Tarihi ayin Türkiye’nin AB sürecini canlandırma çabası

Dünyanın nabzı PLANET'te atıyor

FINANCIAL TIMES: Türkiye Sümela Manastırı üzerindeki ayin yasağını kaldırdı

Türkiye’nin kuzeydoğusunda bulunan 1,600 yıllık Sümela Manastırı’nda 88 yıllık ibadet yasağının sona erdi. 500 Rum Ortodoks, manastıra giderek ayin yaptı.

Fener Rum Patik’i Dimitri Bartolomeos tarafından yönetilen ayine, Yunanistan, Rusya, Gürcistan, ABD ve Türkiye’den Ortodoks Hıristiyanlar katıldı.

Ayin, 10 yıl öncesine kadar harap durumda olan manastırın restorasyonu için büyük çalışmalar yapan Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle yapıldı ve dünya genelinde birçok ülkede televizyondan canlı yayınlandı. Geçtiğimiz yıl manastırda ibadet etmek isteyen bir gruba izin verilmemişti.

Geçen yılki olay hakkında çıkan olumsuz haberler, hükümeti tarihi kiliseler üzerindeki ibadet yasaklarını gevşetmeye yöneltti. Hükümetin bu girişiminin altında hem Türkiye’nin komşularıyla ilişkilerini geliştirme hem de Türkiye’nin AB üyelik sürecini canlandırma çabası yatıyor.

Yasağın kaldırılmasıyla Akdamar Adası’nda bulunan Ermeni katedralini de kapsayacak. 1915 yılından bu yana ilk kez 19 Eylül’de kilisede bir ayin düzenlenecek.

Bu arada iki kişinin Facebook üzerinden ayini sabote etme organizasyonu yaptığı belirtildi. İsimleri açıklanmayan bu kişilerin birinin Milliyetçi Hareket Partisi’nin yerel şubesine üye olduğu belirtildi.

WALL STREET JOURNAL: Türkiye manastırda ayine izin verdi

Türk hükümeti Pazar günü Hıristiyanların, siyasi açıdan hassas bir Rum Ortodoks manastırında Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana ilk kez ayin yapmasına izin verdi. Bu girişimin amacı Türkiye’nin dini hoşgörü sicilinin durumunu iyileştirmek ve turizmi geliştirmek olarak değerlendirildi.

Sümela Manastırı’nda yapılan üç saatlik duygusal ayin hükümetin geçtiğimiz günlerde onay verdiği iki özel kilise açılışının birincisi. İkincisi de 19 Eylül’de açılacak olan Akdamar Adası’ndaki Ermeni kilisesi.

Sümela’da Pazar günü güvenlik önlemleri artırıldı. Ayine gelenlerin çoğunluğu 1923’te Türkiye’yle Yunanistan arasında yapılan nüfus mübadelesinde Türkiye’yi terk etmek zorunda kalan Pontus Rumlarının torunlarıydı. Selanik’ten gelen Papaz Athenagoras “Burası bizim babalarımızın ve büyükbabalarımızın toprağı diyerek olayın önemini açıkladı. Rusya’dan gelen 20 yaşındaki Pontus Rum asıllı Violetta Popova “Geldik çünkü burayı memleketimiz olarak görüyoruz” dedi.

Türkiye’de siyasi atmosfer, İslami eğilimli hükümetin bir yıldan daha fazla bir süre önce iki kilisenin açılmasına karar vermesiyle değişti. Hükümet o dönemde PKK terörüne askeri müdahale dışında çözümler arayan Demokratik Açılım sürecine odaklanmıştı.

Kültür Bakanlığı kiliseleri açma kararının bakanlığın “din turizmi dolayısıyla gelen turistlerin bu bölgelerdeki ekonomik, siyasi ve sosyal sorunların çözümüne katkıda bulunacağını değerlendirmesinin” ardından geldiğini belirtti.

Analistler Pontus Rumları ve Ermenilerin ve kilise ayinlerinin Türkiye’nin toprak bütünlüğüne bir tehdit oluşturmadığını, ancak milliyetçileri öfkelendirebileceğini belirtti.

DEUTSCHE WELLE: Ortodoks Hıristiyanlar Türkiye’deki manastırda tarihi ayine katıldı

Türk hükümetinin bir yıl önce ibadete izin vermesinin ardından Ortodoks Hıristiyanlar, tarihi Sümela Manastırı’nda ilk ayini düzenledi.

80 yıldan fazla zamandır kapalı olan 1,600 yıllık manastıra ayin için Yunanistan, Gürcistan ve Rusya’dan 10 bin ile 20 bin arasında Ortodoks Hıristiyan’ın gelmesi bekleniyordu. Manastır özellikle Rum Ortodokslar için büyük önem taşıyor.

Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce Karadeniz’de 300 bin Rum yaşıyordu. 1922 tarihli Lozan Antlaşması’nın öngördüğü nüfus mübadelesiyle Rumlar Türkiye’den ayrıldı. Sümela Manastır’ı o dönemden beri kapalıydı.

Manastır yılda bir kez için ibadete açıldı.

Gelenlerden hacılardan biri, “Nihayet onlarca yıldan ve 1922’deki felaketten sonra Sümela’da kutsal ayin sesleri duyulacak” dedi.

ASSOCIATED PRESS: Türkiye: Patrik manastırdaki tarihi ayini yönetti

Hükümetin dini azınlıklara bir jest olarak tarihi kiliselerde ibadete izin vermesinin ardından Ortodoks Hıristiyanlar Pazar günü Sümela Manastırı’nda neredeyse 90 yıl içindeki ilk ayini düzenledi.

Yunanistan ve Rusya dahil birçok yerden en az 1,500 hacı, Bizans döneminden kalma kiliseye gelerek Patrik Bartolomeos’un yönettiği ayine katıldı.

Avrupa Birliği giriş süreci kapsamında özgürlükleri genişletmeyi hedefleyen İslami eğilimli hükümet geçen yıl manastırda ibadet yapılabileceğine izin vermişti. Ayinler daha önce yasaktı. Sembolik olayın aynı zamanda Türkiye ve Yunanistan arasındaki yakınlaşma çabalarına da destek vermesi bekleniyor.

24 yaşındaki Ketevan Nadareişvili, “Biz Rumlar için bu çok heyecan verici bir an çünkü ilk kez böyle bir ayin düzenliyoruz. Büyük büyükbabalarımızın topraklarında dua edebileceğiz” dedi. Patrik de manastırda dua etme arzusunun yanlış anlaşılmamasını umduklarını belirtti.

Bu kutlama haline karşın, Ortodoks Hıristiyanların hikayesi ve Türkiye’de dini ifadenin durumu çok sorunlu. Türk hükümeti özgürlükleri genişleteceğini söylüyor ancak hükümeti eleştirenler değişimin güçlü bir laiklik düzeni olan Türkiye için çok yavaş olduğuna inanıyor.

Türkiye’de şu an 2 bin kadar Rum Ortodoks yaşıyor. Grubun talepleri arasında 1971’den bu yana yeni öğrenci almayan Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması da var. Batılı liderler Türkiye’nin açılışa izin vermesini istiyor. Erdoğan da Mayıs’taki Yunanistan ziyaretinde bu konuda iyimser olduğu mesajını verdi.

AFP: Türkiye’de manastır 88 yıl sonra ilk ayinini kutladı

Ortodoks Rumlar 88 yıl sonra Pazar günü Sümela manastırına akın etti. Yunan Başbakanı Yoego Papandreu, Kiklades’te yapılan ayine katıldıktan sonra Türkiye’deki gelimi “tarihi ve önemli bir olay” olarak nitelendirdi.

Başbakan bunun Türkiye’yle çift taraflı yakınlaşmanın bir sembolü olduğunu ve “Yunanistan’la komşusu arasındaki işbirliği ve barış ruhu”nun yansıması olduğunu belirtti.

REUTERS: Rum Ortodokslar Sümela Manastırı’na akın etti

Evropa Papadopulos’un büyükannesi ve büyükbabası, 90 yıl önce Maçka’dan Yunanistan’a göç ettiklerinde neredeyse çocuktular. Papadopulos kendisini buna rağmen sürgünde hissediyordu.

45 yaşındaki Papadopulos, Pazar günkü ayin için Sümela’ya akın eden binlerce Rum Ortodoks’tan biriydi. “Burada ayrı olmak insana kendisini Odiseus gibi hissediyor: Sürekli yuvanızı arıyorsunuz” dedi.