Güncelleme Tarihi:
Dokunulmazlık ile ilgili anayasa değişikliği teklifi TBMM'den 374 kabul oyuyla geçti. Cumhurbaşkanı Erdoğan değişikliği onaylarsa fezlekesi olan milletvekilleri için süreç başlayacak. Bakan Bozdağ TBMM'de dokunulmazlıkların kaldırılmasından sonra sürecin nasıl işleyeceğini şöyle anlattı: “Sürecin nasıl işleyeceği tamamen Ceza Muhakemesi Kanunu'nun uygulanması suretiyle ortaya çıkacaktır. Sadece, TBMM'nin kabulünden sonra dosyaları Meclis iade edecektir, Başbakanlık, orası Adalet Bakanlığı'na, Adalet Bakanlığı da ilgili soruşturma yapan yerlere iade edecektir. Ondan sonrası Usul Kanunu çerçevesinde işleyecektir.”
FEZLEKE SAYISI 787
TBMM'de aralarında 138 vekil hakkında 674 fezlekesı bulunuyordu. Dokunulmazlık görüşmeleri sırasında CHP'li Barış Yarkadaş, Mahmut Tanal, Okan Gaytancıoğlu, Kamil Okyay Sındır, MHP'li Mevlüt Karakaya, HDP'li Dilek Öcalan, Erdal Ataş, Mahmut Tuğrul fezlekeleri Meclis'e geldi. Böylece TBMM'deki fezleke sayısı 682'ye yükseldi. Adalet Bakanlığı'nda 105 tane fezleke bekliyor. Böylece toplam 787 milletvekili hakkında fezleke bulunuyor.
MUHALEFET LİDERLERİ DE YARGILANABİLİR
CHP'nin 51, HDP'nin 50, AKP'nin 27, MHP'nin 9 ve 1 bağımsız milletvekili hakkında fezleke var. Meclis’e gönderilen fezlekelerden 57’si HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a, 37’si CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na, 5’i ise MHP lideri Devlet Bahçeli’ye ait. Hakkında fezleke bulunan 138 milletvekilinden 1 yıl veya daha fazla hapis cezası alanlar, en az 1 dönem milletvekili olmak için başvuramayacak.
BİR YIL HAPİS CEZASI ALANLAR ADAY OLAMAYACAK
Anayasa’nın milletvekili seçilme yeterliliğini düzenleyen 76. maddesine göre, ‘taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar’ milletvekili seçilemiyor. Milletvekili Seçimi Kanunu’nda da milletvekili seçilme şartları arasında benzer hüküm yer alıyor. Kanununa göre, taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar milletvekili adayı olamıyor. Adli Sicil Kanunu’nun 9. maddesine göre ise cezanın infaz edilmesinden 5 yıl sonra adli sicil kayıtları silinebiliyor
Aynı kanunda ayrıca, affa uğramış olsalar bile, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum edilenlerin milletvekili olamayacağı belirtiliyor.
SUÇ NİTELİKLERİ
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, TBMM Genel Kurulu’nda 138 milletvekili hakkında düzenlenen dokunulmazlık fezlekelerinin suç nitelikleri hakkında bilgi vermişti. Bozdağ ise fezlekeleri suç niteliğine göre şöyle sınıflandırdı: “Terör suçlarından 216 adet, hakaret suçu 201 adet, yaralama suçu 11 adet, görev suçları 38 adet, sahtecilik suçları 6 adet, tehdit suçu 18 adet, gizliliğin ihlaline ilişkin suçlar toplamı 11 adet, suçu ve suçluyu övmek 55 adet, halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek veya aşağılamak 24 adet, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet 119 adet, 298 sayılı Seçim Kanunu'na muhalefet 11 adet, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na muhalefet 3 adet, iftira 13 adet, 5253 sayılı Dernekler Kanunu'na muhalefet 1 adet, halkı askerlikten soğutmak 2 adet, mala zarar verme 1 adet.”
FEZLEKESİ OLAN MİLLETVEKİLLERİ
HDP'de dosyası olan milletvekilleri ve dosya sayıları şöyle: Abdullah Zeydan (4), Altan Tan (13), Behçet Yıldırım (3), Burcu Çelik Özkan (1), Erol Dora (2), Ertuğrul Kürkcü (7 ), Faysal Sarıyıldız (9), Feleknas Uca (2), Çağlar Demirel (6), Figen Yüksekdağ Şenoğlu (11), Gülser Yıldırım (8), İbrahim Ayhan (6), İdris Baluken (15), Leyla Zana (8), Lezgin Botan (5), Nursel Aydoğan (39), Pervin Buldan (48), Saadet Becerekli (2), Selahattin Demirtaş (71), Selma Irmak (12), Sırrı Süreyya Önder (9), Tuğba Hezer Öztürk (7), Ferhat Encu (9) Ziya Pir (3), Mizgin Irgat (2) Alican Önlü (4), Hişyar Özsoy (2), Ahmet Yıldırım (2), Ali Atalan (1) Osman Baydemir (4), Nihat Akdoğan (7), Meral Danış Beştaş (3), İmam Taşçıer (23), Kadri Yıldırım ( 3), Dirayet Taşdemir (3), Berdan Öztürk (3), Ayşe Acar Başaran (11), Mehmet Ali Aslan (3), Adem Geveri (3), Leyla Birlik (8), Nadir Yıldırım (2), Aycan İrmez (5), Bedia Özgökçe Ertan (1), Mithat Sancar (1), Mehmet Emin Adıyaman (2).
CHP'de dosyası olan milletvekilleri ve dosya sayıları şöyle: Haluk Koç (9), Tuncay Özkan (2), Aykut Erdoğdu (4), Aytuğ Atıcı (5), Bülent Tezcan (3), Çetin Arık (2), Deniz Baykal (3), Elif Doğan Türkmen (1), Emre Köprülü (2), Engin Özkoç (4), Eren Erdem (3), Faik Öztrak (1), Gürsel Tekin (6), Haluk Pekşen (2), İlhan Cihaner (2), Kemal Kılıçdaroğlu (39), Levent Gök (1), Mahmut Tanal (5), Akif Hamzaçebi (1), Mevlüt Dudu (1), Muhammet Rıza Yalçınkaya (2), Muharrem İnce (12), Musa Çam (3), Mustafa Akaydın (4), Mustafa Ali Balbay (2), Mustafa Hüsnü Bozkurt (1), Sezgin Tanrıkulu (3), Namık Havutça (1), Özgür Özel (2), Tanju Özcan (4), Uğur Bayraktutan (1), Veli Ağbaba (5), Cemal Okan Yüksel (2), Utku Çakırözer (9), Barış Yarkadaş (4), Niyazi Nefi Kara (2), Hayati Tekin (2), Ali Haydar Hakverdi (1), Özkan Yalım (1), Mehmet Göker (1), Orhan Sarıbal (1), Melike Basmacı (1), Yaşar Tüzün (1), Ceyhun İrgil (1), Metin Lütfi Baydar (2), Ünal Demirtaş (1), Fikri Sağlar (5), Ali Özcan (1), Atila Sertel (1), Necati Yılmaz (1), Serdal Kuyucuoğlu (1).
AK Parti'de dosyası olan milletvekilleri ve dosya sayıları şöyle: Ali Aydınlıoğlu (1), Erol Kaya (1), Feyzullah Kıyıklık (2), Hacı Bayram Türkoğlu (1), Hilmi Bilgin (1), Hüseyin Bürge (1), İsmet Yılmaz (1), Mehmet Metiner (5), Metin Külünk (2), Necdet Ünüvar (4), Nihat Zeybekci (1), Suat Önal (1), Şamil Tayyar (10), Tülay Kaynarca (1), Vedat Demiröz (1), Veysel Eroğlu (1), Yılmaz Tunç (1), Ziya Altunyaldız (2), Mustafa Şahin (1), Naci Ağbal (1), Bülent Turan (1), Zeyid Aslan (1), Ahmet Hamdi Çamlı (1), Nihat Öztürk (1), Ayhan Sefer Üstün (1).
MHP'de dosyası bulunan milletvekilleri ve dosya sayıları şöyle: Seyfettin Yılmaz (2), Yusuf Halaçoğlu (2), Devlet Bahçeli (8), Edip Semih Yalçın (1), Mehmet Parsak (1), Ahmet Kenan Tanrıkulu (1), İsmail Ok (1).
Bağımsız: Aylin Nazlıaka (5).