Tarikatlarda 28 Şubat hesabı

Türkiye'deki etkin dini cemaat ve grupların 3 Kasım seçimlerine yönelik ‘‘siyasi pozisyonları’’ belirginlik kazanmaya başladı. Nurcular ve Süleymancılar başta olmak üzere mali varlıklarıyla da öne çıkan köklü cemaatlerin bir bölümünün ‘‘ikinci bir 28 Şubat'ı daha kaldıramayız’’ endişesiyle AKP ve SP yerine merkez sağ partilere yönelmesi dikkat çekiyor. Bunlardan birinde CHP'ye yönelik arayış da var. Hürriyet'in belirlemelerine göre, cemaatlerin seçimlere kısa bir süre kala siyasi pozisyonları şöyle:

YENİ ASYACILAR

Nur Cemaati'nin büyük bir kolunu oluşturuyor. Cemaatin liderliğini Yeni Asya Gazetesi'nin de sahibi olan Mehmet Kutlular yapıyor. Nurcuların lideri Said-i Nursi adına düzenledikleri ‘‘Bediüzzaman’’ toplantılarıyla tanınan bu cemaat, 3 Kasım seçimlerinde yine DYP'yi destekliyor. Gazeteleriyle birlikte dağıttıkları ‘‘3 Kasım'da Sağduyu Kazansın’’ kitapçığında, DYP'nin desteklenmesi çağrısında bulundular. Kitapçıkta, ‘‘AKP'ye oy vermeyi düşünenlerin, Türkiye'yi 28 Şubat'ı aratmayacak yeni bir gerginlikle karşı karşıya bırakma riskini de hesaba katmak mecburiyetinde oldukları‘‘ vurgulandı.

GÜLEN CEMAATİ

Uzun süredir ABD'de yaşayan Fetullah Gülen'in, 3 Kasım seçimleri öncesinde cemaatine, ‘‘Yeni bir 28 Şubat gerilimi daha yaşanmaması için’’ AKP ve SP'nin desteklenmemesi mesajı gönderdiği öğrenildi. Gülen cemaatinin, ANAP başta olmak üzere merkez sağ partilerle flört ettiği, cemaat içinde CHP'nin desteklenmesini savunanların bulunduğu da bildirildi.

SÜLEYMANCILAR

Akdeniz, Ege ve İç Anadolu'da etkin olan cemaat, 1991'de RP ile yakınlaştı. 1995'teki seşimde RP listesinden altı üyesi milletvekili seçilirken, cemaatin kurucusu Süleyman Hilmi Tunahan'ın torunu Ahmet Arif Denizolgun da 55'nci hükümet döneminde Ulaştırma Bakanlığı yaptı. Denizolgun bu seçimlerde ANAP'tan milletvekili adayı oldu; kardeşi Mehmet Denizolgun ise yine cemaatten eski RP milletvekili Göksal Küçükali ile birlikte AKP'yi tercih etti. Ancak, ağabey Denizolgun'dan ötürü cemaatin ana gövdesinin ANAP'a yöneldiği belirtildi.

Zehra Grubu

Nurcu olan bu cemaat, ağırlıklı olarak Güneydoğu'da faaliyet gösteriyor. Vakıf ve dergileriyle etkili olan cemaatin seçimlere katılması halinde DEHAP'a destek verebileceği, bu partiye izin verilmemesi halinde ise desteklerinin ANAP ya da AKP'ye kayabileceği öne sürüldü.

Kim, kime destek

İsmail Ağa Cemaati

Cemaatin bazı önde gelenlerinin gerilim yaratabilecek bir sonuçtan kaçınmak için ANAP'ın tercih edilmesini istedikleri belirtildi. Buna karşılık, bir çok üyelerinin örgütlerinde görev aldığı AKP'nin tercih edilmesini isteyenlerin de bulunduğu kaydedildi. Cemaat içinde SP ve BBP'yi tercih edenlerin de bulunduğu bildirildi.

Menzilciler

Özellikle Güneydoğu'da etkili olan Menzilcilerin gücü, liderleri Muhammed Raşit Erol'un ölümünden sonra geriledi. Bugüne kadar MHP, FP ve BBP'ye yakın duran cemaatin Adıyaman ayağının bu seçimlerde BBP'yi, İstanbul ve Ankara ayağını oluşturan Semerkant çevresinin ise ANAP'ı desteklemeye hazırlandığı bildirildi.

Yahyalı Grubu

Nakşilerin etkin kolları arasında yer cemaat, adını bir süre önce ölen Yahyalı Hacı Hasan Efendi'den alıyor. Kayseri çevresinde etkin olan ve bugüne kadar RP'yi destekleyen cemaatin bu seçimlerdeki desteğinin de RP'nin devamı olarak SP'ye yöneleceği bildirildi.

Erenköy Cemaati

Nakşibendi olan bu cemaat, Özal'ın döneminde ANAP ile yakınlaşırken, Erdoğan'ın belediye başkanlığıyla birlikte sırasıyla RP ve FP ile yakın ilişki içinde oldu. Geçtiğimiz seçimlerde FP ve ANAP'a destek veren cemaatin bu seçimlerde ise desteğini ağırlıklı olarak AKP'den yana kullanacağı bildirildi.

Muradiye Vakfı

Ankara'da ağırlığı olan Rıza Çöllü liderliğindeki bu Nakşi cemaat, adını daha çok Ankara Büyükşehir Belediyesi'nden aldığı ihalelerle duyurdu. Siyasi tavır geliştirirken Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in izlediği siyaseti de dikkate aldığı belirtilen cemaatin, Gökçek ile Süleyman Demirel arasındaki yakınlıktan ötürü bu seçimlerde desteğini DYP'ye kaydırabileceği öne sürüldü.

İskender Paşa Cemaati

Milli Nizam ve Milli Selamet partilerinin kuruluşunda etkin olan cemaat, Mehmet Zahit Kotku'nun ölümünün ardından, damadı Esat Coşan'ın liderliği sırasında bir süre RP ile de yakınlaştı. Ancak daha sonra Erbakan ile aralarında yaşadıkları anlaşmazlıklar nedeniyle ipleri kopardı. Coşan'ın ölümünün ardından gücü zayıflayan cemaatin AKP ile iyi ilişkiler içinde olduğu belirtiliyor. Cemaate yakın isimlerden İrfan Gündüz ile Hilmi Güler de bu partiden milletvekili adayı oldular. Yine AKP'den adaylık başvurusunda bulunan cemaate yakın isimler Nazif Gündoğan ve Raşit Küçük ise listeye giremediler. Cemaat içinde ANAP ve BBP'nin desteklenmesini isteyenlerin de bulunduğu ve tabanda bir bölünme yaşandığı öne sürülüyor.

28 Şubat'ı getiren fotoğraflar

Refahyol Hükümeti döneminde Başbakan Necmettin Erbakan'ın, 10 Ocak 1997'de Başbakanlık Konutu'nda verdiği iftar, 28 Şubat'ı tetikleyen ilk olaylarden biri oldu. Başbakanlıktaki yemeğe tarikat liderlerinin sarık ve cübbelerle gelmesi, Genelkurmay ve kamuoyunda infial yarattı. Aynı süreçte temmuz ayında aşırı dinci grupların Genelkurmay Başkanlığı önünde yaptığı gösteri ise Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı'nın sabrını taşırdı.