Tayland-Kamboçya sınırında çatışma neye işaret ediyor?

TAYLAND-KAMBOÇYA SINIRI KARIŞTI/Foto Galeri

Halen çizgileri kesinleşmeyen sınır bölgesindeki çatışma, sınır üzerindeki tarihi Preah Vihear tapınağını çevreleyen 4.6 km karelik alanda yaşanıyor. Cuma gününden bu yana bölgede beş kişi yaşamını yitirirken, analistler, Kore Yarımadası'nda yaşanan gerginliğin ardından, Güney Asya’da patlak veren yeni krizin devam etmesi halinde, bölgedeki dinamiklerin değişebileceği endişesini taşıyor.

ÇATIŞMANIN NEDENİ NE?

Güvenlik analistleri, her iki tarafın da saldırı mı yoksa savunma amaçlı mı ateş açtığının belirsiz olduğunu belirtiyor. Tarafların kendilerini savunma amacıyla ateş açtıklarını belirtmeleri, çatışmanın sürmesine neden olan sebeplerden biri olarak gösteriliyor.

Bir diğer neden ise geçmiş yıllarda olduğu gibi iletişim ağlarında yaşanan bir karışıklık sonucu bir yanlış anlama ortaya çıkması ihtimali. Son haftalarda iki tarafın askerlerinin açtıkları uyarı ateşleri veya sınır bölgesinde çok fazla bulunan devriye güçleri gerginliği artırmış olabilir.

Kamboçya’nın tartışmalı sınır bölgesine bayrağını dikmesi ve üzerinde “Burası Kamboçya” yazan bir levha yerleştirmesi de Tayland’da gerginliğe neden oldu. Milliyetçilerin, orduyu Tayland’ın bağımsızlığını koruyamamakla suçlaması üzerine ülkede tansiyon yükseldi.

İKİ TARAFIN HÜKÜMETLERİ NASIL TEPKİ VERDİ

İki hükümet, son aylarda yakın bir ilişki ortaya koydu ve tartışmalı sınır konusunda eşi benzeri görülmemiş bir anlayış gösterdi. Ancak, sınırdaki çatışma her şeyi tersine çevirdi. Kamboçya Başbakanı Hun Sen, Taylandlı mevkidaşı Abhisit Vejjajiva için “savaşa susamış”�ifadesini kullanırken, Tayland Dışişleri Bakanlığı, Kamboçya’nın “toprak bütünlüğü ve bağımsızlığını ihlal ettiğini” belirtti.

Kamboçya, yaşanan gerginliği BM Güvenlik Konseyi’ne taşımak için elinden geleni yapıyor. İki taraf arasında kısa zamanda bir uzlaşmaya varılması zor görünürken, Güney Doğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), iki ülkeye de en kısa zamanda çözüm bulmaları çağrısı yaptı.

ÇATIŞMANIN EKONOMİK ETKİSİ NE OLACAK?

Tayland ve Kamboçya arasındaki ekonomik ilişkiler kısa dönemde etkilenecek olsa da, iki ülkenin arasındaki ticaret genel olarak ekonomilerini tehdit etmeyecek kadar düşük. Tayland Merkez Bankası, Kamboçya’ya yapılan yıllık ihracatın, toplamın sadece yüzde 1’i olduğunu açıkladı.

  �      �

Buna rağmen, Kamboçya’da faaliyet gösteren Taylandlı telekomünikasyon, şeker ve sanayi işletmelerinin çökmesi riski bulunuyor.�    

Bangkok’ta ise hükümet karşıtı gösteriler düzenleyen "sarı gömlekli" Halk Demokrasi İttifakı’nın (PAD), sınır tartışmasını bastıramayan hükümete karşı tavır almasından endişe ediliyor. PAD, geçtiğimiz hafta içinde Kamboçya sınırından casusluk amacıyla geçiş yaptıkları için gözaltına alınan iki Taylandlının, tutuklanmasını engelleyemediği için hükümete tepki göstermişti.

Eski Başbakan Thaksin Şinavatra’nın başını çektiğin protesto hareketi, son gelişmeleri fırsat görüp tekrar sokaklara inebilir.

TAYLAND’DA İÇ KRİZ YAŞANIR MI?

Pad’ın başını çektiği hükümet karşıtı eylemler, sınırdaki tansiyonun giderek yükselmesine neden oldu. Protestolar, zayıf kaldığı düşünülen ve Kamboçya’ya toprak kaybetme riski yüzüne vurulan generallerin, Başbakan Abhisit ile ilişkilerini sınayabilir.

   �     �

Bazı analistler, Abhisit’ten memnun olmayan generallerin Kamboçya’yla savaş çıkararak hükümetin devirmeyi amaçladıklarını, böylece bu yıl yapılacak seçimleri rayından çıkarmak istediklerini öne sürüyor.

Bu iddiayı destekleyecek delil olmasa da, geçmişinde darbeler yaşanan Tayland’da bu ihtimal göz ardı edilmiyor.

ÇİN’DEN SUKUNET ÇAĞRISI

Çin, Pazartesi günü Tayland ve Kamboçya’ya sınırlarında yaşanan çatışmayı sona erdirmeleri ve yaşanan gerginliğin önüne geçmeleri çağrısı yaptı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hong Lei, “Çin, iki ülkenin karşılıklı olarak sorunlarını çözeceğine ve gerginliğin tırmanmasına izin vermeyeceğine inanıyor” dedi. Hong, Çin’in iki ülkeyle barışçıl ilişkilerde bulunduğunu belirtti.