Tarihi raporlarla MİT özel koleksiyonu erişime açıldı

Güncelleme Tarihi:

Tarihi raporlarla MİT özel koleksiyonu erişime açıldı
Oluşturulma Tarihi: Kasım 02, 2024 07:00

Alman Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’in İstanbul ziyaretindeki ‘takip raporu’ndan, ‘Rebeka’ kod adlı Dilber Cavidan isimli casusa kadar, MİT’in özel koleksiyonundan çarpıcı belgeler, teşkilatın internet sitesinde görülebiliyor.

Haberin Devamı

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), özel koleksiyonunda yer alan resmi istihbarat belgelerinin bir bölümünü internet sitesinden paylaştı. “Özel koleksiyon” içerisinde yer alan ve en eskisi 1920 tarihli olan 17 belge, MİT’in resmi internet sitesinde ziyaretçilerin erişimine açıldı.

- MİT’in yayımladığı belgeler arasında, Adana ve Mersin’de 1920’li yıllarda konsolosluklar ile maske kuruluşlar bünyesinde çalışan yabancılar hakkında Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti (MAH) tarafından derlenen detaylı bilgi ve bu yabancıların faaliyetlerinin deşifresine yönelik çalışmalar yer alıyor.

- İstiklal Harbi’ günlerinde “Karakol Cemiyeti”ne girerek kapanmasında rol oynayan, Kemalistlere ve Mustafa Kemal Paşa’ya yaklaşmayı başaran ancak sonunda Hint asıllı bir İngiliz casusu olduğu tespit edilen Mustafa Sagir hakkındaki 1921 tarihli belgenin “Osmanlıca” yazılmış orijinal hali de sitede sergileniyor.

Haberin Devamı

SOBADAN KURTARILMIŞ

İzmir’e yeni gelen Fransa Konsolosu’nun yazdığı bir askeri raporun parçalarının, sobadan alınıp bir araya getirilerek içeriğinin deşifre edilmesine dair İzmir Merkezi Amirliği’nin 4 Temmuz 1932 tarihli yazısı da bulunuyor. Söz konusu belgenin birleştirildikten sonraki Fransızca orijinal halinin yanı sıra Türkçe olan metin raporu da yine teşkilatın internet sitesinde yayımlanan belgeler arasında yer alıyor.

MAKSİM GORKİ’NİN ‘ANA’ FİLMİ UYARISI

- MİT’in sayfasında, İstanbul Bölge Amirliğinin Milli Emniyet Hizmeti Riyaset-i Aliyyesi’ne gönderdiği 31 Mart 1928 tarihli raporda Sovyet yazarı Maksim Gorki’nin ünlü romanı “Ana”nın film olarak İstanbul’da gösterime girdiği ve bu eserin kuvvetli bir komünizm propagandası olabileceği konusunda görüşleri içeren istihbari belge de dikkati çekiyor.

HALİDE EDİP ADIVAR YANITI: BİZ CASUS TAKİP EDİYORUZ

Dahiliye Vekaleti’ne bağlı Emniyet Umum Müdürlüğü’nün, 1935’te kısa süreliğine Türkiye’ye gelen Halide Edip Adıvar hakkındaki bilgi talebi ve MAH Reisvekili Naci Perkel’in bu talebe ilişkin, “Biz casus takip ediyoruz. Rauf, Halide olsa olsa rejime karşı olabilirler. Peşlerine düşmedik ki” sözleri de özel koleksiyon belgelerinden biri.

Haberin Devamı

Tarihi raporlarla MİT özel koleksiyonu erişime açıldı

‘TURAN’ GOEBBELS’İN PEŞİNDE

- Sitede gazeteci gibi davranan MAH mensubunun İkinci Dünya Savaşı’ndan kısa süre önce Türkiye’ye gelen Alman Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’e yaklaşarak, hakkında tuttuğu Nisan 1939 tarihli rapor da öne çıkıyor.

Tarihi raporlarla MİT özel koleksiyonu erişime açıldı

Rapor şöyle diyor: “Alman Propaganda Nazırı Goebbels’in İstanbul’a gelmesi münasebetiyle memurlarımızdan Turan’a vazife verilmiştir. Bir gazeteci gibi kendisini gösteren bu arkadaşın verdiği rapor bilgisi olmak üzere takdim kılınmıştır. Deniz yollarındaki KİP hakkındaki bilgi Merkez’in daha evvel tespit ettiği vaziyeti kuvvetlendirmektedir. Arz eylerim.”

Haberin Devamı

Tarihi raporlarla MİT özel koleksiyonu erişime açıldı

KADIN CASUS DİLBER CAVİDAN

- “Rebeka” kod adlı Dilber Cavidan isimli kadın casusa ilişkin “çift hilal” simgesiyle damgalanan 1921 tarihli “acil” ibareli rapor, yine Mart 1921 tarihli Erkân-ı Harbiye-i Umumiyye Riyaset-i Celilesine, yani Genelkurmay Başkanlığı’na gönderilen “Yavuz Grubu” mühürlü belge, Felah Grubu’ndan 1922’de Erkân-ı Harbiye-i Umumiyye Riyaset-i Celilesine gönderilen “çift hilal” mühürlü yazı da yayımlanan belgeler arasında.

Tarihi raporlarla MİT özel koleksiyonu erişime açıldı

- MAH’a bağlı Kurmay Albay Şükrü Ali Bey’in tayin edildiğine ve kararname hükümlerinin yürütülmesinde Başvekil’in sorumlu olduğuna dair Başvekil İsmet İnönü ve Reisi Cumhur Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün imzasını taşıyan 25 Aralık 1926 tarihli kararname de özel koleksiyon belgelerinden.

BAKMADAN GEÇME!