TEMA 5 yaşında

Karaca Arboretum'un kurucusu BM Çevre Ödülü sahibi Hayrettin Karaca ve Tekfen Holding ortaklarından Nihat Gökyiğit, 5 yıl önce bir düşü gerçekleştirdiler. Karaca ve Gökyiğit, Vehbi Koç'tan Sakıp Sabancı'ya, Aydın Doğan'dan Rahmi Koç'a kadar, birçok ünlü işadamını aralarına alarak 12 Ekim 1992'de, Türkiye Erozyonla Mücadele ve Doğal Varlıkları Koruma (TEMA) Vakfı'nı kurdular. TEMA, kısa sürede tüm vatandaşların desteğini kazandı ve ünü, yurtdışına taştı.

YAPRAK VE TOPRAK TEMA Vakfı, ‘‘Beş yıldır bu ikiliyi korumaya çalışıyoruz’’ diyor. Türkiye'nin bitki zenginliğini korumanın ve artırmanın gelecek açısından çok önemli olduğunu belirten vakıf, her yıl 1 milyon tonun üzerinde verimli toprağın erozyon nedeniyle denizlere taşındığına dikkat çekiyor. Vakıf, bugüne kadar 4 mera ıslah projesi, 8 kırsal kalkınma projesi, 2 havza ıslah projesi, 2 uzaktan algılama projesi, 1 tarım topraklarının amaç dışı kullanılmasını önleme projesi, 8 ağaçlandırma projesi gerçekleştirdi.

TOPRAK DEDE Hayrettin Karaca, karizmatik kişiliği, yaşından beklenmeyen enerjisi, bilgisi ve çabasıyla erozyon ve çölleşme kavramlarını Türk insanının bilincine kazıdı. Özellikle küçük çocukların ‘‘Toprak Dede, Erozyon Dede’’ adını verdikleri Hayrettin Karaca, tüm vatandaşları meşe dikme kampanyasına çağırıyor.

TEMA Vakfı'nın amacı, Türkiye'yi çölleşme, bir başka deyişle yok olma sınırına getiren erozyonla mücadele etmek, bu gizli ve sinsi tehlikeyi tüm boyutlarıyla Türk halkına anlatmaktı. Vakfa olan sınırlı destek, kısa sürede çığ gibi büyüdü. Siyasi partilerden hükümete, üniversitelerden anaokullarına, basın kuruluşlarından orduya kadar, toplumun bütün kesimleri, bütün kurum ve kuruluşları, TEMA'nın safında yer aldı. Bugün Türkiye'nin en saygın ve etkili sivil toplum örgütlerinden olan TEMA'nın yurtiçinde ve dışında 32 bin 600 üyesi, ülke genelinde aktif faaliyet gösteren 256 gönüllü temsilcisi bulunuyor. Vakıf sayesinde Türk insanı, yüzyıllardır değerini unuttuğu ağacı ve toprağı yeniden hatırladı. Şimdi ‘‘Türkiye çöl oluyor’’ dendiğinde herkes ayağa kalkıyor. TEMA Vakfı, erozyonla mücadelede birçok projeyi hayata geçirmeyi de başardı. TEMA'nın başarıyla uyguladığı projeleri şunlar:

MERA ISLAH PROJELERİ

Türkiye topraklarının dörtte birini kaplayan, ama aşırı otlatma ve bilinçsiz kullanım nedeniyle hızla yok olan meralar, hem biyolojik çeşitlilik, hem erozyonu önleme, hem de hayvancılık açısından çok önemli. TEMA, Bolu Kozyaka Köyü'yle Çamavlu Köyü'nde Nihat Gökyiğit ve Koç Holding sponsorluğunda mera ıslah projesi uyguluyor. Yapılan çalışmalar sonucu, yeşil ot miktarında büyük artış ortaya çıktı.

EROZYONU ÖNLEME PROJESİ

Kırsal kalkınma amaçlı erozonu önleme projelerinden çok iyi sonuçlar alınmaya başlandı. Sponsorluğunu İbrahim Aracı'nın yaptığı Geredeli, Tahtalı ve İshakçılar köylerinde, 1250 dekar alanda korunga, 1000 dekar alanda yonca ekimi gerçekleştirildi. Şahıs arazilerine 50 bin adet fıstık çamı ve 13 bin 500 adet kavak dikimi yapıldı. Ana ve tali köy yollarına 25 bin adet akasya fidanı dikildi. Yürütülen proje ile yöre halkının ekonomik düzeyi yükseldi.

Sponsorluğunu Şükrü Şankaya'nın üstlendiği Şükrüye Köyü'nde, sponsorluğunu Erol Uçer'in üstlendiği Bala-Çiğdemli Köyü'nde, sponsorluğunu Eskişehir Valiliği'nin üstlendiği Aslanbeyli Köyü’nde yapılan çalışmalarda son derece başarılı sonuçlar alındı.

HAVZA ISLAH PROJELERİ

Erozyon önleyici ağaçlandırma ve bitkilendirme amacıyla TEMA'nın geliştirdiği Havza Islah Projeleri, İzmit Yuvacık Barajı su toplama havzasında, Geyve Taraklı köylerinde, Erzurum Palandöken, Adıyaman Gerger’de uygulamaya konacak.

MEŞELENDİRME PROJESİ

TEMA'nın en son uygulamaya koyduğu proje Türkiye'yi meşelendirme projesi. Vakıf, her yıl 10 milyar meşe palamudunu toprağa gömmeyi amaçılyor. Meşe, Anadolu'nun ana ağacı ve erozyonu önlemede, toprağın humusu artırmada büyük önemi var. Vakıf, çok kolay yetişen meşelendirme projesine tüm vatandaşları davet ediyor.