Temelis Komşunun romancı danışmanı
Güncelleme Tarihi:
Nur BATUR
Oluşturulma Tarihi: Mart 23, 2002 23:08
Nikos Temelis'in kitabı, yılda 10 bin satan romanın başarılı sayıldığı Yunanistan'da 70 binlik satışla zirveye oturdu. Temelis, satış rekorları kıran romanında bir kadının hayatında yaşadığı büyük değişimle birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden Bolşevik İhtilali'ne kadarki büyük değişimi ve helenizmi anlatıyor.
Yunanistan'da son 7 yıldır yaşanan büyük değişimin, gölgedeki baş mimarlarından biri Nikos Temelis. Temelis, Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis'ın beyin takımının başında yer alır. 2-3 yıl öncesine kadar Yunan kamuoyunun Temelis'i fazla tanıdığını söyleyemem. Son derece mütevazı olan Temelis, fazla ortada dolaşmaz. Gerek Avrupa'yla bütünleşme hedefinde gerekse tabuları sarsan Türkiye stratejisinin hazırlanması ve uygulanmasında kilit isimlerden biri olduğu halde, gazetelerde boy göstermekten hiç hoşlanmaz. Daima geri planda, gölgede kalmayı tercih eder.
GÖLGEDEN FLAŞLARIN ALTINA
Ama bu gölgedeki adam son zamanlarda sürekli gazetelerde boy gösteriyor. Atina'da, sadece siyasi ve bürokratik çevreler değil, herkes Temelis'den söz eder oldu. 55 yaşındaki Temelis'in imajındaki bu büyük değişim, birçok başbakan danışmanının yaptığı gibi, siyasete soyunduğu için de olmadı. Temelis, bambaşka bir kimlikle sahneye çıktı ve gizli dünyasını açtı. Günün 14 saatinde kafasını Yunanistan'ın sorunlarını çözmeye yoran Temelis'in gizli dünyası yazarlığıydı.
YAZAR TEMELİS RÜZGARI
Atina'da Temelis rüzgarı ‘‘Arayış’’ adlı ilk romanını 1998'de yayımladığı zaman esmeye başladı. Roman o zaman büyük ilgi topladı, gazeteler Başbakan'ın sağ kolunun yazdığı ilk kitaba geniş yer ayırdılar. Ama birçokları Temelis'in yazar olarak topladığı ilgiyi Başbakan'ın danışmanı olmasına bağladı.
Bir süre sonra bu kuşkular dağılmaya başladı. Temelis devlet edebiyat ödülü ve ‘‘Diavazo’’ (Okuyorum) adlı edebiyat dergisinin ödülünü aldı. Kitap süratle zirveye tırmandı. Herkes şaşkındı.
‘‘Arayış’’ 4 yılda 45 baskıya ulaşıp 90 bin sattı. Temelis, ilk romanının rüzgarı devam ederken ikinci romanıyla yeni bir fırtına estirdi. ‘‘Değişim’’ adlı tarihi roman bir anda liste başı oldu. ‘‘Değişim’’ ‘‘Arayış’’ı kısa sürede geçti ve bir buçuk yılda 35 baskı yaptı. Yılda 10 bin satan bir kitabın başarılı sayıldığı Yunanistan'da tam 70 bin sattı. Böylece Yunan iç savaşını anlatan ünlü Yunanlı yazar Menis Kumandareas'ın ‘‘İki Misli Yunanlı’’adlı romanını da geride bırakıp, zirveye oturdu.
TARİHİ ROMANA BÜYÜK İLGİ
Tecrübeli kitapçılar, onun kitaplarından söz ederken ‘‘muhteşem, büyük olay’’ diyorlar. Nikos Temelis ise, kitaplarının satış rekorları kırmasını Yunanlıların geçmişe tekrar bakmak istemelerine bağlıyor: ‘‘Yunanlılar kimliklerini tanımlamak için çaba gösteriyor. Belki bu iki romanda, unutulmuş bir gerçekliğin parçalarını buluyorlar, bu da onların içindeki bazı boşlukları dolduruyor’’ diyor.
Yunanlılar tarih okumayı seviyorlar. Son yıllarda satış rekorları kıran bütün kitaplar ya Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra yaşanan değişimi, helenizmin yeniden doğuşunu ve dünya helenizmini anlatıyor ya da Yunan toplumunda derin yaralar açan komünistlerle kralcılar arasındaki iç savaşı.
Yunanistan'da resmi tarih giderek daha fazla yargılanıyor. Yunan aydını, resmi tarihin dışında, geçmişini daha fazla anlamak ve yargılamak istiyor.
KARANLIĞA KARŞI MÜCADELE
Temelis'in satış rekorları kıran tarihi romanları, 19.yüzyıldan 20. yüzyıla geçiş zaman dilimini kapsıyor. Roman kahramanları da hep inançları için mücadele eden ve değişen insanlar. Temelis, ‘‘Romanlarımda odağında insanın, yurttaşın, hak ve özgürlüklerin olduğu ideolojileri işledim. Zekası ve çabasıyla daha iyi bir yaşama ulaşmayı başaran insanları irdeledim. Bunlar, önyargılara ve karanlığa karşı bayrak açan, ilkeleri ve inandıkları değerler için savaşan insanlar’’ diye anlatıyor kahramanlarını.
Temelis'in kahramanları bir yandan iç dünyalarıyla diğer yandan dış dünyayla çatışıyorlar. Kenara çekilmiyorlar, mücadele ediyorlar. Büyük çabayla değişiyorlar, küçük ya da büyük dünyalarını da değiştiriyorlar. ‘‘Değişim’’ romanında 40 yıllık bir zaman dilimindeki büyük değişim anlatıyor.
Eleni'nin büyük değişimi
‘‘Değişim’’ Kuzey Yunanistan'da Siatista adlı küçük bir kasabada geçiyor. Bir yandan Eleni adlı genç bir kızın yaşamındaki büyük değişimi, diğer yandan da 1884'den başlayarak Birinci Dünya Savaşı'nın patlayışı, Balkanlar ve Rusya'da yaşanan büyük değişimi anlatıyor.
Kocası tüccar olan Eleni, Yunanistan'dan 23 yaşında ayrılıyor, Rusya'ya gidiyor. O yıllar, Osmanlı İmparatorluğunun çöküş yılları. Balkanlar kaynıyor. Her yerde milliyetçilik fırtınası esiyor. Ayaklanmalar başlıyor, sınırlar yıkılıyor, büyük sarsıntılar yaşanıyor.
Eleni kocasıyla birlikte Odesa'ya yerleşiyor. Kocasının bir süre sonra ölmesiyle Eleni'nin hayatı yine değişiyor. Oğlu ve Bolşevik sevgilisi Kolias'la yeni bir hayata başlıyor. Sonra 1917 Bolşevik devrimi. Devrimle birlikte gelen sevinçler ve acılar. Değişim Rusya'da yaşayan Yunanlı Ortodoksları etkiliyor. Artık Rusya'da kalamıyorlar ve göç başlıyor.
Eleni de büyük değişim için tekrar yolculuğa çıkıyor: 63 yaşında, tam 43 yıl sonra Odesa'dan kalkan gemiye biniyor. Yunanlı göçmenleri taşıyan gemi 1927'de İstanbul'dan geçiyor. Yunanistan'da Megalo İdea hayalleri yıkılmış. Türkler, Yunan ordusunu İzmir'de denize dökmüş. Küçük Asya felaketinin yaraları sarılmaya çalışılıyor. Ve Eleni 43 yıl sonra farklı bir Yunanistan'a dönüyor Yaralarını sarmaya çalışan Yunanistan'da yeni bir hayat daha başlıyor.
İki misli Yunanlı
Son zamanlarda Yunanistan'da yakın tarihi ele alan romanlara büyük ilgi duyuluyor. Temelis'in kitabından önce de Menis Kumandareas'ın ‘‘İki Misli Yunanlı’’ adlı romanı beş ayda 24 bin satarak başarı kazanmıştı. Bu romanda da yine Yunan İç Savaşı ve sonraki olaylar anlatılıyor. Tabii Türkiye'den de bahsediliyor. Romanda yer alan 1949 Yunanistan-Türkiye milli maçında Türk futbolcuların otel odalarını pislettikleri yönündeki iddia, Türkiye'de de yankı bulmuş, Türk futbolcular bunun doğru olmadığını söylemişlerdi.
GÖLGEDEN FLAŞLARIN ALTINA
Ama bu gölgedeki adam son zamanlarda sürekli gazetelerde boy gösteriyor. Atina'da, sadece siyasi ve bürokratik çevreler değil, herkes Temelis'den söz eder oldu. 55 yaşındaki Temelis'in imajındaki bu büyük değişim, birçok başbakan danışmanının yaptığı gibi, siyasete soyunduğu için de olmadı. Temelis, bambaşka bir kimlikle sahneye çıktı ve gizli dünyasını açtı. Günün 14 saatinde kafasını Yunanistan'ın sorunlarını çözmeye yoran Temelis'in gizli dünyası yazarlığıydı.
YAZAR TEMELİS RÜZGARI
Atina'da Temelis rüzgarı ‘‘Arayış’’ adlı ilk romanını 1998'de yayımladığı zaman esmeye başladı. Roman o zaman büyük ilgi topladı, gazeteler Başbakan'ın sağ kolunun yazdığı ilk kitaba geniş yer ayırdılar. Ama birçokları Temelis'in yazar olarak topladığı ilgiyi Başbakan'ın danışmanı olmasına bağladı.
Bir süre sonra bu kuşkular dağılmaya başladı. Temelis devlet edebiyat ödülü ve ‘‘Diavazo’’ (Okuyorum) adlı edebiyat dergisinin ödülünü aldı. Kitap süratle zirveye tırmandı. Herkes şaşkındı.
‘‘Arayış’’ 4 yılda 45 baskıya ulaşıp 90 bin sattı. Temelis, ilk romanının rüzgarı devam ederken ikinci romanıyla yeni bir fırtına estirdi. ‘‘Değişim’’ adlı tarihi roman bir anda liste başı oldu. ‘‘Değişim’’ ‘‘Arayış’’ı kısa sürede geçti ve bir buçuk yılda 35 baskı yaptı. Yılda 10 bin satan bir kitabın başarılı sayıldığı Yunanistan'da tam 70 bin sattı. Böylece Yunan iç savaşını anlatan ünlü Yunanlı yazar Menis Kumandareas'ın ‘‘İki Misli Yunanlı’’adlı romanını da geride bırakıp, zirveye oturdu.
TARİHİ ROMANA BÜYÜK İLGİ
Tecrübeli kitapçılar, onun kitaplarından söz ederken ‘‘muhteşem, büyük olay’’ diyorlar. Nikos Temelis ise, kitaplarının satış rekorları kırmasını Yunanlıların geçmişe tekrar bakmak istemelerine bağlıyor: ‘‘Yunanlılar kimliklerini tanımlamak için çaba gösteriyor. Belki bu iki romanda, unutulmuş bir gerçekliğin parçalarını buluyorlar, bu da onların içindeki bazı boşlukları dolduruyor’’ diyor.
Yunanlılar tarih okumayı seviyorlar. Son yıllarda satış rekorları kıran bütün kitaplar ya Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra yaşanan değişimi, helenizmin yeniden doğuşunu ve dünya helenizmini anlatıyor ya da Yunan toplumunda derin yaralar açan komünistlerle kralcılar arasındaki iç savaşı.
Yunanistan'da resmi tarih giderek daha fazla yargılanıyor. Yunan aydını, resmi tarihin dışında, geçmişini daha fazla anlamak ve yargılamak istiyor.
KARANLIĞA KARŞI MÜCADELE
Temelis'in satış rekorları kıran tarihi romanları, 19.yüzyıldan 20. yüzyıla geçiş zaman dilimini kapsıyor. Roman kahramanları da hep inançları için mücadele eden ve değişen insanlar. Temelis, ‘‘Romanlarımda odağında insanın, yurttaşın, hak ve özgürlüklerin olduğu ideolojileri işledim. Zekası ve çabasıyla daha iyi bir yaşama ulaşmayı başaran insanları irdeledim. Bunlar, önyargılara ve karanlığa karşı bayrak açan, ilkeleri ve inandıkları değerler için savaşan insanlar’’ diye anlatıyor kahramanlarını.
Temelis'in kahramanları bir yandan iç dünyalarıyla diğer yandan dış dünyayla çatışıyorlar. Kenara çekilmiyorlar, mücadele ediyorlar. Büyük çabayla değişiyorlar, küçük ya da büyük dünyalarını da değiştiriyorlar. ‘‘Değişim’’ romanında 40 yıllık bir zaman dilimindeki büyük değişim anlatıyor.
Eleni'nin büyük değişimi
‘‘Değişim’’ Kuzey Yunanistan'da Siatista adlı küçük bir kasabada geçiyor. Bir yandan Eleni adlı genç bir kızın yaşamındaki büyük değişimi, diğer yandan da 1884'den başlayarak Birinci Dünya Savaşı'nın patlayışı, Balkanlar ve Rusya'da yaşanan büyük değişimi anlatıyor.
Kocası tüccar olan Eleni, Yunanistan'dan 23 yaşında ayrılıyor, Rusya'ya gidiyor. O yıllar, Osmanlı İmparatorluğunun çöküş yılları. Balkanlar kaynıyor. Her yerde milliyetçilik fırtınası esiyor. Ayaklanmalar başlıyor, sınırlar yıkılıyor, büyük sarsıntılar yaşanıyor.
Eleni kocasıyla birlikte Odesa'ya yerleşiyor. Kocasının bir süre sonra ölmesiyle Eleni'nin hayatı yine değişiyor. Oğlu ve Bolşevik sevgilisi Kolias'la yeni bir hayata başlıyor. Sonra 1917 Bolşevik devrimi. Devrimle birlikte gelen sevinçler ve acılar. Değişim Rusya'da yaşayan Yunanlı Ortodoksları etkiliyor. Artık Rusya'da kalamıyorlar ve göç başlıyor.
Eleni de büyük değişim için tekrar yolculuğa çıkıyor: 63 yaşında, tam 43 yıl sonra Odesa'dan kalkan gemiye biniyor. Yunanlı göçmenleri taşıyan gemi 1927'de İstanbul'dan geçiyor. Yunanistan'da Megalo İdea hayalleri yıkılmış. Türkler, Yunan ordusunu İzmir'de denize dökmüş. Küçük Asya felaketinin yaraları sarılmaya çalışılıyor. Ve Eleni 43 yıl sonra farklı bir Yunanistan'a dönüyor Yaralarını sarmaya çalışan Yunanistan'da yeni bir hayat daha başlıyor.
İki misli Yunanlı
Son zamanlarda Yunanistan'da yakın tarihi ele alan romanlara büyük ilgi duyuluyor. Temelis'in kitabından önce de Menis Kumandareas'ın ‘‘İki Misli Yunanlı’’ adlı romanı beş ayda 24 bin satarak başarı kazanmıştı. Bu romanda da yine Yunan İç Savaşı ve sonraki olaylar anlatılıyor. Tabii Türkiye'den de bahsediliyor. Romanda yer alan 1949 Yunanistan-Türkiye milli maçında Türk futbolcuların otel odalarını pislettikleri yönündeki iddia, Türkiye'de de yankı bulmuş, Türk futbolcular bunun doğru olmadığını söylemişlerdi.