Oluşturulma Tarihi: Mayıs 18, 2002 22:20
İnsanlık tarihinin mimari başyapıtlarından ve dünya kültür mirasının en önemli eserlerinden biri olan Ayasofya Müzesi'nin üst kat galerisinin restorasyonu ve yeni sergi alanı, Ertuğ&Kocabıyık ve Borusan'ın da aralarında bulunduğu sponsorların katkılarıyla gerçekleştirildi.
Ayasofya'nın üst kat galerileri, 21 Mayıs 2002'de Mimar Ahmet Ertuğ'un fotoğraf sergisiyle açılıyor. Galerinin açılışına, iki bin davetli katılacak. Dünyanın 7 Yeni Harikası adaylarının arasında yer alan Ayasofya'nın galeri katında sürdürülen onarım ve restorasyon çalışmaları, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü'nün (DÖSİMM) denetiminde yapıldı.
Mimarisi ve ihtişamıyla yegane olarak görülen Ayasofya, Osmanlı camilerine esin kaynağı oldu. Dünya mimarlık tarihinin günümüze kadar ayakta kalmış en önemli anıtları arasında yer aldı. Mozaikleri ve Osmanlı dönemi yapılarıyla da yüzyıllar boyunca tüm insanlığın ilgisini çeken Ayasofya'nın onarım ve restorasyon çalışması 1993'te, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan danışma kurulu tarafından başlatıldı. Çok sayıda eşsiz tarihi mozaiğin yer aldığı üst kat galerisi de onarıldı. Galeri bölümünün yeni düzenlemesi Mimar Ahmet Ertuğ küratörlüğünde yapıldı.
GALERİYE NELER YAPILDI
Galeri katında, mermer yüzeylerin üzerinde zamanla birikmiş olan kir ve isler, bilimsel yöntemlerle temizlendi. Dokuz ay süren temizleme çalışmalarını İTÜ Mimarlık Fakültesi ve Mimarlık Bölümü Restorasyon Anabilim Dalı öğrencileri gerçekleştirdi. Mermer pencereler, sütunlar, sütun kaideleri, sütun başlıkları, duvar kaplamaları ve korkulukların yüzeylerinde zamanla birikmiş olan islerin ve kirlerin temizlenmesi için konunun uzmanları denetiminde bilimsel yöntemle káğıt hamuru kullanılarak temizlik işleri büyük ölçüde tamamlandı. Mermer pencerelerde bulunan kırılmış ve çatlamış telli camlar sökülerek galerinin aydınlık kalması için kumlu cam kullanıldı. Üzeri sıvalı veya badanalı olan duvarlardaki mermer taklidi yüzeyler, kuzey ve güney bölümü, kubbe ve tonozlarında bulunan süslemelerdeki bozulmalar onarıldı. Tavan ile duvar birleşiminde yer alan alçı kornişler yenilendi. Mermer döşemedeki çatlaklar giderildi. Pencere altlarındaki ahşap doğramalar ıslah edildi.
DÜNDEN BUGÜNE AYASOFYA
Ayasofya 916 yıl kilise, 481 yıl cami oldu. 1935'ten itibaren de müze olarak tarihi işlevini sürdürüyor. Yapım yılı hakkında farklı görüşler var. Bizans tarihçileri Theophanes, Nikephoros, Gramerci Leon; Ayasofya'nın İmparator I. Konstantinos (324-337) zamanında yapıldığını ileri sürdüler. İmparator II. Theodosius, yanıp yok olan Ayasofya'yı ikinci defa yaptırdı ve 415'te ibadete açtı. Ancak yapı, 532'de Nika ihtilali sırasında yandı. İmparator Justinyanus (527-565) günümüze ulaşan Ayasofya'yı, ünlü mimarlar Miletos'lu İsidoros ve Tralles'li Anthemios'a yaptırdı. Anadolu'nun antik şehir kalıntılarından sütunlar, başlıklar, mermerler ve renkli taşlar Ayasofya'da kullanılmak üzere İstanbul'a getirildi. Ayasofya'nın yapımına 23 Aralık 532'de başlandı, 27 Aralık 537'de tamamlandı. Ayasofya'nın mimarisinin yanı sıra altın yaldızlı geometrik ve bitki motifli mozaikleri de büyük önem taşıyor. Ayasofya, İstanbul'un fethiyle başlayan Osmanlı döneminde birçok kez onarıldı. Mihrabın çevresi, doğu çini ve yazı sanatının en güzel örneklerini içeriyor.
Ayasofya için uzmanlar kurulu
Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün oluşturduğu Danışma Kurulu'nda şu isimler yer aldı:
Prof. Dr. Zeynep Ahunbay (İTÜ Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Restorasyon Anabilim Dalı öğretim görevlisi), Prof. Dr. Metin Ahunbay (İTÜ Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Restorasyon Anabilim Dalı öğretim görevlisi), Prof. Dr. Ahmet S. Çakmak (Princeton Üniversitesi öğretim üyesi), Prof. Dr. Müfit Yorulmaz (İTÜ Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Yapı Bilgisi Anabilim Dalı öğretim görevlisi), Prof. Dr. Mustafa Erdik (Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı öğretim gönevlisi), Doç. Dr. Zerrin Yılmaz (İTÜ Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Bina Bilgisi Anabilim Dalı öğretim görevlisi), İnş. Müh. Serdar Tuğrul (İst. Rölöve ve Anıtlar Müdürü), Arkeolog-Mimar Ülkü İzmirligil (İst. Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuarı Müdürü) ve Arkeolog Mustafa Akkaya (İst. Ayasofya Müzesi Müdürü).