Temyiz nedir? Temyiz başvuru süresi nedir?
Güncelleme Tarihi:
Hukuki bir terim olan temyiz, anayasal bir haktır. Temyiz başvurusu, temyiz dilekçesi ile kararın alındığı mahkemeye ya da istinaf mahkemesine (bölge adliye mahkemesi) yapılır. Peki, temyiz tam olarak nedir? Temyiz başvuru süresi nedir? İşte, Adalet Bakanlığı'nın Ulusal Yargı Ağı Projesi'nde (UYAP) yer alan bilgilere göre temyiz süreci hakkında detaylar
Yargılama işlerinin tamamı büyük bir ciddiyet gerektiren karmaşık süreçlerin sonucudur. Hukuk düzeni bu süreç içerisinde hatalar yapılabileceğini öngörmüş ve kararın doğruluğunu bir diğer mahkeme aracılığı ile kontrol imkânı getirmiştir. İtiraz hakkı tanınan kararlara ilişkin olarak ilk derece mahkemelerine, temyiz hakkı tanınmış kararlar hakkında ise üst derece mahkemelerine başvurmak mümkündür. Yargılama süreci kesinleşmiş karar ile tamamlanır. Peki, temyiz nedir? Temyiz süresi nedir?
Temyiz; hakkınızda verilen kararın bir kez de üst mahkeme tarafından incelenmesi demektir. Adli yargıda üst mahkeme Yargıtay, idari yargıda ise Danıştay’dır. İdare ve vergi mahkemelerinin bazı kararlarına karşı bölge idare mahkemesine itiraz edilebilir. Temyiz, yasal süresi içerisinde mahkemeye verilecek bir dilekçe ile yapılır.
Temyiz Süresi Nedir?
Her mahkemenin temyiz süresi farklıdır.
• Ceza Mahkemelerinde kararın öğrenilmesinden (tebliğ veya tefhimden) itibaren 7 gündür.
• Asliye Hukuk Mahkemelerinde (Aile, Ticaret ve Tüketici mahkemeleri) tebliğden itibaren 15 gün,
• Sulh Hukuk Mahkemelerinde tebliğden itibaren 8 gün,
• İcra Hukuk Mahkemelerinde kararın öğrenilmesinden (tebliğ veya tefhimden) itibaren 10 gün,
• İş Mahkemelerinde kararın öğrenilmesinden (tebliğ veya tefhimden) itibaren 8 gündür.
• İdare ve Vergi Mahkemelerinde temyiz süresi tebliğden itibaren 30 gündür.
Belirtildiği üzere bazı mahkemelerde süre hâkim tarafından karar açıklandığında başlarken, bazılarında kararın tebliğ edilmesi ile işlemeye başlar. Karar temyiz hakkı olan kimsenin yokluğunda alınmış ise temyiz süresi kararın bu kişiye yazılı olarak bildirilmesinden (tebliğ edilmesinden) itibaren işlemeye başlar. Temyiz süresinde dilekçe vermezseniz temyiz hakkınızdan vazgeçtiğiniz anlamına gelir.
Temyiz Sonucunda Ne Olur?
Yargıtay/Danıştay, ilk derece mahkemesinin verdiği kararı inceler, hukuka aykırı bir husus saptarsa kararı bozar. Bozulan karar bir kez daha görüşülmek üzere kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilir. Yargıtay/Danıştay hukuka aykırı bir husus olmadığı görüşüne varırsa kararı onar. Böylece karar kesinleşmiş olur.
Temyiz Edersem Cezam Ağırlaşır mı?
Hayır. Halk arasında “Yargıtay’a başvurduğumda haksız çıkarsam karar daha da ağırlaşır” yönünde yanlış bir inanış vardır. Bu fikir tümüyle yanlıştır. Yargıtay temyiz edenin aleyhine karar vermez, cezayı ağırlaştırmaz. Hüküm sadece sanık tarafından temyiz edilerek bozulmuşsa yeniden yargılama sonucu verilecek ceza, önceki hükümle verilen cezadan daha ağır olamaz. Ancak unutulmamalıdır ki; katılanın (suçtan mağdur olan ve yargılamaya katılan kişinin) ve Cumhuriyet Savcılığı’nın da temyiz hakkı vardır. Bunların temyiz başvurusu sonucunda karar sanığın aleyhine bozulabilir.
Karar Kendiliğinden Temyiz Olur mu?
Hayır. Temyiz için talep etmek gereklidir. Bu kuralın bir istisnası vardır. Onbeş sene ve daha fazla hapis cezası verilen kararlar temyiz talebi olmasa dahi Yargıtay tarafından incelenir. Bu durumda olanların dışında tüm dosyalarda temyiz mutlaka davanın taraflarından birisi tarafından talep edilmelidir. Eğer hükmün açıklanmasından itibaren süresi içerisinde temyiz talebinizi hükmü veren mahkemeye bildirmezseniz temyiz hakkınızdan vazgeçmiş sayılırsınız. Cumhuriyet Savcısı kararı temyiz hakkına sahiptir, sanığın lehine veya aleyhine olarak temyiz yoluna gidebilir.