Testus Gitanus

Ahmet TURHAN ALTINERHayatiyet ve ölüm çingeneliği'Aşk öyle yaramaz bir kuş ki... Uslandıramaz hiç kimse... Boş yeredir onu çağırışlar... O istemezse hiç gelmez... Aşk derbeder bir Çigan çocuğu... O ne töre bilir ve tanır... ' Bu dizeler çingene operası Carmen'den...Sıradan insanlar çingeneleri horlarken sanatçılar sevdi onları... Sıradan insanlar alışılmadık yaşam biçimlerinden korkup çingeneleri yakıp öldürdü bile.... Ama sanatçılar onların hayatiyet ve ölüm oyunundan eşsiz aşk öyküleri yarattı... Her çağın dokunulmazları çingeneler aşkın, müziğin ve her türlü baskı ve horlanmaya karşı özgürlüğün simgesi oldu... Carmen, hayatiyetini, sevme ve terk etme özgürlüğünü ancak ölümle değiştirmeye razı olabiliyordu... Aynı tema çeşitli senaryolarda işlendi... Bugünlerde gösterimdeki Ağır Roman filminde de İstanbul'daki bir çingene mahallesinde hayatiyet ve aşkı ancak ölümle değiş tokuş etmeye razı olabilen coşkulu insanlar anlatılıyor... Peki, birlikte yaşayageldiğimiz bu esin kaynağını biz ne denli tanıyoruz diyerek, çigan testusuna buyur ola bu kez de...1 Çingenelerin konuştuğu dil çok renkli ... Yaşamakta oldukları ülkenin gramerine dayanan ve yalnız kelime hazinesi çingenece olan bu gizli dilin adını kestirebilecek misiniz, yoksa bu dile gace misiniz???a. Asparagasb. Palavrosc. Esperantod. Romani2 Peki, gace ne demek acep?a. Ahmakb. Jiletc. Çingene olmayand. Hepsi3 Açlık, din kavgaları, siyasi çekişmeler yüzünden asıl yurtları Hindistan'dan yola çıkarak Avrupa'ya yayılan çingenelerin bir kolu taa İspanya'ya yerleşmişti: Gitanos... Onlarla ilgili Carmen'in öyküsünü bir Fransız yazmış, yine ünlü bir Fransız besteci Georges Bizet onu olağanüstü başarılı bir opera haline getirmişti... Öyküyü kim yazmıştı, kestirebilecek misiniz?a. Moliereb. Cervantesc. Prosper Merimeed. Emile Zola4 Orta Avrupa'da en çok çingenenin yaşadığı yer Romanya... Ortaçağda Romanya'da çingeneler köle gibi alınıp satılabiliyormuş... Ne fiyatına?a. Bir darbukab. Bir maşac. Bir tavukd. Bir domuz5 Yıllarca horlandıklarından mıdır nedir, çingeneler kendilerine artık çingene değil 'roman' dedirtiyor... Aşağıdakilerden hangisi İstanbul'da ağır romanların yaşadığı ve yaşandığı mahallelerden değil?a. Çayırbaşıb. Hacı Hüsrevc. Tophaned. Ulus6 Gösterimdeki 'Ağır Roman' filmi aynı adlı bir romandan... Yazarını hemen tanıyacaksınız...a. Suat Dervişb. Metin Kaçanc. Sevgi Soysald. Fakir Baykurt7 Ağır Roman'ın geçtiği sokağın adı neydi?a. Sormagirb. Tavukuçmazc. Kolerad. Karantina8Onsekizinci yüzyılda Prusya'da 18 yaşından büyük çingeneler sorgusuz sualsiz, muhakeme edilmeden asılabiliyormuş... Hangi gerekçeyle?a. Potansiyel hırsız oldukları içinb. Kirli diyec. Yaşam stilleri kanunlara uymadığındand. Hepsi 9Son zamanlarda yapılan sosyolojik araştırmalar çingenelerle ilgili hangi önyargıları çürütüyor veya yeniden düşünmemizi gerektiriyor?a. Çingenelerin göçebe olduğu... Dışlandıkları ve köklerine hucum edildiği için konar göçer olmuşlar...b. Çingenelerin pis insanlar olduğu... Onlarla yaşayan araştırmacılar çok kesin yıkanarak arınma törenlerinden söz ediyor...c. Çingenelerin arsız olduğu... Bugün flamenko, habanera, tango, caz ve oyun havalarının çoğu çingenelerin aşk dolu yaşama sanatından fışkırıyor...d. Çingenelerin hırsız olduğu... Yüz yıllardır paryalar gibi itlip kakıldıklları için zor yaşam koşulları içinde yaşatılıp, üstüne üstlük günah keçisi olarak takibata uğradıkları için bu kanı yerleşmiş...e. Hepsi10 Bu sorunun Çingenesi 1910'da Belçika'da doğmuştu... Sol parmağının özürlü olmasına karşın Amerikan cazını en iyi çalan Avrupalı Çingene unvanını kazanmıştı... Duke Ellington gibi dev cazcılarla birlikte çalışmıştı... Kimdi bu en büyük cazcı Çingene, gitarının ritmi kulaklarınızda çınlıyor mu?a. Balık Ayhanb. Stephane Grappellic. 'Cango' Reinhartd. Chico Freeman11 Çingeneler her yıl 5 Mayıs'ta kıştan yaza çıkmanın sevincini bir bayramla kutlarlar... Şıkırdayarak bu bayramın adını çıkarabilecek misiniz?a. Şiki Şiki Babab. Kakavac. Odeled. Faşing12 'Notre Dame'ın Kamburu' belki ilk yazılan çingene romanı... Yazarı kimdi acep?a. Nostradamosb. Alphonse Daudetc. Victor Hugod. Michel Zevaco13 Kambur Kuasimado'nun tutulduğu Çingene kızını hüzünlenerek anımsayabilecek misiniz?a. Nanab. Esmeraldac. Dulcinead. Güllü14 Sigarayı bırakabildiniz mi? Bıraktıysanız belki bu çok sert çingene sigarası sayesinde olmuştur. Öksürerek, bu ünlü Fransız markasını bulabilecek misiniz?a. Gauloiseb. Biringiec. Gitanesd. St. Michelle15 İkinci Dünya Savaşında Almanlar çingenelerin köküne kibrit suyu ekmeye çalıştılar... Bin bir eziyetten sonra çoğu Auswitch konsantrasyon kampında yakıldı. Almanya'daki 20 000 çingeneden kaçı yok edilmişti, kestirebilecek misiniz?a. Hiçbirib. Hepsic. 15 000d. Yarısı16Alman zulmünden kaçmaya çalışan Çingenelerle ilgili bir film var: 'Çingeneler Zamanı...' Kendisi de çingene olan yönetmeninin adını bilecek misiniz?a. Nesli Çölgeçenb. Alain Delonc. Emir Kusturicad. Mustafa Altıoklar17 'Çingeneler Zamanı' filminin müziğini besteleyen ve bugünlerde Sezen Aksu ile birlikte müzik yapan kimdir, bilebilecek misiniz?a. Goran Bregoviçb. Teodorakisc. Okay Temiz d. Rafet el Roman18 İngilizce'de çingenenin karşılığı gypsy... Okunuşu da cipsi... Bu kelimenin nereden geldiği, çingenelerin de nerelerde dolaşmış olduğunu gösteriyor. Nereden kaynaklanmış?a. Hindistan'dan yola çıkan çingeneler önce Mısır'a giderek Amgyptos kentine uğramışlardı. Üstelik Mısır'ın batılı dillerdeki adı Egypt veya benzeri...b. Çingeneler patates cipsini bulmuşolmakla ünlüdürler.c. Göçebe olduklarından en çok ciple seyahat ederler... d. Türkiyede çingeneler için kıpti kelimesi vardır, kıpti, değişe değişe İngilizce'de gypsy olmuş...Yanıtlar: 1) d, 2) c, 3) c, 4) d, 5) d, 6) b, 7) c, 8) d, 9) e, 10) c, 11) b, 12) c, 13) b, 14) c, 15) c, 16) c, 17) a, 18) a