Teknoloji kötü hava şartlarına meydan okuyor

Havacılıkta en büyük tehlikelerin başında kötü hava şartları geliyor. Pist ile göz temasının kesildiği anlarda yanlış uygulanacak yaklaşma usulü kazaya davetiye çıkartıyor. Ayrıca bir çok uçak kazası da yerde meydana geliyor. Kimi zaman yağmur, sis gibi hava şartlarında, terminalden piste gitmekte kullanılan taksi yollarında pilotlar önlerini görememeleri nedeniyle uçaklar yolun dışına çıkıyor ya da başka uçaklara çarpıyor. Bunları önlemek amacıyla NASA yeni bir sistem geliştirdi. Ağustos ayında testleri özel olarak tadil edilmiş bir Boeing 757 uçağında yapıldı. Bu yeni sistem LVLASO (The Low Visibility Landing And Surface Operations-Düşük Şartlarda İniş ve Yer Operasyonları) adını taşıyor. Sistem üç ana parçadan oluşuyor. Bunlardan birincisi pilota iniş süratini verirken diğeri ise taksi sırasında çevreyi tarayarak pilotu uyarıyor. Üçüncü sistem ise uçağın iniş durumu hakkında bilgileri kuleye aktarıyor.

Kokpitteki tüm bilgiler pilotun önünde bulunan bir cama yansıtılıyor. HUD adını taşıyan görüntünün yansıdığı cam modern savaş uçaklarında kullanılanların bir benzeri. Cam üzerinde 45-215 metre arasındaki mesafelerde yüksel-alçal gibi uyarılar yansıtılıyor. İniş sırasında uçağın yerden ne kadar yüksekte olduğu, sürati, istikameti ve teker koyacağı nokta da camdan okunabiliyor. Yapılan test uçuşlarında en zor iniş şartlarından biri olan 3B kategorisinde bile sistem başarıyla çalışmış. Taksi sırasında ise uçağın hangi yolda gittiği, yer hızı, istikameti veriliyor. Sistemin hafızasında bulunan taksi yolları haritası sayesinde pilotun nereden döneceği de cama yansıtılıyor. Böylece pilot çevreye bakarak taksi yolunda nereye döneceğini aramak zorunda kalmıyor. Atlanta Hartsfield Havalimanı'nda 53 ayrı uçuşta NASA pilotları tarafından denenen sistem oldukça başarılı bulundu. NASA'nın yaptığı deneme uçuşlarına American, America West, Delta ve United Havayolları'ndan pilotlar da katıldı. Uzmanlar, şu anda sistemin maliyetlerini düşürmek amacıyla çalışmalarına devam ediyor. Havayollarında LVLASO sisteminin 2000 yılında hizmete girmesi bekleniyor.