Testus Gitanus
Güncelleme Tarihi:
Hayatiyet ve ölüm çingeneliği
'Aşk öyle yaramaz bir kuş ki... Uslandıramaz hiç kimse... Boş yeredir onu çağırışlar... O istemezse hiç gelmez... Aşk derbeder bir Çigan çocuğu... O ne töre bilir ve tanır... ' Bu dizeler çingene operası Carmen'den...
Sıradan insanlar çingeneleri horlarken sanatçılar sevdi onları... Sıradan insanlar alışılmadık yaşam biçimlerinden korkup çingeneleri yakıp öldürdü bile.... Ama sanatçılar onların hayatiyet ve ölüm oyunundan eşsiz aşk öyküleri yarattı... Her çağın
dokunulmazları çingeneler aşkın, müziğin ve her türlü baskı ve horlanmaya karşı özgürlüğün simgesi oldu... Carmen, hayatiyetini, sevme ve terk etme özgürlüğünü ancak ölümle değiştirmeye razı olabiliyordu... Aynı tema çeşitli senaryolarda işlendi... Bugünlerde gösterimdeki Ağır Roman filminde de İstanbul'daki bir çingene mahallesinde hayatiyet ve aşkı ancak ölümle değiş tokuş etmeye razı olabilen coşkulu insanlar anlatılıyor... Peki, birlikte yaşayageldiğimiz bu esin kaynağını biz ne denli tanıyoruz diyerek, çigan testusuna buyur ola bu kez de...
1 Çingenelerin konuştuğu dil çok renkli ... Yaşamakta oldukları ülkenin gramerine dayanan ve yalnız kelime hazinesi çingenece olan bu gizli dilin adını kestirebilecek misiniz, yoksa bu dile gace misiniz???
a. Asparagas
b. Palavros
c. Esperanto
d. Romani
2 Peki, gace ne demek acep?
a. Ahmak
b. Jilet
c. Çingene olmayan
d. Hepsi
3 Açlık, din kavgaları, siyasi çekişmeler yüzünden asıl yurtları Hindistan'dan yola çıkarak Avrupa'ya yayılan çingenelerin bir kolu taa İspanya'ya yerleşmişti: Gitanos... Onlarla ilgili Carmen'in öyküsünü bir Fransız yazmış, yine ünlü bir Fransız besteci Georges Bizet onu olağanüstü başarılı bir opera haline getirmişti... Öyküyü kim yazmıştı, kestirebilecek misiniz?
a. Moliere
b. Cervantes
c. Prosper Merimee
d. Emile Zola
4 Orta Avrupa'da en çok çingenenin yaşadığı yer Romanya... Ortaçağda Romanya'da çingeneler köle gibi alınıp satılabiliyormuş... Ne fiyatına?
a. Bir darbuka
b. Bir maşa
c. Bir tavuk
d. Bir domuz
5 Yıllarca horlandıklarından mıdır nedir, çingeneler kendilerine artık çingene değil 'roman' dedirtiyor... Aşağıdakilerden hangisi İstanbul'da ağır romanların yaşadığı ve yaşandığı mahallelerden değil?
a. Çayırbaşı
b. Hacı Hüsrev
c. Tophane
d. Ulus
6 Gösterimdeki 'Ağır Roman' filmi aynı adlı bir romandan... Yazarını hemen tanıyacaksınız...
a. Suat Derviş
b. Metin Kaçan
c. Sevgi Soysal
d. Fakir Baykurt
7 Ağır Roman'ın geçtiği sokağın adı neydi?
a. Sormagir
b. Tavukuçmaz
c. Kolera
d. Karantina
8Onsekizinci yüzyılda Prusya'da 18 yaşından büyük çingeneler sorgusuz sualsiz, muhakeme edilmeden asılabiliyormuş... Hangi gerekçeyle?
a. Potansiyel hırsız oldukları için
b. Kirli diye
c. Yaşam stilleri kanunlara uymadığından
d. Hepsi
9Son zamanlarda yapılan sosyolojik araştırmalar çingenelerle ilgili hangi önyargıları çürütüyor veya yeniden düşünmemizi gerektiriyor?
a. Çingenelerin göçebe olduğu... Dışlandıkları ve köklerine hucum edildiği için konar göçer olmuşlar...
b. Çingenelerin pis insanlar olduğu... Onlarla yaşayan araştırmacılar çok kesin yıkanarak arınma törenlerinden söz ediyor...
c. Çingenelerin arsız olduğu... Bugün flamenko, habanera, tango, caz ve oyun havalarının çoğu çingenelerin aşk dolu yaşama sanatından fışkırıyor...
d. Çingenelerin hırsız olduğu... Yüz yıllardır paryalar gibi itlip kakıldıklları için zor yaşam koşulları içinde yaşatılıp, üstüne üstlük günah keçisi olarak takibata uğradıkları için bu kanı yerleşmiş...
e. Hepsi
10 Bu sorunun Çingenesi 1910'da Belçika'da doğmuştu... Sol parmağının özürlü olmasına karşın Amerikan cazını en iyi çalan Avrupalı Çingene unvanını kazanmıştı... Duke Ellington gibi dev cazcılarla birlikte çalışmıştı... Kimdi bu en büyük cazcı Çingene, gitarının ritmi kulaklarınızda çınlıyor mu?
a. Balık Ayhan
b. Stephane Grappelli
c. 'Cango' Reinhart
d. Chico Freeman
11 Çingeneler her yıl 5 Mayıs'ta kıştan yaza çıkmanın sevincini bir bayramla kutlarlar... Şıkırdayarak bu bayramın adını çıkarabilecek misiniz?
a. Şiki Şiki Baba
b. Kakava
c. Odele
d. Faşing
12 'Notre Dame'ın Kamburu' belki ilk yazılan çingene romanı... Yazarı kimdi acep?
a. Nostradamos
b. Alphonse Daudet
c. Victor Hugo
d. Michel Zevaco
13 Kambur Kuasimado'nun tutulduğu Çingene kızını hüzünlenerek anımsayabilecek misiniz?
a. Nana
b. Esmeralda
c. Dulcinea
d. Güllü
14 Sigarayı bırakabildiniz mi? Bıraktıysanız belki bu çok sert çingene sigarası sayesinde olmuştur. Öksürerek, bu ünlü Fransız markasını bulabilecek misiniz?
a. Gauloise
b. Biringie
c. Gitanes
d. St. Michelle
15 İkinci Dünya Savaşında Almanlar çingenelerin köküne kibrit suyu ekmeye çalıştılar... Bin bir eziyetten sonra çoğu Auswitch konsantrasyon kampında yakıldı. Almanya'daki 20 000 çingeneden kaçı yok edilmişti, kestirebilecek misiniz?
a. Hiçbiri
b. Hepsi
c. 15 000
d. Yarısı
16Alman zulmünden kaçmaya çalışan Çingenelerle ilgili bir film var: 'Çingeneler Zamanı...' Kendisi de çingene olan yönetmeninin adını bilecek misiniz?
a. Nesli Çölgeçen
b. Alain Delon
c. Emir Kusturica
d. Mustafa Altıoklar
17 'Çingeneler Zamanı' filminin müziğini besteleyen ve bugünlerde Sezen Aksu ile birlikte müzik yapan kimdir, bilebilecek misiniz?
a. Goran Bregoviç
b. Teodorakis
c. Okay Temiz
d. Rafet el Roman
18 İngilizce'de çingenenin karşılığı gypsy... Okunuşu da cipsi... Bu kelimenin nereden geldiği, çingenelerin de nerelerde dolaşmış olduğunu gösteriyor. Nereden kaynaklanmış?
a. Hindistan'dan yola çıkan çingeneler önce Mısır'a giderek Amgyptos kentine uğramışlardı. Üstelik Mısır'ın batılı dillerdeki adı Egypt veya benzeri...
b. Çingeneler patates cipsini bulmuşolmakla ünlüdürler.
c. Göçebe olduklarından en çok ciple seyahat ederler...
d. Türkiyede çingeneler için kıpti kelimesi vardır, kıpti, değişe değişe İngilizce'de gypsy olmuş...
Yanıtlar: 1) d, 2) c, 3) c, 4) d, 5) d, 6) b, 7) c, 8) d, 9) e, 10) c, 11) b,
12) c, 13) b, 14) c, 15) c, 16) c, 17) a, 18) a