TBMM Başkanı Şentop, Meclis'in bütçe sunumunu yaptı

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında toplandı. '2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi' ile '2021 Yılı Kesin Hesap Kanunu Teklifi' kapsamında; Meclis, Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu'nun bütçeleri üzerine görüşmeler başladı. TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Meclis'in bütçesine ilişkin sunum yaptı. Şentop, geçen yasama yılında gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin, "5'inci yasama yılında 762 kanun teklifi sunulmuştur. 27'nci yasama döneminin tamamında sunulan toplam kanun teklifi sayısı, 4 bin 576'ya ulaşmıştır. 5'inci yasama yılında TBMM Başkanlığı'na 38'i uluslararası anlaşmaların onaylanmasının uygun bulunmasına ilişkin olmak üzere toplam 762 kanun teklifi sunulmuştur. Böylece 27'nci yasama döneminin tamamında Başkanlık'a sunulan toplam kanun teklifi sayısı, 5'nci yasama yılının sonu itibarıyla, 4 bin 576'ya ulaşmıştır. 5'inci yasama yılı içinde söz konusu kanun tekliflerinden 83'ü kanunlaşarak yürürlüğe girmiştir. Bu teklifler arasında; Paris Anlaşması'nın onaylanması, kadınlara ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddet eylemlerinin cezalarının artırılması, genel seçimlerde ülke barajının yüzde 7'ye düşürülmesi bulunuyor" diye konuştu.

27'inci yasama döneminde milletvekilleri tarafından verilen soru önergesinde rekor kırıldığını aktaran Şentop, "5'inci yasama yılında TBMM Başkanlığı'na milletvekillerimiz tarafından toplam 19 bin 710 yazılı soru önergesi verilmiştir. Böylece 27'nci dönemde verilen toplam soru önergesi sayısı 73 bini geçmiş ve 27'nci yasama dönemi, daha 6'ncı ve son yasama yılına başlamadan önce TBMM tarihinin en fazla yazılı soru önergesi sunulan yasama dönemi haline gelmiştir. Bu çerçevede, içinde bulunduğumuz yasama döneminden sonra milletvekilleri tarafından en fazla yazılı soru önergesinin verildiği dönem, yaklaşık 71 bin soru önergesi ile 24'üncü yasama dönemidir. 27'nci yasama döneminde bu sayı henüz dönem sona ermeden aşılmış ve 6'ncı yasama yılı boyunca verilecek yazılı soru önergelerinin sayısı dikkate alınmadan rekor düzeyine ulaşmıştır" dedi.

'SORU ÖNERGELERİNİN CEVAPLANDIRILMA ORANI YÜZDE 63,97'

Şentop, 27'nci yasama dönemi boyunca yazılı soru önergeleriyle ilgili milletvekillerinin eleştirilerini hatırlatarak şunları söyledi:

"Sıklıkla gündeme getirilen ve eleştirilen 2 temel konu bulunmaktadır. Bunlardan 1'incisi yazılı soru önergelerinin Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile bakanlar tarafından cevaplandırılma oranları, diğeri ise yazılı soru önergelerinin ve Meclis araştırması önergelerinin istisna nitelikte de olsa Başkanlığımız tarafından işleme alınmayarak ilgili milletvekiline iade edilmesi hususudur. Ancak bu sorun, sadece içinde bulunduğumuz 27'nci yasama dönemine özgü olmayıp, önceki yasama dönemlerinde de benzer sıkıntıların ve buna dayalı tartışmaların yaşandığı bilinmektedir. 24'üncü ve 26'ncı yasama dönemlerindeki yazılı soru önergelerinin cevaplandırılma oranları kıyaslandığında, soru önergelerinin söz konusu 2 dönemdeki cevaplandırılma oranlarının, içinde bulunduğumuz yasama döneminin oranından daha düşük olduğunu görmekteyiz. Bu çerçevede 24'üncü yasama döneminde yüzde 60,3, 26'ncı yasama döneminde ise yüzde 45,4 olan yazılı soru önergelerinin toplam cevaplandırılma oranı, 27'nci yasama döneminde, 5'inci yasama yılının sonu itibariyle yüzde 63,97'ye tekabül etmektedir."

'MECLİS'İN İTİBARINI ZEDELEYEN TEZKERELER'

Yasama dokunulmazlığı tezkerelerine ilişkin konuşan Şentop, "Gazi Meclis'imizin itibarını gerçek anlamda zedeleyen bu tezkereler vesilesiyle yasama dokunulmazlığının suç işleme özgürlüğü anlamına gelmediğinin ve milletvekillerine şahıslarından bağımsız olarak sadece yürüttükleri yasama görevi sebebiyle bazı geçici imkanlar tanıdığının bir kere daha altını çizmek istiyorum. Yasama dokunulmazlığı müessesesi kapsamında 5'inci yasama yılı içerisinde TBMM Başkanlığı'na sunulan 317 dosya ile birlikte 27'nci dönemin tamamında işleme aldığımız yasama dokunulmazlığı tezkerelerinin sayısı maalesef 1700'ü geçmiştir" dedi.

'BÜTÇENİN GERÇEKLEŞME ORANI YÜZDE 98,1'

Şentop, 2021 ve 2022 yılı kesin hesap sonuçları ve 2022 yılı bütçe verilerine ilişkin, "2021 yılı bütçemiz, 1 milyar 894 milyon 56 bin Türk lirası olarak kanunlaşmış, yıl içinde yapılan aktarmalarla birlikte 1 milyar 894 milyon 561 bin 721 lira 56 kuruş olmuştu. 2021 yılı sonu itibarıyla bu rakamın 1 milyar 859 milyon 498 bin 404 lira 74 kuruşu harcanmıştır. Böylece 2021 yılı bütçesinin yıl sonu gerçekleşme oranı yüzde 98,1 olmuştur. 2022 yılı bütçe verilerine göre; 2022 yılı bütçemiz; 2 milyar 198 milyon 221 bin Türk lirası olarak kanunlaşmış, yıl içinde 'Ek Bütçe Kanunu'yla personel ödemeleri tertiplerinde yapılan yüzde 41 oranında (612 milyon TL) artış, birimlerin ihtiyaçları doğrultusunda Strateji ve Bütçe Başkanlığı bütçesinin 'yedek ödenek' tertibinden eklenen 233 milyon 250 bin liralık ödenek aktarımı ve ilaveleriyle birlikte eylül ayı sonu itibarıyla toplam ödeneğimiz 3 milyar 57 milyon 508 bin 441 Türk lirası olmuştur. Bu ödeneğin eylül ayı sonu itibarıyla 2 milyar 12 milyon 761 bin 57 Türk lirası, diğer bir ifadeyle yüzde 65,8'i harcanmış olup; 2022 yılı sonunda toplam bütçe gerçekleşmesinin yüzde 95 oranında olması beklenmektedir" açıklamasında bulundu.

TBMM Başkanı Şentop, TBMM'nin 2023 yılı bütçe teklifinin 5 milyar 480 milyon 588 bin Türk lirası olarak Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunulduğunu aktardı. TBMM Başkanlığı'nın 2023-2025 dönemi bütçe teklifinin de 2023 yılı için 5 milyar 480 milyon 588 bin lira, 2024 yılı için 6 milyar 766 milyon 522 bin lira, 2025 yılı için de 8 milyar 98 milyon 365 bin lira, olarak öngörüldüğünü söyledi.

SAYIŞTAY BAŞKANI VE KAMU BAŞDENETÇİSİ, SUNUM YAPTI

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Sayıştay Başkanı Metin Yener ile Kamu Başdenetçisi (Ombudsman) Şeref Malkoç, kurumların bütçelerine ilişin sunum yaptı. Sayıştay Başkanı Yener, komisyon üyelerine Sayıştay'ın denetimleri ile ilgili bilgi verdi. Yener, 2021 yılı denetim programı kapsamında, 201 Sayıştay denetim raporunun Meclis'e ve ilgili kamu idarelerine sunulduğunu bildirdi. Yener, 2023 bütçe tekliflerine ilişkin, "2023 yılı bütçe teklifimizde istenen toplam ödenek 1 milyar 292 milyon 458 liradır. Bunun yüzde 69,5'i personel giderlerinden, yüzde 9,6'sı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) devlet primi giderlerinden, yüzde 10'u mal ve hizmet alımı giderlerinden, yüzde 0,8'i cari transferlerden, yüzde 10,1'i sermaye giderlerinden oluşmaktadır" dedi.

Kamu Baş Denetçisi Şeref Malkoç uluslararası faaliyetlerini anlattı. Malkoç, "Özellikle Türkiye'de bulunan göçmenlerin Avrupa'ya giderken, Ege Denizi ve Yunan güzergahını kullanmaları esnasında Yunan güvenlik güçlerinin yaptığı zulümleri bizzat bu göçmenlerle görüşerek, ölenlerin yakınlarıyla veya mağdur olanlarla görüşerek, bir rapor hazırladık. Çok kapsamlı, yüz yüze görüşmeyle ilgili bu geri itmelerde yaşanan insan hakları ihlallerini raporlaştırdık. Bunu İngilizceye de çevirip bütün dünyaya dağıttık" diye konuştu.

Malkoç, kurumun 2023 yılı bütçesine ilişkin, "Bütçemiz yüzde 135 artışla 115 milyon 371 bin lira oldu" dedi.