TESTUS MEDICUS

Pazar sabahı sendromuZaman zaman tıbbi bir terim tıpçıların dilinden zıplayıp ilk önce aydınların sonra da halkın diline geçiveriyor... Yolda yanınızdan geçen iki gençten birinin arkadaşına, 'şizoluğun tuttu yine,' dediğini duyabiliyorsunuz... Bir şoför, 'manyak' diye bağırarak karşıdan gelen şoförün mani sahibi olduğuna hükmedebiliyor... Veya tıpla ilgisi olmayan bir kişi acıktım demek yerine 'hipoglisemi krizim tuttu' diyebiliyor... Bir de fobilerden bahsetmek isteyip de hobi diyenler mi ararsınız... Semptom diyecekken sendrom deyip çıkanlar da cabası... Evet, sendrom demişken bugünlerde en çok tutulan tıbbi sözcük galiba sendrom... 'Sendrom'un meğer ne çok seveni varmış... Sinemacılar, romancılar, medya mensupları bu terimi ikide bir kullanıyor... Artık gazetelerde başlık olarak bile görebiliyoruz... Örneğin geçtiğimiz Perşembe günkü Radikal'de birinci sayfada 'Tecavüzcü sendromu' diye başlık atılmıştı... Sendrom neymiş, hastalık neymiş, semptom neymiş, dostumuz Prof. Dr. Uğur Görpe'ye danışarak ve İnternet'te gezinerek buyur ola sendromlara dair testusumuza bu kez de...1Semptomdan başlayalım. Bir bakışta kestirebilecek misiniz?a. Belirtib. Bulguc. Arazd. Hepsi2 Peki, sendrom neymiş, tanıyabilecek misiniz acep?a. Bir bozukluğa ilişkin bazı semptomların ve laboratuvar bulgularının birlikte oluşturdukları bütünlüğe sendrom denir. b. Birlikte oluşan ve belirli bir rahatsızlığı karakterize eden semptom grubuna sendrom denmekte.c. Özel bir bozukluğu belirleyen, bir arada görülen, tanıyı kolaylaştıran bulgu ve belirtilerin tümüne sendrom deniyor.d. Yahu, üçü de aynı tanım!!!31937'de Türkiye'de bir Türk hekimce, gurur kaynağımız Dr. Hulusi Behçet tarafından keşfedilmiş ve bütün dünyaca kabul edilmiş bir sendrom var... Bu Akdeniz bölgesine özgü genetik bozukluk dünya tıp literatüründe hangi adla biliniyor acep?a. Behçet sendromub. Akdeniz sendromuc. Türk sendromud. Hiç biri4 1896'da J. L. H. Down adlı bir İngiliz hekim tarafından tanımlanmış bir genetik bozukluk var. Zeka özürlülüğü, çekik gözlülük, kısa ve basık bir kafatası, kısa parmaklı geniş ellerle karakterize olan bu sendromu kestirebilecek misiniz?a. Moğol sendromub. Yaşlı Anne Sendromuc. Down Sendromud. Yirmi birinci kromozom sendromu5 Belirtileri çeşitli tikler ve hastanın kendisini kontrol edemediği büyük küfürbazlık olan sendroma ne ad verilir?a. Ero-tik sendromub. Tourrette sendromuc. Sopa Garibi endromud. Hiç biri6 Sendrom sözcüğünün etimolojisi Yunanca'da 'sun dromos' yani 'birlikte koşma' sözcüklerinden geliyor... Hayrettir ki Malezya yerlilerinin durup dururken birden çıldırarak koşmaya başlaması da bir sendrom... Sanki sendrom sözcüğü bu yerlilerin çıldırarak ölümüne koşmaya başlaması çılgınlığı yüzünden yaratılmış... Hatırlayacaksınız, hani, Stefan Zweig aynı adla bir hikaye yazmıştı. a. Koş baba Torikb. Amokc. Nişadır d. Maraton Adam sendromu7AIDS, İngilizce 'acquired immune deficiency syndrome' sözcüklerinin baş harflerinden üretilmiş bir sendrom... Türkçesi nedir, kestirebilecek misiniz?a. Edinsel Bağışıklık Yetersizliği Sendromub. Aşık İnsan Dertlidir Sendromuc. Aldı mı İnce bir Düşünce Sendromud. Aman İncelemeden Dokunma Sendromu8 Sendromlar genelde önce tıp kökenli çalışmalardı. Zamanla psikolojik, sosyolojik ve 'medyatik' sendrom tanımları çoğaldı. Baş rollerinde Jane Fonda, Jack Lemmon ve Michael Douglas'ın oynadığı 1979 yapımı 'Çin Sendromu' adlı filmin konusu neydi?a. Sarılık korkusub. Nükleer eriyiklerin dünyayı delip geçeceği ve taa Çin'e ineceği korkusuc. Gözlerin çekilip çekilip çekik gözlü olma korkusud. Çin nüfusunun haddinden de fazla artacağı korkusu9Çin Sendromu filminin vizyona girişinden sadece üç ay sonra adeta filmin kehaneti gerçekleşti ve bir nükleer santraldaki sızıntı yüzünden büyük bir facia yaşandı. Burası neresiydi?a. Akkuyub. Temelinc. Çernobild. Three Mile adası10Çin Lokantası Sendromu olarak bilinen rahatsızlıkta boyun, kollar ve sırt uyuşur. Ayrıca, baş ağrısı, baş dönmesi ve çarpıntı belirtileri veren bu rahatsızlığın özellikle Çin lokantalarında bolca kullanılan ve et kokusu veren bir madde yüzünden kaynaklandığı bilinmekte... Bu maddenin kimyasal adı nedir acep?a. Çini mürekkebib. Arsenikc. Nişadırd. Attarlarda Çin tuzu adıyla da satılan sodyum glütomat11Floransa'ya gelen turistlerden her ay en az biri ünlü Santa Maria Nuova hastanesine kaldırılıyormuş... Nedeni, çok büyük sanatsal güzellikler karşısında titreyerek yere yığılmaları... Bazısı bir Rafael tablosunun karşısında huşuyla doluyormuş... Bir diğeri bir Caravaggio karşısında kendinden geçiyormuş... Bazısı Mikelanj'ın David heykelinin karşısında yığılıp kalıyormuş... Bu sendroma ne deniyormuş?a. Sanat sevindiriği sendromub. Salieri sendromuc. Stendhal sendromud. Steldhal'a öykünme sendromu12 Buna niçin Stendhal sendromu adı verilmiş?a. İnsanlar güzel eserler karşısında önce kızarıp sonra kararıyormuş.. Bu nedenle Stendhal'ın 'Kırmızı ve Siyah' romanına atfen bu ad verilmiş.b. Bu sendrom ilk önce Stendhal'ın başına gelmiş ve bunu 'Milano'dan Calabria'ya bir Yolculuk' kitabında yazmış... 'Düşmemeye çabalerken hayatın içimden çekildiğini hissediyordum,' diye yazmış.c. Stendhal adlı bir doktor bu sendromu tanımlamış.d. Hiç biri13 Bu sezon bizde de gösterilen 'Stendhal sendromu' adlı filmin yönetnmeni kimdi? a. Yılmaz Güneyb. Alfred Hitchcockc. Dario Argentod. Asio Argento14 Internet'te gezinirken onlarca 'medyatik' sendrom farkettim... Aşağıdakilerden hangisi yeni 'medyatik' sendromlardan?a. Parklarda düşürülmüş bozuk paraları arayıp çıkarma tutkulularının oluşturduğu 'penny syndrome'b. Önemli bir şahsın yerine geçme tutkusundan kaynaklanan 'Anastasya sendromu'c. Hafta sonunda hazele gibi spor yapıp orasını burasını kıranların oluşturduğu 'Haftasonu Savaşçısı Sendromu'd. Bir de benden: 'Pazar Sabahı Sendromu,' yani şu bizim testuslar15 Toparlayalım mı? Sendromlar, hastalık diye adlandırılan rahatsızlıklardan farklıdır... Hastalık, tek bir nedenden oluşur, tek bir klinik görüntü verir... Hastalıklar kendilerini yaratan nedenlerle tanımlanırlar... Verem gibi... Sendromda sorunun nedenleri değişik, klinik görüntüsü aynıdır... Örneğin Stendhal sendromunda hangi sanat eserinden huşuya kapılıp yere yığılırsanız yığılın belirti aynıdır, ama resimler farklı... İşte bu sendrom... Peki, aşağıdaki cümleler içindeki doğru olanını kestirebilir misiniz?a. İki farklı hastalıklık aynı sendromu verebilir.b. İki ayrı sendrom aynı hastalık tarafından yaratılabilir.c. Bir kişi bir sendromu tanımlayan semptomları taşıyorsa o kişi o sendroma tutulmuş kabul edilir... O sendroma neden olan hastalık ne olursa olsun...d. HepsiYanıtlar: 1) d, 2) d, 3) a, 4) c, 5) b, 6) b, 7) a, 8) b, 9) d, 10) d, 11) c, 12) b, 13) c, 14) ?, 15) d