TIME'dan Atatürk'lü 29 Ekim kutlaması

Derginin dünya edisyonunun genel yayın yönetmeni Ishaan Tharoor, bugün için “Atatürk’ü hatırlamak: Türkiye’nin kurucu babası TIME’ın dördüncü sayısında yer aldı” başlıklı özel bir yazı kaleme aldı.

TIME'ın Mustafa Kemal Paşa’nın yer aldığı 24 Mart 1923 tarihli sayısının kapak görselinin de yer aldığı yazıda şu ifadelere yer verildi:

Bugün Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkıntılarından egemen, bağımsız bir ülke olarak çıkan Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 90’ıncı yıldönümü. Bu büyük oranda bir kişinin liderliği sayesinde oldu: Mustafa Kemal Atatürk. Yine 90 yıl önce yeni bir Amerikan haber dergisi New York medyasını sarsmaya başlamıştı. Time henüz Atatürk takma adını kazanmamış “Mustapha Kemal Pasha”yı 24 Mart tarihli dördüncü sayısının kapağına koymuş, onu “halkı yabancı bir makamın boyunduruğundan kurtaran, sahip oldukları özelliklerin farkına varmalarını sağlayan ve düşünce ve eylem özgürlüğü” getiren “Türkiye’nin özgürleştiricisi” olarak selamlamıştı.

Osmanlı ordusunda subaylıkla yola çıkan Atatürk, Türk güçlerine Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda imparatorluğun yıkılmasıyla ortaya çıkan siyasi karmaşada liderlik etti ve ülkeyi Batı Avrupa imparatorluklarının saldırılarından korudu. Türkiye yeni bir cumhuriyet olmaya doğru ilerlerken TIME bunları yazmıştı:

Kemal kusursuz bir Türk ve tüm dünyaya Modern Türkiye’nin çekirdeği olduğunu kanıtladı. Rütbelerini ülküsüne sarılarak kazanmış, başarılı bir profesyonel asker. Profesör Arnold J. Toynbee, hayranlık uyandıran kitabı “Türkiye ve Yunanistan’da Batı Meselesi”nde onun hakkında şunları yazıyor: “Bir Türk’ün daha iyi bir dünyayı beklemek zorunda kalmadan Anadolu’da kendi kendine hükmedebileceğini şahsen gösterdi ve onun verdiği ilhamla Milli Mücadele hayata geçti.” Şüphesiz Mustafa Kemal Paşa moden tarihin en büyük karakterlerinden biri. Bugün de Türkiye’nin kazandıklarını koruma kararlılığıyla Batı medeniyetinin görünmez güçlerine karşı duruyor.

Ancak Atatürk Türkiye’nin ilk cumhurbaşkanı olarak bir zamanların genişlemekte olan çok etnisiteli imparatorluğunu modern Batılı ulus devletler modelinde şekillendirmeye devam etti. Atatürk’ün militarist ve seküler milliyetçilik anlayışı ilerleyen on yıllarda iyisiyle kötüsüyle Türkiye’yi tanımlayacaktı. 20’nci yüzyılın hiçbir devlet adamının ulusu için önemi onunki kadar büyük değildi ve Atatürk bugün hala TIME’ın 90 yıl önce yazdığı gibi Türkiye’nin hikayesinin “çekirdeğinde” yer alıyor.

Derginin internet sitesinde ayrıca dünyanın dört bir yanından John F. Kennedy, Charles de Gaulle, Winston Churchill gibi önemli devlet adamlarının Atatürk hakkındaki sözlerinden oluşan bir derleme de yer aldı.