Güncelleme Tarihi:
İsrail Kabinesi’nin yaptığı üç saatlik toplantının ardından açıklama yapan Başbakan Binyamin Netanyahu, varılan anlaşmayı “yapabileceğimizin en iyisi” diye sunarken, Hamas lideri Halit Meşal, “İsrail 27’si kadın 1027 Filistinliyi iki aşamada bırakacak” dedi.
Şalit’in ise “birkaç güç içinde” evine döneceği ifade edildi.
Şalit, 25 Haziran 2006’da Gazze Şeridi’nden İsrail’e sızan Hamas militanları tarafından kaçırılmıştı. O zamandan bu yana taraflar arasındaki gerilimin en önemli noktalarından birini oluşturan Şalit için defalarca takas müzakereleri yapılmış ancak bir sonuç elde edilememişti
Konuyla ilgili müzakerelerin geçen hafta Mısır’da başladığı ve dün noktalandığı bildirildi. Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Mahmud Zahar’ın da katıldığı görüşmelerde, taraflar esir değişimi konusunda anlaştı.
Meşal'in anlaşmanın detaylarıyla ilgili görüşmelerde bulunmak için Kahire'ye gideceği bildirildi.
GAZZE SOKAKLARINDA BAYRAM HAVASI
Anlaşmanın açıklanmasıyla Şalit ailesi sevince boğulurken, Gazze’nin kuzeyinde bulunan Cebeliye şehrinde maskeli militanlar liderliğindeki binlerce Hamas taraftarı sokaklara döküldü.
Binlerce Gazzeli de ellerinde Mısır ve Filistin bayraklarıyla Mısır sınırına akın etti.
HAMAS TARAFTARLARI "ZAFER"İ KUTLAMAK İÇİN SOKAKLARA DÖKÜLDÜ / FOTO GALERİ
İSRAİL'DE ŞALİT SEVİNCİ / FOTO GALERİ
ÖNCE BİR GRUP FİLİSTİNLİ, SONRA ŞALİT
İsrail basınında yer alan haberlere göre, takasın ilk aşamasında 280’i ömür boyu hapse mahkum edilmiş olan, 450 Filistinli ve İsrailli Arap serbest bırakılacak. Bu tutukluların 96’sı Bati Şeria’ya, 14’ü Doğu Kudüs’e gönderilecek.
Batı Şerialı 203 tutuklu Gazze’ye, 40 tutuklu ise yurtdışına gönderilecek. 131 Gazzeli tutuklu ise memleketlerine dönecek.
Doğu Kudüs ve Batı Şeria’ya gönderilen 110 tutuklunun yarısına sınırlı hareket özgürlüğü verilecek. Bazı tutukluların yurtdışına gitmeleri bazılarının ise memleketlerinden ayrılmaları yasak olacak. Bu 110 tutukludan sadece 55 tanesi Hamas militanı.
Bu tutukluların yanı sıra 6 İsrailli Arap evlerine dönecek, 27 kadın tutuklu da serbest bırakılacak.
Daha sonra Şalit, İsrail’e gönderilecek. Ardından aralarında kadınlar ve çocuklar bulunan 550 tutuklu daha serbest bırakılacak.
Takas kapsamında serbest bırakılacak tutukluların isimleri, 48 saat öncesinden kamuoyuna duyurulacak. Ancak serbest bırakılacaklar arasında Hamas'ın İzzeddin El Kassam Tugayları'nın mensuplarının yanı sıra El Fetih ve diğer Filistinli gruplardan tutukluların da bulunduğu biliniyor.
BARGUTİ BELİRSİZLİĞİ
Filistinli bir yetkili, serbest bırakılacaklar arasında, El Fetih liderlerinden olan ve Filistin’in gelecekteki lideri olarak görülen Mervan Barguti’nin de bulunduğunu söyledi.
Ancak İsrail gazetelerinin haberlerine göre, Şin Bet Başkanı Yorem Cohen, Barguti’nin serbest bırakılmayacağını belirtti.
Cohen, İbrahim Hamid ve Ahmed Saadet gibi tanınmış Filistinli tutukluların da anlaşma dışında tutulduğunu ifade etti. 67 kez müebbet hapse mahkum edilen Abdullah Barguti, Abbas Sayid, Cemal Ebu El Abbas ve diğer üst düzey isimler de cezaevinde kalacak.
2000 yılında ikinci intifadayı başlatan kişi sayılan Barguti, 2002’de tutuklanmış ve İsrail’de sivillere yönelik saldırılardan dolayı 5 defa ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı. Saadet ise İsrail Turizm Bakanı Rehavam Ze'evi'nin öldürülmesine karışmaktan tutuklu bulunan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi lideriydi.
ŞALİT UĞRUNA DEFALARCA GAZZE BOMBALANDI
Şalit’in (24) Hamas militanları tarafından kaçırılmasının ardından, İsrail ordusu Gazze’ye yönelik birçok operasyon düzenledi. Hatta Hamas yönetiminin bütün binalarını bombaladı ancak amacına ulaşamadı. Onbaşı rütbesinde olan Şalit, 1994 yılından bu yana Filistinli militanlar tarafından kaçırılan ilk asker.
İsrail hapishanelerinde 10 bin civarında Filistinli tutuklu olduğu belirtiliyor. İsrail resmi kayıtlarına göre ise bu sayı 5 bin. Bu tutuklular arasında 27 parlamenter ve 7 bakan ile 100 çocuk bulunuyor. İsrail cezaevlerindeki Filistinli kadın tutuklu sayısı ise 112.
Daha önceki görüşmelerde İsrail, vatandaşlarının öldüğü saldırılara karıştığını belirttiği Filistinlilerin bırakılmasına yanaşmamıştı.
MEŞAL'DEN TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR
Takas anlaşmasını Şam’dan duyuran Meşal, televizyondan yayınlanan konuşmasında Türkiye’ye de teşekkür etti.
“Bu esir değişimine katkılarda bulunan özellikle 3 ülkeye teşekkür etmek istediğini” belirten Meşal, Katar, Türkiye ve Almanya’yı saydı.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye'nin, anlaşmaya varılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Davutoğlu, "Doğru yönde atılmış bir adımdır. Türkiye olarak her aşamada katkı vermeye hazırız. Olayı yakından takip etmeye devam ediyoruz. Bu konuda sayın başbakanımızın da birçok kez girişimleri olmuştur. İnsanların ailelerine kavuşacak olmasından memnunuz" dedi.
BUNDAN SONRA NELER OLACAK
Netanyahu, anlaşmanın açıklanmasının ardından, “Kaçırılmış bir askeri evine döndürmekle İsrail vatandaşlarının güvenliğini korumak arasında kararsızlık yaşıyoruz. Ortadoğu’nun bu fırtınalı zamanında elimizden gelen en iyi anlaşmayı yaptığımıza inanıyorum” diye konuştu.
Takas anlaşmasını kabul etmek, Netanyahu’nun siyasi kariyeri için çok kritik bir adım.
Kabine'nin içinden Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman ve Başbakan Yardımcısı Moşe Yaalon gibi bazı isimlerin Şalit anlaşmasına açık muhalefet ettiği biliniyor. Dolayısıyla bu durum İsrail hükümetinde Mavi Marmara özürüyle ilgili anlaşmazlıkların ardından ikinci çatlak oldu.
Dahası, Netanyahu 1995'te yayımlanan terörle mücadele ile ilgili kitabında, kaçırılan askerler karşılığında tutuklu takası yapmanın İsrail'in en büyük hatası olduğunu belirtmişti. İsrail basını bugün bu kitabı hatırlatarak Netanyahu'nun "sözünden döndüğü" yorumlarını yapıyor.
Analistler, anlaşmanın Batı Şeria’nın idaresini elinde bulunduran Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas karşısında Hamas’ın elini güçlendirdiğini ifade ediyor.
Meşal’in “Serbest bırakılan tutuklular ulusal mücadeleye dönecek” açıklaması da bu yorumları güçlendiriyor.