Güncelleme Tarihi:
Alınan bilgiye göre, son olarak 1938 yılında onarımdan geçirilen tarihi kalenin restorasyonuyla ilgili proje, Şanlıurfa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca kabul edildikten sonra, Kültür ve Turizm Bakanlığı, söz konusu alanın restorasyonu için ihale açtı.
İhaleyi kazanan firmanın yetkilileri, eksikleri tamamladıktan sonra geçen hafta kale çevresinde bir şantiye oluşturdu. “Urfa Kalesi Eteği Çevre Düzenleme” projesi ve “Şanlıurfa Kalesi'nin Restorasyonu” projelerine aynı anda başlayan firmanın yetkilileri, sözleşme gereği 450 gün içerisinde restorasyon işlemini tamamlamayı planladıklarını bildirdiler.
Aynı dönem içerisinde Şanlıurfa Kalesi'nin bulunduğu bölgede arkeolojik kazı çalışmalarının da yürütüleceği öğrenilirken, onarım çalışmasının tamamlanmasının ardından yeniden ışıklandırılacak kaleye iniş ve çıkışı kolaylaştırmak için teleferik kurulması da hedefleniyor.
KALEDE İNCELEME
Vali Yardımcıları Abdülmuttalip Akdemir ve Salih Gelgeç ile Kültür ve Turizm İl Müdürü Selami Yıldız, çalışmaların sürdürüldüğü Şanlıurfa Kalesi'nde incelemelerde bulundu.
Firma yetkilileri ve işçilerle bir süre görüşüp, yürütülen çalışmalarla ilgili bilgi alan Vali Yardımcısı Akdemir, daha önce bu incelemeye katılacağı açıklanan Vali Yusuf Yavaşcan'ın programı nedeniyle gelemediği gezide, çalışmalarla ilgili gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Şanlıurfa Kalesi'nin, Balıklıgöl platosunun en önemli unsurlarından biri olduğunu belirten Akdemir, “Daha önce Şanlıurfa Kalesi ile ilgili kapsamlı bir çalışma yürütülememişti, bu anlamda kapsamlı ilk çalışma yapılıyor” dedi.
Kale eteğindeki evlerin bir kısmının daha önce kamulaştırıldığını, ancak uygulamaya yönelik bir çalışmanın yapılmadığını ifade eden Akdemir, kalenin ilk
kez milimetrik bir projesinin çıkarıldığını söyledi.
Her iki projenin toplam 2 milyon 600 bin liraya ihale edildiğini hatırlatan Abdülmuttalip Akdemir, şöyle devam etti:
“Mütahhit firmalar, restorasyon ve kale eteği düzenleme çalışmalarına başladı. Şanlıurfa'nın en iyi manzarası, Şanlıurfa Kalesi'nden izlenebiliyor. Dolayısıyla bütüncül projeler hazırlandı. Bunlar bittikten sonra kale çevresine profesyonel bir ışıklandırma yapılacak. Bu işler devam ederken aynı zamanda kale içinde arkeolojik kazılar da sürdürülecek.”
ŞANLIURFA KALESİ
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kaynaklarından derlenen bilgiye göre, son olarak 1938 yılında detaylı onarımdan geçirilen Şanlıurfa Kalesi, Balıklıgöl yerleşkesindeki Damlacık Dağı'nın kuzey eteğinde yer alıyor.
Doğu, batı ve güney tarafı kayadan oyma, derin savunma hendeğiyle çevrili, kuzey tarafında sarp kayalıkların bulunduğu kalenin, Abbasiler döneminde şehir surlarının yeniden inşa edilmesi sırasında “Seleukoslar dönemi”ne ait eski kalıntılar üzerine yeniden inşa edildiği sanılıyor.
Güneydeki kayadan oyma hendeğin ise M.S. 3. yüzyıla ait kaya mezarlarının üzerine yapıldığı ifade ediliyor. Romalılar tarafından inşa edilen iç kalede toplam 25 burç bulunuyor. Surların MS 812 yılında Hristiyanların, Arap akınlarına karşı kenti korumak amacıyla yaptırıldığı tahmin ediliyor.
Kale üzerindeki “Korinth başlıklı” iki sütundan birinin üzerinde yer alan Estrangela türündeki Süryanice kitabede, “Ben askeri komutan Barşamaş (Güneşin Oğlunun oğlu Aftuha). Bu sütunu ve üzerindeki heykeli veliaht prens MA'NU kızı, Kral MA'NU eşi hanımefendim ve velinimetim kraliçe Şalmeth için yaptım” şeklindeki ifadelere yer veriliyor.
Kaynaklarda, kitabede adı geçen Edessa Kralı'nın 9. MA'NU (214-240) olduğu belirtiliyor. Saltanat tarihleri dikkate alınırsa, bu sütunların 814 yılındaki surlar ve kalenin esas inşa tarihinden önce buraya birer anıt sütun olarak dikildikleri ortaya çıkıyor.
Çeşitli dönemlere ait çok sayıda yapı kalıntısının bulunduğu kale, Selçuklular, Eyyubiler, Memluklüler, Akkoyunlular ve Osmanlılar döneminde de onarımdan geçirilmiş.