'Teneffüsler 15 dakikaya çıkarılsın'

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca düzenlenen “İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinin Değerlendirilmesi Çalıştayı”nın raporunda, komisyonların ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki derslerle ilgili önerileri sıralandı.

Raporda, ilköğretimde Türkçe, hayat bilgisi, matematik, sosyal bilgiler, fen ve teknoloji, inkılap tarihi, Atatürkçülük, müzik, görsel sanatlar, teknoloji ve tasarım derslerinin ders saatlerinin yeterli olduğu belirtilerek, “Toplam ders saatlerinin azaltılmasına ilişkin görüş, okul öncesi eğitim henüz istenilen düzeyde olmadığı için kabul görmemiştir” denildi.

İlköğretimde yabancı dil ders saatlerinin 4-8. sınıflarda uygun olduğu belirtilerek, 1, 2 ve 3. sınıflarda seçmeli yabancı dil dersi önerisine de raporda yer verildi.
Raporda, beden eğitimi dersinin ders saatinin ilköğretim okullarının tüm kademelerinde iki saate çıkarılması gerektiği kaydedilirken, müzik, görsel sanatlar ve beden eğitimi derslerinin notla değerlendirilmesi üzerinde duruldu. Okul olanaklarının uygun olduğu durumlarda müzik, görsel sanatlar ve beden eğitimi dersinin 6, 7 ve 8. sınıflarda alana/branşa yönelik çalışma ve etkinliklerle yapılabileceği ifade edildi.

İlköğretim 4. sınıftan 8. sınıfa kadar haftada birer ders saati olmak üzere içeriğini medya okur yazarlığı, halk kültürü, öğrenmeyi öğrenme, zaman yönetimi gibi derslerin oluşturacağı “Bireysel ve sosyal becerileri geliştirme” adı ile bir dersin zorunlu ders olarak çizelgeye eklenmesi gerektiği belirtildi.
“Düşünme eğitimi” dersinin isminin “Düşünme ve sorgulama eğitimi” olarak değiştirilmesi önerilerek, bu dersin işlerliğinin artırılması gerektiği ifade edildi. “Düşünme ve sorgulama eğitimi dersi, 1–8. sınıflar arasında zorunlu ders olarak yer almalı, bu ders felsefe grubu öğretmenleri tarafından verilmeli, yeterli sayıda felsefe öğretmeni bulunmaması halinde Türkçe, sosyal bilgiler, matematik, fen ve teknoloji ile diğer öğretmenlerden faydalanılmalıdır” denildi.

BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIF UYGULAMASI

İlköğretimdeki seçmeli derslere de değinilen raporda, seçmeli sanat etkinlikleri ile spor etkinlikleri derslerinin öncelikle branş öğretmenlerince verilmesine ilişkin düzenlemenin yapılması üzerinde duruldu.

Raporda, “Takviye ve etüt çalışmaları 4 ve 5. sınıflarda da seçmeli olarak birer saat okutulabilir” ifadesine yer verildi.
Birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılan okullar için öğretim programının yeniden değerlendirilmesi gerektiği ifade edilerek, birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılan okullar için ayrı bir ders kitabı, öğretmen kitabı ve çalışma kitabının hazırlanması, koşullar uygun olduğu sürece, birleştirilmiş sınıf uygulamasının taşımalı eğitime dönüştürülmesi önerisinde bulunuldu.

ÖZEL EĞİTİM KURUMLARI

Raporda, görme engelliler ilköğretim okullarında müfredat programının yetiştirilebilmesi ve özel eğitim hizmeti verilebilmesi için haftalık ders saati sayısının 35'e çıkarılması görüşüne yer verilerek, “Matematik ve Türkçe derslerine haftada birer saat eklenmeli ve seçmeli dersler haftada beş saate çıkarılarak üç saati özel eğitim alanına ayrılmalıdır” denildi.
İşitme engelliler ilköğretim okullarında ise Türkçe ve matematik derslerinin birer saat artırılması önerildi.
Raporda, ayrıca, ders arası uygulanan teneffüslerin yeniden düzenlenmesi, gerektiğinde blok ders uygulaması yapılması, veli toplantı sayısının artırılması, velilere program hakkında bilgi verilmesi, YİBO'ların haftalık ders çizelgesinin yeniden değerlendirilmesi gerektiği ve ders süresinin 40 dakika olmasının uygun olduğu şeklinde görüşlere yer verildi.

ORTAÖĞRETİM

Raporda, genel ortaöğretim kurumlarındaki ders çeşitlerinin azaltılması gerektiği ifade edilerek, ortaöğretim kurumlarının 12. sınıflarında okutulmakta olan “analitik geometri” dersi ile “geometri dersi”nin birleştirilerek “geometri dersi” adı altında verilmesi, haftalık ders saatlerinin ise 9. sınıfta 2, 10. sınıfta 3, 11. sınıfta 3, 12. sınıfta 2 şeklinde olması önerildi.

Sağlık bilgisi ile biyoloji dersinin de birleştirilmesi önerilerek, haftalık ders saatleri çizelgesinin buna göre yeniden revize edilmesi gerektiği belirtildi.
Seçmeli derslerin haftalık ders yükü içindeki payının 6 saati aşmaması gerektiği görüşüne yer verilen raporda, Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersinin tüm ortaöğretim kurumlarında ortak ders olarak okutulması teklif edildi.

Raporda şu görüşlere yer verildi:
“9. sınıf kesinlikle ortak sınıf olarak kalmalıdır. 11. sınıfın sonuna kadar öğrenciler alan değiştirebilmelidir. 9. sınıfın tüm alanların temelini oluşturacak biçimde, içeriğinin gözden geçirilmesi gerekir. Bir sınıfta ders çeşidi en fazla 12 olmalıdır. Ders saati süresi, tüm ortaöğretim kurumları için 40 dakika olarak düzenlenmeli, teneffüslerin süresi en az 10 (tercihen 15) dakika olmalıdır.
Özel mevzuata bağlı kurumlar hariç, genel ortaöğretim kurumlarında haftalık ders saati üst sınırı 35 saat olmalıdır. Bir öğretim yılı dört dönem olarak düzenlenmelidir. 1. dönem ara karne ve ikinci dönem ara karne sonrası birer hafta tatil, iki dönem arasında ise 2 haftalık yarıyıl tatili olarak uygulama yapılmalıdır.“

DERSLERİN SINIF GEÇMEYE ETKİSİ

Notla değerlendirilen seçmeli derslerin sınıf geçmeye etkisinin devam etmesi gerektiğinin ifade edildiği raporda, etkinlik niteliğinde olan derslerin sınıf geçmeye etkisinin olmaması üzerinde duruldu.
Seçmeli derslerin seçiminin, alan ayrımı yapılmaksızın serbest olması gerektiği belirtilerek, beden eğitimi, görsel sanatlar ve müzik derslerinin, sadece kişisel beceri içermeyecek şekilde uygulanmak kaydıyla sınıf geçmeye etkisinin olmasının oy çokluğuyla kabul edildiği ifade edildi.
Beden eğitimi dersinin tüm sınıflarda zorunlu ve 2'şer saat olması önerilerek, “Görsel sanatlar, müzik dersleri, bütün sınıflarda ortak derslerden olmalı ve bu derslerden biri öğrencilerin isteği doğrultusunda seçilmelidir” denildi.

Seçmeli ders havuzunun genişletilmesi önerilerek, seçmeli ders havuzuna; topluma hizmet uygulamaları, spor ve spor kültürü, müzik kültürü, koro, orkestra, yaratıcı drama, metin oluşturma teknikleri, metin analizleri, halk bilimi, sanat ve tasarım (fotoğrafçılık, moda tasarım, özgün baskı, iç mimarlık, grafik, animasyon, seramik, resim ve heykel gibi) drama, tiyatro, satranç, Türk müziği gibi konuların eklenmesi kaydedildi.
Raporda, şunlar önerildi:

“Resmi ortaöğretim kurumlarının, kendi şartlarına bağlı olarak ve kendi türleri içinde rekabet oluşturacak şekilde, haftalık ders saatlerini ayarlama bakımından serbest karar verebilecekleri bir aralık belirlenmelidir” görüşüne yer verildi.
Genel ortaöğretim kurumlarının derslerinin tasnifi ile ilgili dört alanın (fen bilimleri, sosyal bilimler, Türkçe-matematik ve yabancı dil), üniversite
giriş sınavları puan tasnif sistemi ile uyuşmadığı hususlar ile ilgili ÖSYM nezdinde girişimde bulunulmalıdır.
Genel ortaöğretim kurumlarındaki alan tasnifi uygulaması yerine seçmeli derslerin daha çok ağırlık kazanacağı ders seçme sistemine geçiş imkânları araştırılmalıdır.”

DİN ÖĞRETİMİ ALT KOMİSYONU RAPORUNDAN

Din öğretimi alt komisyonunun raporunda ise üniversite giriş sınavlarında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi sorularına yer verilmesi önerilerek, “Anayasal zorunluluk olarak okutulan bu dersin hedeflenen amacına ulaşabilmesi ve öğrencilerin motivasyonlarının sağlanabilmesi için üniversiteye giriş sınavlarında yeterli sayıda soruya yer verilmelidir” denildi.

Anayasa ve yasaların amir hükmü gereğince Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi'nin ilköğretim okulu 1. sınıftan itibaren başlaması ve haftada iki saat olarak devam etmesi görüşüne yer verildi. “9, 10, 11 ve 12. sınıflarda haftada birer saat okutulmakta olan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri 2'şer saate çıkarılmalıdır” denildi. Buna “Bir saatlik ders süresi içerisinde müfredatın tamamı işlenememektedir. Mevcut ders süresi nitelikli ölçme ve değerlendirme yapılmasına imkan vermemektedir. Yapılan araştırma ve incelemelere göre Avrupa'da ve gelişmiş ülkelerde din dersleri en az haftada ikişer saat olarak okutulmaktadır. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programına (Alevilik, Bektaşilik gibi) güncel konuların da ilave edilmesi ders saatinin arttırılmasını zorunlu kılmaktadır” görüşü gerekçe gösterildi.

Zorunlu olarak okutulan ortak ders saatlerinin genel ortaöğretim kurumlarına paralel olarak azaltılması gerektiğinin belirtildiği raporda, “İmam hatip liselerinde 10. sınıf seçmeli dersleri, 10 saatten 12 saate çıkartılmalıdır. Böylece öğrencilere ilgi ve yetenekleri doğrultusunda daha fazla ders seçme imkanı verilmelidir” ifadesine yer verildi.

Farklı program uygulayan okul türleri arasındaki geçişlerin, 11. sınıf sonuna kadar uzatılması görüşü üzerinde durularak, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında okutulan ortak ve seçmeli kültür dersleri ders saatlerinin, genel ortaöğretim alanlarında okutulan derslerle eşit olması halinde, bu okullarda öğretim gören öğrencilerin diplomalarının okudukları ders alanları ile ilişkilendirilmesi teklif edildi.

MESLEKİ EĞİTİM

Raporda, mesleki ve teknik ortaöğretim ile ilgili komisyonların hazırladıkları öneriler de yer aldı. Buna göre, müfredat içeriğinin gözden geçirilerek ders saatlerinde azaltma yapılabileceği önerildi.
Bir komisyon önerisinde “Mesleki eğitimde teknik lise ile genel liselerin fen bilimleri alanı programlarında yer alan genel kültür derslerinin aynı olması nedeniyle, mezun olan öğrencilere genel lise fen bilimleri diploması ile mesleki eğitimde teknik lise diploması verilmelidir” denildi.
Talim ve Terbiye Kurulunda değerlendirilen rapor, Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu'ya sunulacak.