Tekkeden koleje... Robert’in ilk Türk mezunu

1863’te kurulan Robert Kolej, popülerliğini hiç yitirmedi. Kimi zaman ithamlarla dolu tartışmalarla, kimi zaman yetiştirdiği ünlü isimlerin başarılarıyla gündemdeydi. Galatasaray Lisesi’yle rekabeti, Amerikan üniversiteleriyle yakın ilişkisi ve bünyesinden çıkardığı Boğaziçi Üniversitesi’yle konuşulmaya hep devam etti. Daha önce de birçok kitaba imza atan okulun tarih öğretmeni Önder Kaya, bu kez kolejin tarihini yazdı. Okul mezunlarına ait onlarca hatırat, tarihi arşivler ve belgelerle dolu kitapta öğretmenler ve öğrencilere dair dikkat çeken detay ve anekdotlar da var.

NAFİ BABA’NIN TORUNU

Kronik Kitap'tan çıkan kitabın en dikkat çeken anekdotlarından biri, okulun ilk Türk mezunu ve aynı zamanda ilk Türk müdürü unvanını taşıyan Hüseyin Pektaş’a dair. Pektaş 1884 doğumlu ve Rumelihisarı’nda ‘Şehitlik Dergâhı’ olarak bilinen Bektaşi tekkesinin şeyhi Nafi Baba’nın torunu. Kitaptaki bilgilere göre çocukluğu da bu tekkede geçti. 12 yaşında geldiğinde de Robert Kolej’e girdi. Tevfik Fikret’ten özel dersler aldı. 1903 yılında da ‘ilk Türk mezunu’ olarak koleji bitirdi. İstanbul Üniversitesi’nde edebiyat eğitimi aldıktan sonra da bir süre kolejde öğretmenlik yaptı. Hatta okulun hocalarından ünlü Şair Tevfik Fikret’in yerine de derslere girdi. 1931’de okulun ilk Türk müdürü olarak atandı ve 1952 yılında emekli oldu. Hüseyin Pektaş öğrenci, öğretmen ve idareci olarak 57 yılını geçirdiği Robert Kolej’in sembol isimlerinden. Pektaş’ın çocukluğunu geçirdiği tekkenin bulunduğu arazi sonradan kampus içerisinde kaldı. Restore edilen tekke bugün Boğaziçi Üniversitesi’ne bağlı tarih ve kültürel araştırmaların yapıldığı bir merkez olarak hizmet veriyor. Yapı ise ‘Nafi Baba Binası’ adını taşıyor.

KAVGACI İTALYANLAR!

Kitaptaki ilginç belgelerden biri de 7 Mart 1868 yılına ait bir ‘anlaşma’ metni. Bu metne göre okulun Silvio ve Pierre adlı iki İtalyan öğrencisi sürekli kavga ediyor ve diğer öğrencilerin de huzurunu kaçırıyordu. Bunun üzerine okul müdürü Cyrus Hamlin araya girdi. Hamlin ile üç öğrencinin şahitliğinde bu iki öğrenci arasında “barış mütarekesi” imzalandı. Anlaşmanın bazı maddeleri şöyle: “Barışı, dayanışmayı ve iyi niyeti korumak, ilerideki nesillerin sıkı bir kardeşlik bağına sahip olması amacıyla iki taraf birbirine kötü sözler söylemeyecek veya İtalyanca, Fransızca, Türkçe, Yunanca, İngilizce, Bulgarca, Ermenice veya Babil kulesinde konuşulmuş herhangi bir dilde hakaret etmeyecek. Silvio ne olursa olsun Pierre’e vurmayacak. Pierre de Silvio’ya vurmayacak. Taraflardan biri diğerine haksızlık ederse bu durum mağdur tarafından müdüre yazılı olarak iletilecek ve karar da elde edilen kanıtlara göre verilecek.”