynağı bulabileceğini belirtti.

 

Bununla birlikte, günde 130 bin varil ile petrol ithalatlarını yarısını İran’a yapan dünyanın en büyük petrol şirketleri Vitol, Glencore ve Trafigura bu yılın başında siyasi risklerin baş göstermesiyle ülkeye petrol satmayı durdurmuştu.

 

İran dünyanın en büyük petrol üreticilerinden biri olsa da petrol rafineleri son dönemde birer harabeye dönüştü ve küresel çapta petrol arzının artmasının ardından, talebin azalmasından büyük darbe aldı.

 

Tahran hükümeti önümüzdeki yıllarda petrol konusunda kendi kendine yeten bir ülke olacaklarını iddia etse de Uluslararası Enerji ajansı ve batılı şirketler bunun ulaşılması zor bir hedef olduğunu belirtti.

 

 

*Bu haber 28 Haziran tarihinde Financial Times gazetesinde "Total moves to tighten screw on Tehran" başlığıyla yayımlanmıştır.