Tarlalarına üzüm ektiler Ankara'da daire diktiler

Uyurca, Ankara'nın dünyaca ünlü ÅŸaraplık üzümleriyle bilinen Kalecik Ä°lçesi'nin bir köyü. Köydeki 35 hanede 68 kiÅŸi yaşıyor. Kavaklıdere Åžarap fabrikaları ÅŸaraplık üzüm üretmeleri için 1992'de üç köylü ile anlaşınca diÄŸer köylüler ‘‘Şaraplık üzüm yetiÅŸtirmek günah’’ diyerek ayaÄŸa kalktı. Ama ilk baÄŸbozumunda fabrika üç köylünün parasını nakit olarak ödeyince muhalefet bitti.Herkes ‘‘Bu iÅŸin günahı sevabı kalmadı’’ diyerek ÅŸaraplık üzüm ekmeye baÅŸladı. Åžimdi köydeki 35 hanenin hepsi baÄŸcılık yapıyor.Her ÅŸey, Ankara'ya 85 kilometre uzaklıktaki Uyurca Köyü’nden Halil Ä°brahim Özbek'in yolunun 1992'de Ankara'ya düşmesiyle baÅŸladı. Akyurt'taki Kavaklıdere Åžarap Fabrikası'na giden Özbek, yetkililere bir zamanlar baÄŸcılık yaptığını ve arazisinin üzüm için uygun olduÄŸunu söyledi.Fabrika yetkilileri kalkıp Özbek'in köyüne gitti. Aylar süren incelemeler sonunda tarlaların baÄŸcılık için elveriÅŸli olduÄŸu anlaşıldı. Kavaklıdere bu topraklarda ÅŸarap üzümü yetiÅŸtirmeye karar verdi. Köylülere her türlü teknik yardımı yapacaklarını, fidan vereceklerini ve ziraat mühendislerinin sürekli baÄŸlarını kontrol edeceÄŸini anlattılar. Sadece üç kiÅŸi ‘‘evet’’ dedi, diÄŸer köylüler bunu ahlaksız teklif olarak yorumladı. ‘‘Günah olan ÅŸarabın üzümünü yetiÅŸtirmek de büyük günahtır’’ diyerek reddettiler. Sonuçta üç giriÅŸimciyle anlaÅŸma yapıldı ve çalışmalar baÅŸladı.PARA GELDÄ° ARALAR DÃœZELDÄ°Åžaraplık üzüm yetiÅŸtirmeye evet diyen üç köylüden Feyyaz Yelkovan (60) son 12 yılda yaÅŸadıklarını anlatıyor:‘‘Şaraplık üzüm yetiÅŸtirmeyi kabul edince köydeki herkes bize sırt çevirdi. Ama biz iÅŸimize baktık. Kavaklıdere üzüm fidanı, zirai ilaçlar, asmalar için tel, baÄŸların çevresini çevirmek için çit verdi. Bunların parasını da üzümleri hasat edince alacaklarını söylediler. Halil Ä°brahim Özbek 10, yeÄŸeni Cengiz Özbek 10 ve ben de 10 dekarlık araziye üzüm ektik. KomÅŸularımız ÅŸarap için üzüm üretiyoruz diye bizle konuÅŸmadılar. Ama dört yıl sonra baÄŸlardan verim alıp para kazanmaya baÅŸlayınca bizimle konuÅŸmayanlarla aramız hemen düzeldi. Herkes iÅŸin günahı sevabı kalmadı diyerek baÄŸcılık yapmak için fabrikaya baÅŸvurdu. Kalecik Karası üzümünden yapılan ÅŸarap çok tutulunca da tüm köyün tarlaları baÄŸ oldu.’’Feyyaz Yelkovan, Kalecik Karası üzümlerinin baÅŸka cinslere göre daha kıymetli olduÄŸunu bu nedenle de diÄŸer üzüm üreticilerine oranla daha fazla para kazandıklarını söylüyor: ‘‘Kalecik Karası üzümleri tüm köyü paraya boÄŸdu. Biz de her yıl ekili alanları geniÅŸlettik. Halil Ä°brahim Özbek'in 200 dönüme, Cengiz'in 100 dönüme, benim de 100 dönüme büyüyen arazilerimizde halen üzüm ekili. Köyde üzümden gelen geliri aylara bölersek hane başına ayda en az 1-2 milyar lira gelir düşüyor. EÅŸim Yosma'yla köyde oturuyoruz. Dört çocuÄŸumuz Ankara'da yaşıyor. Kazandığımız paralarla Ankara'da daireler satın aldık.BÄ°ZÄ°M KÖYDE RAKI İÇİLÄ°RUyurca Köyü’nün 34 yaşındaki muhtarı Cengiz Özbek, Kalecik Karası'nın yaÅŸamlarında bir dönüm noktası olduÄŸunu anlatıyor: ‘‘Köyümüz fakir bir köydü, bakkal bile yoktu. Åžimdi herkesin Ankara'da birçok dairesi var. BeÅŸ ay çalışıp yedi ay ense yapıyoruz. Herkes parayı gayrimenkule yatırıyor.’’Önceleri günah diye karşı çıktıkları ÅŸarap üzümü üreticiliÄŸine alışan köylüler söylediklerini hatırlamak dahi istemiyorlar. Åžaraba günah diyen köylülerin hepsi sol partilere oy veriyor. Ese Uyurca (57) 20 dönüm arazisindeki üzüm baÄŸlarından yılda 24-25 milyar lira kazandığını söylüyor: ‘‘Köyde ÅŸaraplık üzüm üretiyoruz ama hálá ÅŸaraba karşı biraz mesafeli duruyoruz. Çünkü bizim köyde rakı içilir.’’Uyurca Köyü, Kalecik Karası üzümlerinin yetiÅŸmesi için en uygun iklime sahip. İç Anadolu bölgesinde bulunmasına raÄŸmen, karasal iklime hiç benzemeyen bir havası var. En önemli özelliÄŸi üzümün yetiÅŸtirildiÄŸi mayıs-eylül döneminde neredeyse hiç yaÄŸmur almaması. Çünkü aşırı su, üzümün ÅŸeker ve asit dengesini bozuyor. Köyde özel bir meteoroloji cihazı bile var. Veriler bir modem sayesinde anında Kavaklıdere fabrikasındaki merkez bilgisayara aktarılıyor. Ãœzümün yetiÅŸtiÄŸi bölgedeki yağış, rüzgar ÅŸiddeti, sıcaklık, nem, güneÅŸlenme süresi gibi veriler günlük olarak takip ediliyor. KALECÄ°K KARASI ÃœZÃœMÃœ NEDÄ°R?Kalecik Karası İç Anadolu'nun en kaliteli kırmızı ÅŸaraplık üzüm çeÅŸidi. Uzun yıllar ihmal edildiÄŸi için kaybolmaya yüz tutmuÅŸ bu nadide üzüm Ankara'nın Kalecik Ä°lçesi çevresinde az miktarda ve Akyurt mevkii çevresinde yetiÅŸtiriliyor. Ankara Ãœniversitesi, Kavaklıdere Åžarapları ve Fransız uzmanlardan oluÅŸan kadronun geliÅŸtirdiÄŸi bu üzümden yapılan ÅŸaraplar ülkemizde en popüler yerli ÅŸaraplar arasında bulunuyor.FABRÄ°KA ÖDÃœYOR, 6 YIL SONRA ALIYORBaÄŸ alanı için ilk kuruluÅŸ masrafı dekar başına ortalama bin dolar civarında. Bu masraf içinde fidan, tel, direk ve tarımsal mücadele ilaçları dahil. Kavaklıdere, çalışmak isteyen üreticilere hiçbir masraf yaptırmadan baÄŸ dikiyor. Yaptığı harcamayı üreticiden altı yıl sonraki hasat zamanında tahsil etmeye baÅŸlıyor. EÄŸer mahsul az ise bu tahsilatı faizsiz olarak bir yıl daha erteliyor. Bölgeyi her hafta en az bir kere kontrol eden ve üreticilerle bire bir çalışan danışman ziraat mühendislerinin ücretleri fabrika tarafından ödeniyor.Â