‘Terör var’ diye çimentoya döndü, 28.6 trilyon götürdü

Enerji Bakanlığı’nın TBMM Yolsuzlukları AraÅŸtırma Komisyonu’na gönderdiÄŸi rapor, Uzunçayır Barajı müteahhidine 62 trilyon lira fazla ödendiÄŸini ortaya koydu. Åžirket, ‘terör var kaya taşıyamam’ dediÄŸi yoldan 4 bin 225 kamyon çimento taşıdı. DSÄ°, sadece çimento yüzünden 28.6 trilyon lira fazla ödeme yaptı.TUNCELİ’de yapılan Uzunçayır Barajı’nda 2001-2002 yılları için terör gerekçesi öne sürülerek DSİ’nin 28.6 trilyon lira fazla ödeme yapmasına neden olunduÄŸu ortaya çıktı. Enerji Bakanlığı’nın DSİ’nin keÅŸif artışları incelemesi çerçevesinde son olarak TBMM Yolsuzlukları AraÅŸtırma Komisyonu’na gönderdiÄŸi rapor, bu durumu gözler önüne serdi.Olay, baraj müteahhidinin, Tunceli-Elazığ güzergahının terör nedeniyle güvensiz olduÄŸunu öne sürerek, inÅŸaatın ‘riprap’ olarak adlandırılan bölümünü kaya yapamayacağını bildirmesiyle baÅŸladı. DiÄŸer olasılıkları deÄŸerlendirmeyen DSÄ°, müteahhidin 2001-2002 yılındaki bu gerekçesini onaylayarak, daha pahalı olan beton blok kullanımını kabul etti.Teknik heyetin yaptığı incelemede, beton blok için ödenen fiyatlar yerine aynı güzergahtaki Elazığ’dan kaya getirilmediÄŸi için 2004 fiyatlarıyla 28.6 trilyon lira fazla ödeme yapıldığı sonucuna ulaşıldı.AYNI YERDEN ÇİMENTO TAÅžIDIKeÅŸif artışını kabul ettiren müteahhit, güvensiz bularak kaya taşıyamayacağını bildirdiÄŸi güzergahtan beton bloklar için tonlarca çimento taşıdı. Kamyonların yaptığı 4 bin 225 seferde tek bir güvenlik sorunu bile yaÅŸanmadı. Dosyayı inceleyen müfettiÅŸlerin de bu çeliÅŸkiye dikkat çektiÄŸi raporda, ‘Hiçbir güvenlik sorunu olmadan, 4 bin 225 sefer yapılarak çimento taşınabildi ise, aynı güzergahtan temin edilecek kaya malzemesi için de güvenlik probleminden söz edilmemesi gerekirdi. Benzer ÅŸekilde aynı yol güzergahından yüzlerce ton demir ve çelik malzemesinin de taşınabildi. Ayrıca güvenlik ile ilgili elde edilebilen yazışmalar incelendiÄŸinde, beton blok ile riprap ve duvar arkası dolgu imalatlarının yapıldığı yıllarda (2001, 2002) güvenlik problemi olduÄŸuna dair bir kayda rastlanmadı’ denildi.Öte yandan, rapora göre keÅŸif artışları bu rakamlarla da kalmadı. 14 ayrı kalemde haksız kazanç olduÄŸu saptanan projede hesaplanan fazla ödeme tutarı 2004 rakamlarıyla 62 trilyon lirayı aÅŸtı. Barajda ikinci en büyük artışı tünellerde kalıcı ‘çelik iksa’ bedelinin yeni fiyatlar yapılmak suretiyle ve kilogram yerine metrekare üzerinden ödenmesi sonucu ortaya çıktı. Böylece 2004 rakamlarıyla 22.3 trilyon lira fazla ödeme yapıldığı belirlendi. Kayar kalıp yapılmasına iliÅŸkin hesaplamalarda gerek olmadığı halde yeni fiyat belirlenmesi ile de 6.9 trilyon lira fazla ödeme yapıldı. Raporda yeni fiyat belirlemenin haksız kazanç olduÄŸunun altı çizilirken, müteahhidin mevcut birim fiyatları kabul ederek ihaleye girdiÄŸi anımsatıldı.Projede deprem korkusu kullanılarak da keÅŸif artışı yapıldı. Santral binasında 850 metre kotu üzerindeki yapının mimari projesinin betonarme yerine çelik yapı olarak deÄŸiÅŸtirilmesiyle daha pahalı bir imalat tercih edildi. DeÄŸiÅŸiklikte depreme dayanıklı olacağı gerekçesi kullanıldı. Dayanıklılığın betonarme yapılarla da saÄŸlanabileceÄŸini belirten teknik heyet, barajların çoÄŸunda betonarme uygulamasına gidildiÄŸinin altını çizdi. ÇeliÄŸin daha ucuz olacağının gösterildiÄŸinin anlatıldığı raporda, daha sonra uygulama projeleri ve özel fiyatlarla artışa neden olunduÄŸu vurgulandı. Fazla ödeme de 2004 fiyatlarıyla 3.6 trilyon lira hesaplandı. Sezer’e ev satan vergi rekortmeni müteahhitUZUNÇAYIR Barajı’nın yapımını üstlenen müteahhit firmanın Cemil Özgür olduÄŸu belirtildi. Kamuoyunda CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer’in villasını yapan kiÅŸi olması nedeniyle ‘Sezer’in müteahhidi’ olarak anılan Cemil Özgür, önceki yıl vergi rekortmeni olarak da dikkat çekmiÅŸti.Genel müdürler disiplin açısından sorumluUZUNÇAYIR Barajı ile ilgili TeftiÅŸ Kurulu raporunda dönemin DSÄ° Genel Müdürleri DoÄŸan Altınbilek ile Mümtaz Turfan’ın disiplin hukuku açısından sorumluluk taşıdığı sonucuna ulaşıldı. Altınbilek 2001’de görevden ayrıldığından iÅŸlem yapılmasına olanak bulunmadığı, Turfan’ın ise uyarı cezası alması gereÄŸi belirtildi. Turfan da yeni dönemde yerine Veysel EroÄŸlu’nun atanmasıyla emekliye ayrılmıştı. Ä°ÅŸlemlere karışan çeÅŸitli kademelerden çok sayıda DSÄ° personelinden ise müteahhit ile birlikte sözkonusu fazla ödemelerin tahsil edilmesi, tahsilat yapılamazsa hukuk davası yoluyla paraların alınması gerektiÄŸi kayıt altına alındı. Ayrıca birinci derece sorumlular hakkında suç duyurusunun sözkonusu olduÄŸu da belirtildi.Güler imzasıyla TBMM’ye gittiUZUNÇAYIR Barajı raporu, Enerji Bakanı Hilmi Güler’in imzasıyla 18 Haziran 2004 günü TBMM Yolsuzlukları AraÅŸtırma Komisyonu’na gönderildi. Tüm keÅŸif artışlarının öne sürülen gerekçelerinin ve bu gerekçelerin yersizliÄŸinin ayrıntılı biçimde anlatıldığı Enerji Bakanlığı TeftiÅŸ Kurulu BaÅŸmüfettiÅŸi Süleyman Tekeli tarafından hazırlanan rapor, TeftiÅŸ Kurulu BaÅŸkan Vekili Cevdet Malkoç’un olurunu taşıyor.Â