TCAS olmadan uçulmayacak

Artan hava trafiği nedeniyle gökyüzünde çarpışma tehlikesi giderek artıyor. Avrupa semalarındaki yoğunluk neredeyse otobanlardaki kadar fazla. Afrika semalarında ise yer istasyonlarının yetersizliği yüzünden kıta semasındaki tehlike büyüyor. Afrika'da trafik artışına karşın ülkelerdeki radar istasyonlarının zayıflığı, havayolu uçaklarını zor durumda bırakıyor. Sürekli çarpışma tehlikesi, yakın geçiş (Air Miss) olayları yaşanıyor.

İşte bu yüzden uçakların çarpışmasını önleyen, birbirine yaklaşan uçakları sesli ve görüntülü olarak ikaz eden TCAS adlı sistemin yaygın kullanımına karar verildi.

Amerika'da 19 koltuktan daha fazla kapasiteye sahip yolcu uçaklarında TCAS (Traffic Alert and Collision Avoidance System-Trafik İkaz ve Çarpışma Uyarı Sistemi) bulunması zorunlu. Önümüzdeki iki yıl içinde, Avrupa'daki tüm yolcu uçaklarında çarpışma uyarı cihazı olacak. Bu sistem olmayan uçakların uçumalarına izin verilmeyecek.

Amerika Birleşik Devletleri, ayrıca kendi ülkelerine uçuş yapan tüm havayolu uçaklarında TCAS bulunması zorunluluğunu yıllar önce kural haline getirmişti. ABD Sivil Havacılık Otoritesi (FAA) bu cihazın takılı olmadığı uçakların Amerika semalarını kullanmalarına hiç bir şekilde izin vermiyor.

Türk Hava Yolları da Amerika uçuşlarına önce TCAS sistemi takılı olan üç adet A310 uçağı ile yapmıştı. Daha sonra bu sistemin bulunduğu A340 uçakları ile bu seferler sürdürüldü. THY'nin üç adet A310 ve 5 adet A340 uçağında bu sistem var.

Askeri uçaklara takılacak

Havada çarpışma olaylarının çok sık görüldüğü askeri uçaklara da TCAS takılması gündeme geldi.

Geçen yıl Namibya açıklarında Alman Hava Kuvvetleri'ne ait Tu-154 ile Amerikan C-5 nakliye uçaklarının çarpışması sonrasında askerler, yolcu uçaklarında kullanılan benzer bir sistemin takılması için çalışmalara başladılar. Alman Savunma Bakanlığı bu iş için 130 milyon marklık bir bütçe ayırdı. İlk etapta 107 nakliye uçağına TCAS takılacak. Alman Hava Kuvvetleri, daha önceleri nakliye uçaklarında ve helikopterlerde TCAS'ı denemişti.

Bir diğer tartışma ise avcı uçaklarına TCAS takılması. Ancak avcı uçaklarının yolcu uçaklarına göre süratlerinin yaklaşık 3 kat daha fazla olması, sistemin nasıl verimli olarak çalışacağı konusunda soru işaretleri yarattı. Bu konuda üretici firmaların çalışmaları devam ediyor.

Çarpışma riskinin artaması üzerine hava kargo şirketleri de uçaklarına TCAS taktırmaya başladı. Normalde Amerika'da kargo uçaklarında TCAS bulunması mecburi değil. Kargo şireketi Federal Express, toplam 334 uçağına TCAS takılması için çalışmalar yapıyor.