Tarihin faturası 18 trilyon

Depremin ilk günlerinde eski eserlerin çökmemesi ‘‘tarihe bir şey olmadı’’ inancının doğmasına yol açtı. Ama aslında birçok eserde deprem önemli tahribat yarattı. Vakıflar'a göre tarihi eserlerin onarımı için tüm deprem bölgesinde 18, İstanbul'da ise 6 trilyon liraya ihtiyaç var.

Marmara depremi Vakıflar'a ait birçok tarihi bina ve camide de büyük hasara yolaçtı. Vakıflar Genel Müdürlüğü, depremden sonra tarihi eserlerde hasar tespiti yaptırdı.

Aralarında Fatih, Bayazıd, Mihrimah Sultan, Bezm-i Alem Valide Sultan ve Hırka-ı Şerif'in de bulunduğu 16 camide ağır hasar olduğu ortaya çıktı. 11 tarihi cami ise depremi küçük hasarlarla atlattı.

Hasar tespitini tamamlayan Vakıflar Bölge Müdürlüğü, camilerin durumunu içeren bir rapor hazırlayarak Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne gönderdi. Bu raporda depremde hasar gören tarihi eserlerde acilen alınması gereken önlemlere yer verildi. Camiler için deprem bütçesi istendi.

Vakıflar Genel Müdürü Dr. Nurettin Yardımcı, İstanbul'daki tarihi eserlerin 17 Ağustos depremini ucuz atlattığına dikkat çekti. Yardımcı, ‘‘MülkiyetiVakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait bazı eski eser camiler, anıtlar, iş hanları ve öğrenci yurtları zarar gördü. Bu eserlerle ilgili hasar tespitlerini tamamladık. Bunların onarılması için gerekli çalışmalar derhal başlatıldı’’ dedi.

Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün depremden hemen sonra tüm imkanlarını seferber ederek deprem bölgesinde yardım çalışmaları başlattığını belirten Yardımcı, İstanbul'daki eserlerle ilgili de şunları söyledi:

‘‘Deprem bölgesinde vakfımıza ait toplam 91 eser ciddi hasar gördü. Hasar gören eserlerin büyük bir bölümü maalesef İstanbul'da. Bu eserler arasında yüzyıllar boyu ayakta kalmayı başarmış olanlar bulunuyor. Yapılan incelemeler sonucunda depremden hasar gören eserlerin onarımı için 18 trilyon liraya ihtiyaç var. Sadece İstanbul'daki eserlerin onarımı için 6 trilyon gerekiyor.’’

Depremden önce İstanbul'da birçok tarihi eser ve caminin onarım kapsamına alındığını hatırlatan Nurettin Yardımcı, Vakıflar'ın İstanbul'daki onarım çalışmalarıyla ilgili şu bilgileri verdi:

‘‘Akdeniz medreseleri, Mihrimah Sultan Camii, Hırka-i Şerif Camii, Şehzade Mehmet Camii, Yeni Cami Hünkar Kasrı, Atik Valide Camii, Güzelce Kasımpaşa Camii, Eyüp Sultan Camii ve imareti, Büyükada'daki Hamidiye Camii, Teşvikiye Camii ve Konyalı Kütüphanesi öncelikli onarım programımızda olan eserler. Depremde bu eserlerden bazıları olumsuz yönde etkilendi. Onarım çalışmalarını eserlerin aciliyet durumuna göre hızlandırmayı düşünüyoruz. Devam eden bu onarımlar için 255 milyar lira bütçe ayrıldı.’’

16 CAMİDE BÜYÜK HASAR VAR

Depremde ağır hasara uğrayan camiler şunlar:

Bayazıd Camii (Eminönü), Sinan Paşa Camii (Beşiktaş), Kılıçali Paşa Camii (Beyoğlu), Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Camii (Eminönü), Gazi Atikali Paşa Camii (Eminönü), Hırka-ı Şerif Camii (Fatih), Fatih Camii (Fatih), Haseki Sultan Camii (Fatih), İskenderpaşa Camii (Fatih), Yavuzsultan Selim Camii (Fatih), Cerrahpaşa Camii (Fatih), Atikali Paşa Camii (Fatih), Mihrimah Sultan Camii (Fatih), Bezm-i Alem Valide Sultan Camii (Fatih), Nişancı Mehmet Paşa Camii (Fatih), Mesih Alipaşa Camii (Fatih).

Depremi hafif hasarlarla atlatan camiler ise şunlar:

Mahmutpaşa Camii (Eminönü), Laleli Camii (Eminönü), Rüstempaşa Camii (Eminönü), Büyükdere Kara Kethuda Camii (Sarıyer), Cezayirli Hasanpaşa Camii (Sarıyer), Kaliçeci Hasanağa Camii (Eminönü), Balipaşa Camii (Fatih), Fatma Sultan Camii (Fatih), Selçuk Sultan Camii (Fatih), Muratpaşa Camii (Fatih), Yeşilköy Mecidiye Camii (Bakırköy).

Hasar gören medrese ve müzeler:

Fatih'teki Tabhane Medresesi ile Karagümrük'te sağlık ocağı olarak kullanılan tarihi medrese geniş çapta hasar gördü.

Fatih'teki Amcazade Medresesi hafif hasar gördü.

Vakıflar'a ait Eminönü'ndeki Kültür Arşiv Müdürlüğü ile Hat Sanatları Müzesi ve Fatih'teki Hırka-ı Şerif Camii lojmanları hasar gördü.