TESTUTULUS

29 Mart 2006’da buluşalım...

Buyur ola 11 ağustos 1999 çarşamba günü meydana gelecek olan yüzyılın son tam güneş tutulması testusuna bu kez de... Bu çok cazip konu için başlık olarak neler düşünmüştüm neler...' Hitit güneşiyle son tango... Işıkları kim söndürdü?.. Öğle vakti karanlık... Havada bulut, sen güneşi unut...' Bir yandan dünya basınının yansıttığı haberleri kovalıyor, öte yandan da bilimsel kaynakları okuyarak güneş tutulması hakkındaki lise bilgilerimi tazelemeye çalışıyordum... Olay bizi de çok ilgilendiriyordu... Yüzyılın son tam güneş tutulması Türkiye'de çok iyi seyredilebilecekti... Avrupalılar büyük kalabalıklar halinde tam güneş tutulmasının en iyi görüleceği iddia edilen şehirlerine akın edecekmiş... Gerçekte tutulma gölgesinin süpürdüğü her yer aynı iddiada: 'Güneş en muazzam bende tutulur!!!' Ne var ki, dünya medyasının rüzgarında pek çok kişi bu bütünüyle doğal olguyu metafizik bir hikmet olarak yücelttikçe yüceltiyor... Nostradamusvari kıyamet günü kehanetleri... Evrensel kurtuluş müjdeleri... Ahir zaman peygamberleri zuhur etmek üzere zahir!!! Tam güneş tutulması esnasında duyulduğu söylenen bir garip duygu sarmışken içimi... Astronomi biliminin kesinliği ve kestirilebilirliği içinde gerçekleşecek olan bu doğa olgusu karşısında meteorolojik tesadüflerin, örneğin 'davetsiz misafir bulut'ların her türlü beklentiye 'taş koyabileceği' olasılığı güldürdü beni... Metafizik, mistik ve miskin yüceltme ve iddiaların aksine... 11 ağustos çarşamba günü meydana gelecek bu görkemli doğa olayının bizlere buyur ettiği... Astronomik, fizik ve matematik var oluşa bireysel tanıklık etme olanağı ne denli hoş ve güzel... Haaa, başlığı niye böyle yazdım?.. Yanıtını 16. soruda bulacaksınız...

1 Güneş tutulması bizi neden çok ilgilendiriyor?

a. Kıyamet habercisi

b. İşten kaytarma vesilesi

c. İyi bir geyik ortamı yaratması

d. Hepsi

2 Güneş tutulmasında dünyanın en yakın komşusu ve ortağı kim?..

a. Mars

b. Güneş

c. Ay

d. Medarı iftiharımız Türksat

3 Güneşin tutulmalarında ayın durumuna ne ad verilir?

a. Yeniay

b. Yarımay

c. Dolunay

d. Şinanay

4 Tam güneş tutulması bir yüzyılda yaklaşık kaç kez meydana gelebilirmiş?..

a. 99

b. 66

c. 33

d. Sadece bir kez...

5 1999 tutulmasına Avrupalılar sahip çıkıyor... Peki, geçen yılki tam tutulmanın favorisi neresiydi?...

a. Paragu-ay

b. Urugu-ay

c. Şank-ay

d. Hiçbiri

6 Çok istemenize rağmen güneş tutulmasını seyretmenize mani olacak şey ne olabilir?..

a. Küçük kızınız arkadan gözlerinizi tutuyor olabilir...

b. Bulut, sen güneş tutulmasını unut...

c. Koruyucu gözlüğünüz yoksa...

d. Hepsi

7 İngiltere'de sabah başlayacak olan tam güneş tutulması, kuzey Fransa, Almanya, Avusturya, Macaristan, Romanya, Türkiye, Irak, İran ve Pakistan'dan geçerek Hindistan'da sona erecek... Ayın gölgesi bu rotayı hangi hızla süpürecekmiş?..

a. Tabii ki ışık hızıyla...

b. Ses hızına yakın...

c. Aheste aheste

d. Hiçbiri

8 Türkiye'de tam tutulma önce nerede algılanacakmış?

a. İmralı

b. Susurluk

c. Çankaya

d. Yazılanlara bakılırsa Amasra, Bartın, Turhal...

9 11 Ağustos 1999 gününü kıyamet günü ilan eden Avrupalı 'tellal' kim?..

a. Mostralık Nostradamus

b. Fransız modacı Paco Rabanne

c. Kasap Miloseviç

d. Keltoş futbolcu Zinedine Zidane

10 Paris'te l'Evenement dergisinin yaptığı bir ankete göre kıyametin 11 Ağustos 1999'da kopacağına inanan Fransızların sayısı kaçmış?..

a. Toplam nüfusun yarısı

b. Toplam nüfusun yüzde onu

c. 6 milyon

d. Fransa'nın nüfusu kaç?

11 Güneş tutulmasını hayra alamet kabul eden toplum hangisiymiş?..

a. Ekvator halkı

b. Eskimolar

b. Yeni Gineliler

c. Hiçbiri

12 Güneş tutulduğunda güneşe bakanların gözlerine zarar veren şey nedir?..

a. Röntgencilik ışınları

b. Ultraviyole

c. Enfraruj ışınlar

d. Hepsi

13 Eski toplumlar güneş tutulmasını kıyamet belirtisi olarak görürlerdi... Güneşin bir ejderha tarafından yutulmakta olduğuna inanır ve ejderhayı kovmak için:

a. Çinliler bağırır çağırır, davul, tabak, çanak çalarlarmış...

b. İnkalar göğe mızrak fırlatırlarmış.

c. Hindular göle dalarmış.

d. Hepsi

14 Öldüğü gün güneşin tutulduğu söylenen mitolojinin ünlü kişisi kimmiş?

a. Mitolojinin telekahramanı Zeyna

b. Sen de mi Brütüs!

c. İkarus

d. Herkül

15 Tam tutulma anında neler olur?..

a. Titreyip kendimize döneriz...

b. Güpegündüz tepemizde yıldızlar uçuşur...

c. Cümle nebatat ve hayvanat tufaya gelir...

d. Hepsi

16 Pek çok yazarımızın yaptığı gibi... Türkiye'yi, İngiltere ve tabii ki Avrupa Birliği ülkeleri için(Güney Kıbrıs hariç) sözkonusu müteakip tam güneş tutulması tarihi olan 2081'e postalamak yerine... Türkiye en yakın tarihte tam güneş tutulmasını ne zaman seyredebilecek?..

a. 2000...

b. 2002...

c. 2004...

d. 29 mart 2006

17 Anlaşılacağı gibi bizde tam güneş tutulması olgusu eskiden de var idi!!! Hem ay tutulurdu, hem de güneş... Ay tutulmasının parçalı olanına 'husuf-i cüz'i', tam olanına 'husuf-i külli' denirdi... Peki, 'cüz'i' ya da 'külli' olsun, güneş tutulmasına ne denirdi?..

a. Küsuf

b. Kusur

c. Hızır

d. Sansür

Yanıtlar: 1) c, 2) c, 3) a, 4) b, 5) d, 6) b, 7) b, 8) d, 9) b, 10) Yaklaşık 60 milyon, 11) b, 12) c, 13) d, 14) d, 15) d, 16) d, 17) a