THY: Fiyatlarda yüzde 20 indirim mümkün

Türk Hava Yolları (THY) Genel Müdürü Abdurrahman GündoÄŸdu, uçak biletlerinde yüzde 20 civarında fiyatların düşmesinin mümkün olduÄŸunu belirterek doluluk oranını yüzde 80'lere çıkardıklarında sadece doluluk oranıyla bu yüzde 20 indirimin saÄŸlanabileceÄŸini söyledi.Ekonomi Muhabirleri DerneÄŸi (EMD) Ä°stanbul Åžubesi'nin düzenlediÄŸi basınla sohbet toplantısının konuÄŸu olan GündoÄŸdu, THY'nin Türkiye'nin dışa açılmış büyük bir ÅŸirketi ve yurtdışında en çok tanınan markası olduÄŸunu söyledi. GündoÄŸdu, THY'nin Türkiye'nin konumu itibariyle inanılmaz avantajları bulunduÄŸunu belirtti.    Sektörün çok hızlı deÄŸiÅŸtiÄŸini, Mart ayında göreve yeni baÅŸladığında savaÅŸ çıktı çıkacak denilirken çeÅŸitli senaryolar üretildiÄŸini anlatan GündoÄŸdu, ÅŸunları kaydetti:     ''Bunlardan birisi (AÄŸustos ayında nakit paramız bitiyor, maaÅŸları ödeyemeyecek duruma geliyoruz). Bunları tartışıyorduk. Fakat savaÅŸ bitti bir ay sonra tam tersine Türkiye çok hızlı geliÅŸmeye, belki tarihinde görmediÄŸi ekonomik hareketliliÄŸe sahne oldu. Biz de doÄŸal olarak bu talebi karşılamakta zorlandık. Türkiye'ye tarihinde ilk defa AÄŸustos ayında 2 milyonun üzerinde turist geldi. Ekonomik beklentilerin iyiye gittiÄŸi bir dönemde en azından yakın vadede kriz beklentisi olmaması insanların para harcamalarına imkan saÄŸladı. Biz özellikle iç hatlarda büyük bir tıkanıklık yaÅŸadık.''      THY'nin 1995 yılında da 65, ÅŸimdi de 65 uçağı olduÄŸunu belirterek, bunun dar gelmeye baÅŸladığını bildiren GündoÄŸdu, 9 milyon olan yolcu sayısının da bu sene 10.5 milyon civarında olacağını, son 8 senedir büyümemenin verdiÄŸi sıkıntı bulunduÄŸunu belirtti.         "ÖNÃœMÃœZDEKÄ° YIL KRÄ°Z BEKLENTÄ°SÄ° GÖZÃœKMÃœYOR"GündoÄŸdu, önümüzdeki yıl kriz beklentisi gözükmediÄŸi için özellikle turizmde oldukça iyi bir beklenti bulunduÄŸunu kaydetti. Amaçlarını tarifeli, düzenli seferler yapmak ve kaliteyi ön planda tutmak olarak tanımlayan GündoÄŸdu, ''THY oldukça genç bir filoya sahip. YaÅŸ ortalaması 7-8. Dünya ortalaması 10'un üzerinde. Bizim en büyük projelerimizden biri bunu daha iyi bir noktaya getirmek, uçakların yenilenmesi'' dedi.     Abdurrahman GündoÄŸdu, Kuzey Afrika'nın en hızlı geliÅŸen pazarları olduÄŸunu, büyümenin yüzde 20'yi geçtiÄŸini de belirterek, ''Bunun büyük çoÄŸunluÄŸu bavul ticareti. Burada devletin ekonomik katkısını ön planda tutuyoruz. Bunlara öncelikle önem veriyoruz'' dedi.     Halen yurtdışında 75 noktaya, yurtiçinde 26 noktaya sefer yaptıklarını anlatan GündoÄŸdu, 65 uçakla bu seferi yapmanın oldukça zor olduÄŸunu vurguladı. GündoÄŸdu, ''En azından bire bir gibi uçak sayısı adedi gerekiyor. Lufthansa 130-140 noktaya sefer yapıyor. THY için de böyle bir potansiyel söz konusu'' diye konuÅŸtu.     Kanada'nın Toronto kentine sefer baÅŸlatma kararı aldıklarını anımsatan GündoÄŸdu, Fas Kazablanka, Belgrad, Katar ve Nijerya'ya da sefer baÅŸlatmanın söz konusu olabileceÄŸini söyledi. YURT İÇİ''Yurt içini de ihmal etmemek gerek'' diyen GündoÄŸdu, açıklamalarını şöyle sürdürdü: ''Ä°stanbul-Van arası 1300, Ä°stanbul-Viyana arası 1250 kilometre. Van Viyana'dan daha uzak ama insanlar otobüsle seyahat ediyorlar. Artık bu çaÄŸda pek hoÅŸ olmayan bir nokta. Åžu anda uçak fiyatları otobüs fiyatlarıyla kıyaslanınca, otobüs fiyatlarına yemek gibi ihtiyaçları da dahil edersek Türkiye'de 2 katı gibi bir oran var. Bu oran eÄŸer bire bir noktasına gelirse -ki geliÅŸmiÅŸ ülkelerde bu noktada otobüs taşımacılığı kısa mesafeler dışında tamamen bitmiÅŸtir- Türkiye de benim tahminim bir 10 yıl içinde bu noktaya gelecektir. Åžu anda biz yurt içinde 4-5 milyon yolcu taşıyoruz. Bu talebin en az 100 milyonlara ulaÅŸacağı bir nokta.'' "TEKNÄ°K BAKIM GELÄ°RÄ° 60-70 MÄ°LYON DOLARI BULACAK"11 Eylül sonrası Amerika dışında sistemin toparlandığını, sektörün 11 Eylül öncesi rakamlara yavaÅŸ yavaÅŸ yaklaÅŸmaya baÅŸladığını belirten GündoÄŸdu, krizin de etkisiyle ucuz havayollarının baÅŸarılı bir ÅŸekilde piyasaya çıktığına dikkat çekti.     Bunun büyük bir tehdit oluÅŸturmaya baÅŸladığını belirten GündoÄŸdu, ''Fiyatları çok aÅŸağı çektiler, maliyetler düştü, ikramı parayla sattılar. Hostesler uçakların içini temizledi, pilotlar bavul getirdi. İşçiliÄŸin pahalı olduÄŸu geliÅŸmiÅŸ ülkelerdeki ÅŸirketler bundan etkilendi. Swissair bu tehlikeden dolayı battı. Bence ÅŸirketleri 11 Eylül'den daha büyük bir etkiyle bu ucuz havayolu ÅŸirketleri etkiledi'' dedi.     Havacılıkta en önemli masraf kalemlerinden birinin de uçağın teknik bakımı olduÄŸunu ifade eden GündoÄŸdu, bir uçağın motorunun 4-5 yılda bir bakıma gitmesi gerektiÄŸini, bunun da ortalama 3 milyon dolar bakım maliyeti yarattığını söyledi. THY'nin bu konuda teknik üssü ile kendi imkanlarını karşıladığı gibi dışarıya da hizmet verdiÄŸine iÅŸaret eden GündoÄŸdu, ''Ä°lk defa geçen sene talepleri geri çevirmek zorunda kaldık, hangarımız yetmedi. GeçtiÄŸimiz yıl dışarıdaki uçakların bakımından 30-40 milyon dolara yakın gelir elde edilmiÅŸ. Bu sene 60-70 milyon doları bulacak. THY için çok kısa sürede 150-200 milyon dolara çıkmak mümkün'' diye konuÅŸtu.    Avrupa'da iÅŸgücü pahalı olduÄŸu için Avrupa'nın bunu yavaÅŸ yavaÅŸ Türkiye'ye kaydırdığını belirten Abdurrahman GündoÄŸdu, 500 milyar dolarlık bir pazar olan uçak bakım sektöründen Türkiye'nin aldığı payın kendi ihtiyaçları da dahil 150-200 milyon dolar olduÄŸunu kaydetti. Avrupa'nın açık hava alanı noktasına doÄŸru gittiÄŸini de belirten GündoÄŸdu, ''EÄŸer bu uygulamaya geçilirse, belli Avrupa ülkeleri içinde belki biz de AB'ye üye olabilirsek THY olarak Frankfurt'tan Londra'ya yolcu taşıyabileceÄŸiz. Nasıl Avrupa otomobili Türkiye gibi iÅŸgücü ucuz ülkelere kaydırıyorsa, havacılık sektöründe de buraya doÄŸru kayma ihtimali var'' dedi.     Abdurrahman GündoÄŸdu, Türkiye'nin taşımacılıkta Avrupa'da ilk 5'e girmesi gerektiÄŸini vurgularken de, ''Taşımacılıkta dünyada ilk 50, Avrupa'da ilk 10 içindeyiz. Bizim tahminimiz Türkiye'nin dünyada ilk 20'ye, Avrupa'da ilk 5'e girmesi lazım'' dedi. GündoÄŸdu, verimliliÄŸi artırarak önümüzdeki 5 yıl içinde Avrupa'da ilk 5'e girme imkanları olacağını belirtti. GündoÄŸdu, ekonomik gidiÅŸata ÅŸirketin içinden bakınca oldukça iyi bir trend yakalanmış, çok iyi bir noktaya gittiklerini tahmin ettiÄŸini dile getirdi.  Türk Hava Yolları (THY) Genel Müdürü Abdurrahman GündoÄŸdu, gazetecilerin sorularını cevaplardı. DOLULUK ARTACAK FÄ°YATLAR DÜŞECEKGündoÄŸdu, fiyatların aÅŸağı çekilmesine iliÅŸkin bir soru üzerine, ''69 milyon gibi sembolik bir rakam ortaya çıktı. Bu teorik olarak mümkün gözükmüyor. Bilet fiyatları içinde 40 milyon vergi, yakıt ve acente komisyonunu koyduÄŸunuz zaman 75 milyona çıkıyor'' dedi. GündoÄŸdu, Almanya'da reklam amacıyla, ''THY pahalı'' imajını yıkmak için 5-10 koltukta sadece 99 Euro'luk bir fiyat açıkladıklarını bildirdi. ''Gerçekte bizim yaptığımız çalışmada yüzde 20 civarında fiyatların düşmesi mümkün gözüküyor'' diyen GündoÄŸdu, THY'de doluluk oranının yüzde 65-70'lerde olduÄŸunu, doluluk oranını yüzde 80'lere çıkardıklarında sadece doluluk oranıyla bu yüzde 20 indirimin saÄŸlanabileceÄŸini söyledi. PERSONEL SAYISI 10 BÄ°NE Ä°NDÄ°Abdurrahman GündoÄŸdu, 7-8 ay önce göreve baÅŸladığında 11 bine yakın olan personel sayısının 10 bin civarına indiÄŸini de belirtti. GeçtiÄŸimiz yıl THY'nin tarihinde ilk defa iÅŸletme gelirleri açısından kar ettiÄŸini kaydeden GündoÄŸdu, bu yıl da geçen yıldan kötü olmayacağını, geçen yıl civarında bir kar beklediklerini bildirdi. THY Genel Müdürü GündoÄŸdu, yüzde 20 ucuzlamanın ne zaman olacağı yönündeki bir soruya, ''Uzun vadeli bir çalışma'' yanıtını verdi.         "COLA TURKA'YI EÅžANTÄ°YON OLARAK ALDIK"Kaliteden kesinlikle ödün vermeyeceklerini dile getiren GündoÄŸdu, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Gerekirse mevcut durumda olduÄŸundan daha iyi kalitede bir hizmet vermek ama bunu ucuza saÄŸlamak. Mesela içki ikramını yapıyorsunuz, daha iyisini daha ucuza almak her zaman mümkündür. Ä°ÅŸte Cola Turka'yı biz eÅŸantiyon olarak aldık, para vermedik. (Getirin deneyelim) dedik. Zaman zaman böyle eÅŸantiyonlar geliyor. Ticari düşünerek kaliteden ödün vermeden belki daha da ileriye götürerek fiyatları da aÅŸağı çekmek mümkün.''    Geçen yıl 10.5 milyon civarında yolcu taşıdıklarını, bu yıl da o civarda olacağını ifade eden GündoÄŸdu, ''SavaÅŸ ve Sars nedeniyle bir miktar kaybımız oldu ama son 4 ayı geçen yılın üzerinde kapattık. 1.5 milyar dolar ciroya tekabül ediyor, geçen sene de bu civardaydı'' dedi. "THY'NÄ°N 100 UÇAÄžA ÇIKMASI GEREKÄ°YOR"Sezonun her yıl Ekim ayında bitmesine karşın Ramazan Bayramı dolayısıyla bu yıl bir hareketlilik olduÄŸunu belirten GündoÄŸdu, Ocak ayında yılbaşı tatili, sonrasında Hac sezonu ve Kurban Bayramı'nın büyük avantaj olduÄŸunu, Nisan ayında da tekrar yaz trafiÄŸinin baÅŸladığını kaydetti. THY'nin yolcularının yüzde 10'unun transfer yolculardan oluÅŸtuÄŸunu anlatan GündoÄŸdu, uçak alım çalışmalarına iliÅŸkin ise ÅŸu bilgiyi verdi: ''10 sene önce 65 uçak, 10 sene sonra 65 uçak. Türkiye'nin ekonomik büyümesine baktığınızda yüzde 51 büyüme var. Havayolu taşımacılığının büyümesi ekonomik büyümenin 1.5 katı kadar. THY'nin ÅŸuanda o trendi devam ettirmesi durumunda 100 uçaÄŸa çıkması gerekiyor. Ama tabii bizim için 100 uçaÄŸa çıkmak ÅŸu anda çok zor. O yüzden biraz daha muhafazakar bir yaklaşımla o planı hazırladık. Bu yıl sonuna kadar bu tamamlanacak.''     Vergilere iliÅŸkin soru üzerine de GündoÄŸdu, ''UlaÅŸtırma ve Maliye Bakanlığı ile görüştüğümüzde ne zaman vergiler konusunu dile getirdiysek mutlaka bir zam yedik. Bir gittik ÖTV'ye zam geldi. Tekrar gittik (terör ve savaÅŸ sigortası yolcu başına 1 dolar ödeyeceksiniz) yine borçlu çıktık. O yüzden pek la onun üzerine gitmek istemiyoruz. IMF programından dolayı vergilerde düşürme zor. Ama önümüzdeki yıl için zannediyorum havaalanı vergilerinde düşüş olacak. Buradan yüzde 5-10 indirimi gelebilir'' diye konuÅŸtu.      "YABANCILARIN TALEBÄ° VAR AMA"ÖzelleÅŸtirmeye iliÅŸkin bir soru üzerine de Abdurrahman GündoÄŸdu, özelleÅŸtirme kapsamında olduklarını, ama yabancılara satışın yüzde 40'la sınırlandırıldığını söyledi. GündoÄŸdu, ''Yabancıların talebi var ama yüzde 51'inden fazlasını alamadıkları sürece ciddi anlamda talip olmuyorlar'' dedi. ÖzelleÅŸtirmenin gündemlerinde olduÄŸunu belirten GündoÄŸdu, ancak önce verimliliÄŸi artırmanın önemine iÅŸaret etti. Her yıl yüzde 5-10 büyüme hedeflediklerini belirten GündoÄŸdu, personel sayısında artış öngörmeden verimliliÄŸi artırarak büyüme öngördüklerini kaydetti.     GündoÄŸdu, THY'nin uluslararası trafikte yüzde 30 pazar payının yüzde 15'lere düştüğünü de belirtti. USAÅž'la anlaÅŸmalarına iliÅŸkin soruya karşılık da THY Genel Müdürü GündoÄŸdu, 5 yıllık anlaÅŸmanın 2 yılının dolduÄŸunu, ancak pek memnun olmadıklarını belirtti.     Abdurrahman GündoÄŸdu, ''Ä°yileÅŸtirmek için çalışıyoruz, her iyileÅŸtirme fiyat artışı gibi geldiÄŸi için bunu nasıl aÅŸacağız bunun mücadelesini veriyoruz'' dedi. GündoÄŸdu, Cola Turka dışında fındığı ücretsiz aldıklarını, UludaÄŸ'ın gazoz olarak girmek istediÄŸini belirtti. Uçak bakımında ilave hangar ihtiyacını karşılamak için Antalya ve Sabiha Gökçen havaalanları bulunduÄŸunu, bununla ilgili görüşmelerin devam ettiÄŸini bildiren GündoÄŸdu, stratejik ortaklık konusuna geçmiÅŸte yaÅŸadıkları tecrübeler ışığında biraz temkinli yaklaÅŸtıklarını söyledi.     GündoÄŸdu, burada mümkün olduÄŸu kadar büyüme potansiyelini sonuna kadar kullanıp ondan sonra böyle bir ortaklığa girmenin daha cazip göründüğünü, ama mutlaka THY'nin uygun olanı seçip yabancı danışmanlık firmalarından da hizmet alarak önümüzdeki yıl itibariyle böyle bir çalışmayı baÅŸlatacaklarını anlattı.   Abdurrahman GündoÄŸdu uçak alımı konusunda stratejilerinin de satın almak yerine kiralamak olduÄŸunu belirterek, ''Åžu veya bu marka deÄŸil, fiyat ön planda olacak'' dedi. GündoÄŸdu, THY'nin son 2-3 senedir hiç alım yapmadığını, filonun yarısının da kiralık olduÄŸunu kaydetti.      "SÄ°YASETTEN AÇIKÇASI HOÅžLANMIYORUM"THY'nin Türkiye'deki kargo taşımacılığının yüzde 50 pazarını saÄŸladığını belirten GündoÄŸdu, milletvekillerine yüzde 30 indirimin tekrar baÅŸlayacağı ÅŸeklindeki haberlerin anımsatılması üzerine de, ''Kanunla indirimli veya ücretsiz taşımacılık yasaklanmış durumda. Öyle bir ÅŸey yapmamız mümkün deÄŸil. Biz ÅŸunu söylemiÅŸtik, (Aslında indirim yaptığımızda vekiller de ondan zaten otomatik olarak faydalanacaklar)'' diye konuÅŸtu. Abdurrahman GündoÄŸdu, BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanlığı için isminin geçtiÄŸinin anımsatılması  üzerine de ''O kasıtlı çıkarılmış bir haber. Åžirket içinde bazı ÅŸeyleri oturtmaya çalışıyoruz, (Åžirkette yeniden bir çalkalanma olacak Genel Müdür gidecek, baÅŸkası gelecek) gibi bir ÅŸey var. Ben siyasetçi deÄŸilim bürokratım. Siyasetle pek ilgilenmek istemiyorum. THY çok daha güzel kurum. Siyasetten açıkçası hoÅŸlanmıyorum.''Â