Oluşturulma Tarihi: Ocak 18, 1998 00:00
Ahmet TURHAN ALTINERVar sen Türkçe lisanı konuşmak?Türkçeden bol ne var? 'Kuşkulanırım' yerine 'kuşku ederim'li ÇEVİRİ TÜRKÇESİ; 'umarım, aman tanrım'lı DUBLAJ TÜRKÇE; 'şoka uğradım' yerine 'şok oldum'lu ŞOK TÜRKÇE; 'acaip bi şiy, harika bi şiy, hasta bi şiy, çok fizik bi şiy, estetik bi şiy, keyif bi şiy'li Bİ TÜRKÇE; 'sıcak bakan, sıcak bakmayan, ne kadar negatifsin'li YAPİ TÜRKÇESİ; 'romana, sinemaya, politikaya soyunan' NÜ TÜRKÇE; 'okey, okey, olduuu, oldu'lu OLDU TÜRKÇESİ; 'saat altı yedi gibi'li GİBİ TÜRKÇESİ; 'Türkçe büyük olay'lı OLAY TÜRKÇE; 'kesin dönüş yapmak, bekleme yapmak'lı ALAMANCI TÜRKÇE; 'konsantre, sübvanse, organize'li ÖZAL TÜRKÇESİ; 'Aluuuu, Mukadder ben'li TELEFON TÜRKÇESİ; 'şimdi bir klip diyoruz'lu DJ TÜRKÇESİ; 'ba bay, herıld yani, vavvvv'lı AMERİKAN EĞİTİMİ ALMAMIŞ TELEVİZYON İZLEYİCİSİNİN AMERİKAN TÜRKÇESİ; 'rantiyeci'li TAKİYYE TÜRKÇE; 'gaf yapmanın bir konuşma biçimine dönüştüğü' TANSU TÜRKÇESİ; 'çok simpıl bir şey, çok ignorınt bir tip, gittiğimiz yer först bi yer, bi drink alır mısın'lı KOLEJ TÜRKÇESİ; 'duyumsıyamıyorum, kanıksıyamıyorum'lu NEOİSMETİST TÜRKÇE... Bu acaip Türkçe kargaşası içinde dil yanlışları testusuna buyur ola bu kez de...1. Türkçenizden umutlu musunuz? Aşağıdaki cümlelerin hangileri doğru? a. Buradaki yanlışı bulacağınızı umut ediyorum.b. Buradaki yanlışı bulacağınızı ümit ediyorum.c. Buradaki yanlışı bulacağınızı umursuyorum.d. Umut edilmez, umulur. 2. Çoğumuz bozuk Türkçe konuşuyoruz. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bozuk değil?a. Tüfek icat oldu mertlik bozuldu.b. Tüfek icat edildi mertlik bozuldu.c. Tüfek icat oldu erkeklik bozuldu.d. Tüfek bozuldu mertlik icat edildi.3. 'Mahzur' sakınca demek. 'Mahsur' ise çevresi sarılmış, muhasara edilmiş demek. Peki, aşağıdaki cümlelerden hangisi mahzurlu acaba?a. Zonguldak'ta grizu faciası: Yüz işçi mahsül kaldı.b. Basuru yoksa bu akşam size gelmek istiyoruz.c. Osmanlıca kullanmamız mahsurlu mudur?d. Üç şık da mahzurlu.4. Son on beş yılın 'Özal Türkçesi'ni anlatmaya 'Kağıda ve petrole sübvanse yok,' cümlesi yeter. 'Organize, realize' gibi misafir sözcükler Fransızcada sıfat görevi yaparken, 'Özal Türkçesi'nde isim olarak kullanılmaya başlanmıştı. 'Sübvanse,' sübvansiyon anlamında kullanılıyor. Kısaca ne demek?a. İstekb. Estekc. Köstekd. Destek5. Buyur ola Arapçalaştırılmış Türkçeye...Çoğu kimse 'yakın' sözcüğünün sonuna Arapça 'en' ekleyerek 'yakinen' diye bir sözcük türetmekte ve 'yakından' anlamında kullanmakta. Halbuki 'yakin'in 'yakın'la uzak yakın ilgisi yok. Peki, Arapçada 'yakin' ne demekmiş?a. Uzakb. Sağlam bilgic. Sağlam pabuçd. Yakmak fiilinin 'ağdalı' emir hali. 'Oteli yakin,' gibi.6. Pasaportunuzda hangi dili konuştuğunuz yazılı değil ama uyrukluğunuz belli... Aşağıdaki uyrukluk ifadelerinin hangisi doğru?a. Türk tabiiyetindenim.b. Amerikan uyruğundanım.c. Türk tebaasına geçti.d. Türk uyrukluğuna geçti.7. Süre diyecekken süreç deyip çıkıyorlar. Süre, zaman demek. Süreç ise gelişimle ilgili bir kavram. Gelişen olay ya da eylemler dizisi... Aşağıdaki kullanışlardan hangisi doğru?a. Azgelişmişlik sürecinde Türkiyeb. Maç süresince somurttu durdu.c. Ankara'da yaşadığı süreç içinde hiç evlenmedi.d. Siyasal kavganın gelişme süresi8. 'Beğeni,' özellikle televizyon spikerleri tarafından yanlış kullanılan sözcüklerden biri. 'Halkın beğenisini kazandı,' deyip çıkıyorlar. 'Beğeni' ne demek?a. Babahannoş da denen patlıcan ezmesib. Zevkc. Gustod. Takdir9. YİNELEME TÜRKÇESİ'ne buyur ola bu soruda... 'Dil Yanlışları' adlı kitabında Ömer Asım Aksoy 'yineleme' denen dil kusurunun, aynı anlama gelen birden çok sözcüğün bir arada kullanılması olduğunu söylüyor. Bir kavramın Türkçesiyle yabancısının birlikte kullanılması da bu tür yanlışlardan. 'Devre dönemi, güç ve müşkül, çetin ve zor, saygı ve hürmet,' 'yineleme' örneklerinden. Aşağıdaki 'yineleme'leri bulabilecek misiniz?a. Renata tahliye edilerek salıverildi.b. Soğuk sıfırın altında eksi otuz dolaylarındaydı.c. Türkçemiz yeni sözcük türetilmesine son derece elverişli ve müsaittir.d. Gösterilerin taşıt araçlarını tahrip ettikleri söyleniyor.10. 'Sınırlı' ve 'kısıtlı' sözcüklerini de genellikle ters kullanıyorlar. Sınırlı diyeceklerine, kısıtlı diyorlar. Sınırlı diye sınırlanmış, belirlenmiş, belirli olana denir. Peki, kısıtlı diye neye denir?a. Sesi çıkmayanb. Bunama, mahkum olma gibi nedenlerden dolayı harcama yapması engellenmiş olanc. Yurttaşlık haklarını kullanma yetkisi yargı kuruluşları tarafından kaldırılmış oland. Hepsi11. Yine Ömer Asım Aksoy'a göre, 'öğretim,' bilgilendirme, ders vermedir. Osmanlıcası 'tedris'tir. 'Öğrenim,' bilgi edinme, ders almadır. Osmanlıcası 'tahsil'dir. Aşağıdaki cümlelerin hangisi doğru?a. 'Bu kadar cehalet ancak tahsille mümkündür.' b. Talas ve Tarsus Amerikan Okulları'nda tedris gördüm.c. Ortaöğretim için İstanbul Erkek Lisesi'ne yatılı olarak girdi.d. Öğretim yılı ilk, orta ve yüksek okullar ile üniversitelerde öğretimin başladığı ve sona erdiği gün arasında geçen süredir.12. Sorunu çözdü yerine, çözümledi diyorlar. Çözmek başka, çözümlemek başka. Çözümlemek ne demek acaba?a. İçine etmekb. Tahlil etmekc. Analiz etmekd. İncelemek13. Sık yapılan yanlışlardan biri de etkin ve etken sözcüklerinin ters kullanılması. Etkin, hareketli, işleyen, faal, aktif demek. Peki, etken ne demek?a. Seksib. Faktörc. Etki yapan şeyd. Hiçbiri14. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi doğru yazılmış acaba? Doğrularını yanıtlarda bulabilirsiniz.a. Abandoneb. Dekarasyonc. Kaporad. Kareografi15. Osmanlıcayı bilmeden ağdalı konuşmaya özenenlerin yaptıkları yanlışlardan dört örnek var aşağıda... Doğru biçimlerini kestirebilecek misiniz?a. Teşvik-i mesaib. Birfiilc. Kasda mahsusd. Madden16. Aşağıdaki ikililerdeki yanlışları bulabilir misiniz?a. Leyh ve aleyhb. Nam-ı hesabınac. Laf-ı güzafd. Can-ı yürekten17. Serbestçe söyleyebilir misiniz, hangisi doğru?a. Serbestiyetb. Serbestlikc. Serbestizimd. SerbestiYanıtlar: 1) b, d, 2) b, 3) a,b,c, 4) d, 5) b, 6) a, d, 7) a, b, 8) b, 9) a: tahliye edilerek salıverildi, b: sıfırın altında eksi, c: elverişli ve müsait, d: taşıt araçlarını, 10) b, c, 11) d, 12) b, c, d, 13) b, c, 14) a: abandone doğru; b: dekorasyon, c. kaparo, d: koreografi, 15) a. teşrik-i mesai, b: bilfiil, c: kasd-ı mahsus, d: maddeten, 16) a: leh ve aleyh, b: namü hesabına, c: laf ü güzaf, d: can ve yürekten, 17) b, d
button