Terör maÄŸdurlarına tazminat hakkı

Olağanüstü Hal Valiliği'nin kurulduğu 19 Temmuz 1987 tarihini başlangıç alan yasa, ileriye dönük olarak ve tüm bölgelerde ortaya çıkan zararlara karşı uygulanabilecek.

Yasa, Terör ve Terörle Mücadele Yasası kapsamına giren eylemler veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerin maddi zararlarının anlaşma yoluyla karşılanmasını düzenliyor.

Bazı zararlar ise yasa kapsamı dışında tutuldu. Buna göre, daha önce çeşitli mekanizmalar kullanılarak karşılanmış zararlar, kişilerin kendi kasıtları sonucu oluşan zararlar ile terörle bağlantılı olmayan sebeplerden dolayı ortaya çıkan zararlar, Terörle Mücadele Yasası'nın terör örgütü kurma ve terör suçlarından hüküm giyenlerin bu fiillerden dolayı uğradıkları zararlar kapsam dışı bırakıldı.

Kişilerin bizzat yer aldığı terör eylemleri sebebiyle uğradıkları zararlar da kapsam dışında olacak.

Ayrıca, Terörle Mücadele Yasası'nın 1, 3 ve 4'üncü maddeleri kapsamındaki suçlardan dolayı ceza kovuşturması açılmış bulunanlar hakkında, kovuşturma sonuçlanıncaya kadar bu yasa kapsamında herhangi bir işlem yapılmayacak. Kovuşturmanın mahkumiyetle sonuçlanması halinde ise bu kişilerin uğradıkları zararlar yasa kapsamı dışında kalacak.

KOMÄ°SYONLAR

Yasa, Zarar Tespit Komisyonu'nun kurulmasını öngörüyor. Zarar Tespit Komisyonları, yasa kapsamındaki illerde, valinin görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında, Maliye, Bayındırlık ve İskan, Tarım ve Köyişleri, Sağlık ile Sanayi ve Ticaret bakanlıkları temsilcilerinden oluşacak.

Zarar görenin veya mirasçılarının başvurusu halinde yasa kapsamına giren bir zararın bulunup bulunmadığını tespit etmek üzere kurulacak komisyonda görev alacaklar 10 gün içinde belirlenecek. Komisyon, ayrıca anlaşma tasarılarını hazırlayacak. Anlaşma tasarılarının kabul edilmemesi halinde bir uyuşmazlık tutanağı düzenlenerek ilgiliye tebliğ edilecek. Başvuruda bulunanların yasa kapsamına giren bir zararının bulunmadığının tespit edilmesi halinde buna ilişkin karar tutanağı düzenlenerek ilgiliye ve bakanlığa bildirilecek.

BAÅžVURU SÃœRESÄ°

Zarar görenlerin, mirasçılarının veya yetkili temsilcilerinin zarar konusu olayın öğrenilmesinden itibaren 60 gün içinde ilgili valiliğe veya kaymakamlığa başvurmaları gerekiyor. Başvuru her halde, olayın meydana gelmesinden itibaren bir yıl içinde yapılacak. Bu sürenin geçmesi durumunda başvurular kabul edilmeyecek.

Komisyonlar, zarar görenlerce yapılacak başvurular ile ilgili çalışmalarını, başvuru tarihinden itibaren 6 ay içinde tamamlayacaklar. Zorunlu hallerde bu süre vali tarafından 3 ay uzatılabilecek.

Dava açma süresi içinde yapılan baÅŸvuru, nihai iÅŸlem sonucunun ilgiliye tebliÄŸine kadar genel hükümlere göre dava açma sürelerini de durduracak.Â

KARÅžILANACAK ZARARLAR

Yasa kapsamında sulh yoluyla karşılanacak zararlar şunlar:

-Hayvanlara, ağaçlara, ürünlere ve diğer taşınır ve taşınmazlara verilen her türlü zararlar.
-Yaralanma, sakatlanma ve ölüm hallerinde uğranılan zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri.
-Terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle kiÅŸilerin malvarlıklarına ulaÅŸamamalarından kaynaklanan maddi zararlar.Â

Zararın tespiti, zarar görenin beyanı, adli, idari ve askeri mercilerdeki bilgi ve belgeler göz önünde tutularak olayın oluş şekli ve zarar görenin aldığı tedbirlere göre, zarar görenin kusur veya ihmalinin göz önünde bulundurulması suretiyle hakkaniyete ve günün ekonomik koşullarına uygun biçimde komisyon tarafından doğrudan doğruya veya bilirkişiler aracılığı belirlenecek.

Zarar, sulhname imzalanmasının ardından valinin onayı üzerine, uygulama tarzına göre bakanlık bütçesine bu amaçla konacak ödenekten karşılanacak. Bakanlık, 20 milyar liranın üzerindeki nakdi veya ayni ifa ödemelerinin, bakan onayı ile yapılmasını isteyebilecek.

ÖLÜM VE YARALANMALARDA YAPILACAK ÖDEMELER

Tasarı, yaralanma, sakatlanma ve ölüm hallerinde 7000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan miktarın, 4 katından 72 katına kadar nakdi ödeme yapılmasını öngörüyor. Ölenlerin mirasçılarına ise 50 katı tutarında ödeme yapılacak. Bakanlar Kurulu, nakdi ödemeye esas tutulan gösterge rakamını yüzde 30'a kadar artırmaya veya kanuni sınırına kadar indirmeye yetkili kılınıyor.

Hayvanlar, ağaçlar, taşınır ve taşınmaz mallarda oluşan zararların ayni ve nakdi olarak karşılanması düzenlenirken, bu zararların karşılanmasında olanaklar ölçüsünde ayni ödemeye öncelik verilmesine de hükmediliyor.

Yasa, sulhname yoluyla çözümlenemeyecek uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulmasını da açık tutuyor.

Ä°STÄ°SNA VE MUAFLIKLAR

Yasanın uygulanması ile ilgili olarak yapılacak başvurular, bildirimler, düzenlenecek belgeler, resmi mercilerce ve noterlerce yapılacak işlemler ile bu yasada belirtilen amaçlar doğrultusunda kullanılmak üzere yapılacak bağış ve yardımlar, her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutuluyor.

Yasaya önergeyle eklenen geçici madde uyarınca da görevleri başındayken tazminat almış olan kamu görevlilerinin 1 yıl içinde başvurmaları halinde, yeni yasaya göre yapılacak hesaplamalar ile daha önce aldıkları tazminat arasında fark tespit edilenlere eksik tutar yasal faiziyle ödenecek.