Teknolojide FBI'yı yakaladık

Kriminal Polis Laboratuvarı teknolojinin nimetlerini kullanarak ‘delilden sanığa’ ulaşıyor.

Urfa polisinin telsiz konuşmaları o sabah hareketli başladı. Telsizdeki ses kızgın, sert ve biraz da üzgündü. Adresi zar zor tarif etti. ‘‘... Sokağı'nın hemen arkasındaki boş arazi.’’ 5-6 yaşlarındaki kız çocuğu önce tecavüze uğramış, sonra öldürülmüştü. Polis hemen harekete geçti. Önce cesedin etrafı sarı bir bantla çevrildi. Bulunan her ipucu torbalara kondu. Kimliği ve yakınları tespit edildi. Ortada bariz bir suç delili yoktu. Fakat şüphelenilen beş kişi gözaltına alınmıştı.

Cinayeti çözmekte kararlı olan polis tüm delillerle birlikte, şüphelilerden kesilen tırnakları ayrı ayrı poşetleyerek Ankara Kriminal Polis Laboratuvarı'na gönderdi. Lif analizinde tırnağın birinde gözle görülemeyecek bir parça bulundu. Hemen diğer deliller incelendi. Tırnaktaki lif parçası kızın pijamasına aitti. Suçlu çıkmıştı ortaya. İşlemler başlatıldı; şüpheli olarak kayıtlara giren şahıs, sanık olarak cezaevine gönderildi.

Polisin tekniği kilidi açmıştı, hem de sanığı ‘‘Söyle neden, nerede yaptın’’ sorularına muhatap bırakmadan. Olay ise tekniğin merkezi Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Polis Laboratuvarı Daire Başkanlığı'nın (KPL) her gün karşılaştığı onlarca olaydan sadece birisiydi. Teknolojinin nimetlerini kullanarak artık ‘‘delilden sanığa’’ ulaşan polis, mahkeme kayıtlarındaki ‘‘delil yetersizliğinden serbesttir’’ ifadesini de rafa kaldırtıyordu böylece. Bir yanıyla da işkence ve işkenceden ölüm olaylarının ortadan tümüyle kalkması için de olumlu bir gelişme sayılabilirdi.

KPL Daire Başkan Yardımcısı İrfan Bayar bulundukları noktayı da tek cümleyle özetliyor:

‘‘FBI'yı yakaladık.’’

Bayar şöyle devam ediyor:

‘‘Sanıktan delile gittiğiniz zaman inkar müessesesi devreye giriyordu. Ben yapmadım da yapmadım. Delil ile bunu ortaya çıkartamazsanız; o vaziyette mahkemeye intikal ettirmek zorunda kalırsınız. Ve orada da sanık serbest kalır. Ama siz önce delili ortaya koyar ve değerlendirirseniz ve kişiyi bu delillerle suçlarsanız, inkar etmesi mümkün olamaz.’’

SUÇLU MUTLAKA BİRŞEY BIRAKIR

Yirmi yıl önce Kocatepe Camii'nin hemen yanındaki beş katlı bir binanın küçük bir alanında ‘‘kolay gelsin’’ dediler çalışmalarına. Ellerinde, mermi çekirdeği, mukayese ve kovan mikroskoplarından başka bir şey yoktu. O yıllarda bir iki küçük mikroskobun üzerinde çalışan eller, artık dünya devletlerinin kullandığı, son teknoloji cihazlarının düğmesine basıyor.

Amerikalı uzmanları bile şaşırtmıştı bu gelişme:

‘‘Önceden laboratuvarlarınıza geldiğimizde, bizden eğitim talebinizi çok doğal karşılıyorduk, çünkü ihtiyacınız vardı. Ama son zamanlarda aynı talepte bulunmadığınız dikkatimizi çekti. Diğer ülkelerdeki seviyeyi yakaladığınızı, hatta bazı yönlerden geçtiğinizi gördük.’’

Amerikalılar’ın kendilerinden bu şekilde bahsetmelerini gururla anlatan Bayar, yakaladıkları seviyeyi yeterli görmüyor. Benzetmesiyle 1. Lig'in bu yılki şampiyonu Galatasaray'a da üstü kapalı mesaj gönderiyor:

‘‘Bir takımın lider olması zordur ama lider kalması daha da zordur.’’

Yakalanılan teknoloji ile KPL'de artık en küçük bir parça bile analiz edilebiliyor. Tükürükten gözyaşına, terden sigara izmaritine kadar her türlü done, bu ‘‘delil mutfağı’’nda irdelendikten kısa bir süre sonra kanıt olarak sanığın önüne konuluyor. Bayar'a göre suçlu ne kadar dikkat ederse etsin mutlaka bir hata yapıyor:

‘‘Parmak izi bizim için çok önemli. Çünkü parmak izleri benzemez- benzetilemez, değişmez-değiştirilemez özelliğine sahip. Kişi, parmak izi bırakmazsa, ayak izi bırakır. Saç teli düşer, yani bizim işimize yarayan bir şey mutlaka bulunur.’’

KPL sadece günlük olaylarla da uğraşmıyor. Kurulduğu 1976 yılından bu yana çözüme kavuşturulamayan ‘‘faili meçhul (kullanıcısı belli olmayan silah veya olay)’’ arşivi var. Bir olayda kullanıldığı saptanan ‘‘suçlu silahın’’, bulunan merminin veya kovanın hemen geçmişi araştırılıyor. Yıllar öncesine ait suçlar da ortaya çıkarılmaya çalışılıyor. 12 Eylül döneminde yaklaşık bin olayın birbiriyle bağının ortaya çıkarılması gibi.

Bugünlerde bu arşivi bilgisayara yüklemeye hazırlanıyor KPL. Bu ay ilk olarak Diyarbakır'a kurulacak bu sistemle, özellikle Güneydoğu’daki faili meçhul olayları tarama zamanı bir aydan birkaç saate inecek.

KPL'nin Kimya ve Biyoloji Şube Müdürlüğü ise insan dişinden DNA'ya ulaşmanın peşinde. Özellikle uçak kazaları ve yangınlarda, tanınmayacak cesetlerin kimliğini tespitte zorlanan polis, bunun için 1000 santigrat dereceye kadar dayanıklı, vücuttaki tek üniteyi, dişi kullanacak. Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ile yapılan çalışma henüz proje aşamasında. Dünyadaki altı milyar insanın ağız yapısı, dişlerin dizilişi ve kapanması birbirine benzemediği için bu yöntem zamanla cinsel suçlarda ve hırsızlık olaylarında da kullanılabilecek. Yani diş ve ısırma izleri de artık delil olacak.

‘‘Sizin orada vereceğiniz karar çok önemli. Yapacağınız çok ufak bir hatayla, suçlu kişiyi toplum arasında elini kolunu sallaya sallaya gezdirirsiniz ya da son derece masum olan kişiyi içeri atabilirsiniz.’’

Bayar, bu sözleriyle KPL'nin kişi vicdan, hürriyet ve haklarına son derece bağlı olduğunu vurguluyor. Kurunun yanında yaşın da yanmasını engellemek için... Ve ekliyor:

‘‘Suçsuz bir insanı suç işledi savından hareketle alırsanız ve ona değişik uygulamalar yaparsanız; o kişinin de sonradan suçsuzluğu ortaya çıkarsa, o kişiyi ve çevresini kaybettiniz demektir.’’

‘‘Vicdanınız rahat mı?’’ sorumuza da içtenlikle yanıt veriyor:

‘‘Hiçbir güç bizi doğru bildiğimizden ayıramaz. Delilleri inceler, raporu yaşarız. Akşam başımı yastığa koyduğum zaman rahat uyuyorum.’’

İnternet'te bomba tarifi

‘‘Teknolojiyi artık teröristler de kullanıyor. İnternet'te yemek tarifi gibi bomba tarifleri yapılıyor. Eğer siz bu gelişmeleri takip edemez, bomba uzmanlarına öğretemezseniz birçok kişi zarar görür. Onlarla mücadele etmek için en az onlar kadar bu işin üzerine düşeceksin ki onları engelleyebilesin.’’

Bu sözlerden sonra KPL'nin başka bir görevine daha dikkat çekiyor Bayar. ‘‘Polisi eğitmek ve yönlendirmek.’’

10 ilde Asayiş Daire Başkanlığı'na bağlı olarak Kimlik Tespit ve Olay Yeri İnceleme Müdürlükleri bulunuyor. Cinayet, hırsızlık, gasp gibi olaylarda delilleri toplamak, olay yeri krokisi çizmek ve fotoğraflamak gibi işleri üstelenen bu müdürlükler KPL'nin sağkolu niteliğinde. Çünkü delillerin incelenmesi kadar sağlıklı toplanması ve iyi paketlenmesi de önemli.

KÖY BAKKALINDAN GROSMARKETE

KPL, Kocatepe Camii'nin hemen karşısında beş katlı bir binanın tek katında sıkıntılı imkanlarla kuruldu. Şimdi Anıttepe'de on katlı bir binanın beş katına sahip. Dört ana birimden oluşuyor. Ateşli silahların incelendiği, balistik; yazıdan insan karakterine inebilen grafoloji ve sahte imza, tehdit mektuplarının kimliklerini belirleyen sahtecilik; her türlü insan sıvısı ile tüm biyolojik materyallerin incelendiği kimya-biyoloji ve patlayıcı maddeler bölümleri. KPL'nin sekiz ilde de şube müdürlükleri bulunuyor.