Tarihi Alan Başkanlığı Hürriyet’e açıkladı: Çanakkale 104. yıl planı

1 MİLYON 593 BİN ZİYARETÇİ

(Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi çalışmaları) Merkez, 2012’deki tören ile kapılarını dünyanın dört bir köşesinden gelen konuklarına açtı. O günden bu güne 1 milyon 593 bin 58 ziyaretçi ağırladı. Tesisimizi gezen konuklara adeta bir zaman yolculuğu yaptırmaya çalışıyoruz. Çanakkale savaşlarında dair dioramaların ve savaşta kullanılan malzemelerin yer aldığı 2 kattan oluşan sergi salonu, ileri simülasyon teknikleri ile 11 ayrı canlandırma odası ve 3 ayrı bölümde hareketli platformlar Çanakkale savaşlarının önemli kesitlerini yansıtıyor. Çanakkale savaşları ile ilgili yayınlanmış olan eserlerin toplandığı bir kütüphanemiz de bulunmakta.

Siperde bekleyen kahramanlarımız

BATAN GEMİLER

(Çanakkale Zaferi’yle ilgili yeni projeler) Çanakkale su altı kültür mirasının turizme kazandırılması için çalışıyoruz. Bu, çiçeği burnunda bir proje. Proje protokolünün imzaları kurumadı bile. Çanakkale Boğazı ile Gelibolu çevresinde, Çanakkale muharebeleri ve I. Dünya Savaşı’nda batan gemileri tespit edip belgelendireceğiz ve ziyaretçilere sunumunu sağlayacağız. Proje hazır; ‘Hms Majestic Batığının Dalış Turizmine Açılması’, 24 ayda tamamlanması planlanıyor. Alan başkanlığımızın bu projesine, Çanakkale Valiliği ve Güney Marmara Kalkınma Ajansı da destek veriyor. Önce batıklar belirlenecek, ardından kurulacak sistemlerle bu tarihi zenginlikler sergi salonlarına yansıtılacak. Akustik haritaları çıkarılacak, Batimetri ölçümleri (çok ışınlı iskandil cihazı kullanılarak su içindeki kumun üzerindeki alanı kapsayan yerlerin üç boyutlu haritası), yandan taramalı sonar ölçümler (5 metreye kadar derinlikli olan yerlerde 400-900 kHz frekansı ile 5 metre üstü yerlerde 900kHz) ve yüksek sismik yansıma ölçümleri (kumun altındaki deniz ana karasına kadar olabilecek kalıntıları tespit etmek için) yapılacak. Ayrıca batıkların üç boyutlu foto mozaiğinin oluşturulması ile müze düzenlemesi gerçekleştirilecek. Ve proje, dalış alanına yönelik iskele yürüyüş yolu gibi detaylarla zenginleştirilecek.

5 BİN KAYNAK

Çanakkale savaşları ile ilgili günümüze dek yayımlanmış dokümanların temin edilmesi suretiyle Osmanlıca, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerindeki 5 binin üzerinde kaynak ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arşivindeki Çanakkale’ye ilişkin arşiv belgeleri Başkanlığımıza kazandırıldı. Bu çalışmamızın tamamlanan bölümü. Şimdi ATASE (Askerî Tarih ve Stratejik Etüt) Başkanlığı, Türk Tarih Kurumu, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı arşivindeki verilerin de bünyemizde toplanması için çalışıyoruz.

25 ŞEHİTLİK

Şevki Paşa 1916 yılında Çanakkale savaşlarının ardından, Kara Muharebelerinin yapıldığı alana gelerek Şevki Paşa Haritasını hazırlamış. Şehitlikler de bu harita üzerinde işaretlenerek belirlenmiş. Ancak 25 şehitliğin kesin yerleri 2014 yılında Tarihi Alanda yapılan jeoradar çalışmasıyla tespit edilmiş. Bunlardan dördünün ihya çalışması 2019 yılında gerçekleşmeye başlayacak. Bunun dışında Çanakkale savaşlarına ait tabyalarda da iyileştirme çalışmalarımız var.

TORUNLAR BULUŞACAK

(Bakanlığın bu yılki anma programı) 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi, 24 Nisan Kara Muharebeleri Anma Töreni ve Etkinliği, 5 Haziran Ezineli Yahya Çavuşu Anma Programı, 10 Ağustos Anafartalar Zaferi Anma Programı ve Etkinliği, 3 Kasım İlk Şehitleri Anma Programı, 1 Aralık Seyit Onbaşı’yı Anma Programı olacak. Tabii tüm bu programların bel kemiği 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi Töreni. Bu yıl önceki yıllardan farklı gerçekleştireceğimiz ve çok ama çok önemsediğimiz bir etkinliğimiz var. Çanakkale savaşlarından günümüze kadar kahramanlıklar göstermiş şehitlerimizin yakınlarına yönelik, 1915 Vatan Coğrafyası Buluşuyor Programı gerçekleştireceğiz. Program kapsamında Çanakkale Cephesi şehit torunları, Osmanlı coğrafyası şehit torunları, günümüz şehit yakınları ile 15 Temmuz şehit yakınlarını 17-20 Mart 2019 tarihleri arasında Çanakkale’de misafir edeceğiz.

Çanakkale gazilerinin koğuşlara yerleştirilmesi

BELGESEL OLACAK

(Çanakkale Zaferi’yle ilgili yayın faaliyetleri) Milletimizin yazgısını ve dünya tarihinin akışını değiştiren bir savaştır Çanakkale. Bu anları ve zaferle biten inanılmaz bir savaşı aktarmak için ortaya koyacağınız projeler titizlikle oluşturulmalı, özenle seçilmeli ve tüm olanaklar seferber edilerek hayata geçirilmeli. İşte bu prensiplerle bugüne dek Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı olarak 6 kitap bastırıldı. Bunlar ‘Tarihin Akışını Değiştiren Savaş Çanakkale 1915’, ‘10 Ağustos Conkbayırı Süngü Hücumu’, ‘Harp Ceridelerine Göre Çanakkale Savaşlarında 27. Alay I.Cilt’, ‘Harp Ceridelerine Göre Çanakkale Savaşlarında 27. Alay II. Cilt’, ‘Çanakkale Savaşları ve Zaferi Konulu Öykü Yarışması Eserleri’ ve ‘Çanakkale Savaşları ve Zaferi Konulu Şiir Yarışması Eserleri’. Bu kitaplardan ‘Tarihin Akışını Değiştiren Savaş Çanakkale 1915’ adlı kitabımız Türkçe, İngilizce, Almanca ve Arapça olmak üzere 4 dilde yayımlandı. Ayrıca, ‘Bigalı Mehmet Çavuş Belgeseli’ ve tamamlanmak üzere olan ‘Yaşayan Tarih Proje Belgeseli’ olmak üzere iki çalışmamız var. Bunlar gerçekleşen projelerimiz bir de hala şekillenmekte olan tasarılarımız var.

ARIBURNU YÜRÜYÜŞÜ

TARİHİ GÜZERGÂH

Tarihi Yürüyüş Güzergâhlarının ilk etabını (Arıburnu Cephesi) bu yıl içinde tamamlayıp, açmak öncelikli hedeflerimizden. Güzergâh üzerinde yer alan siper, zeminlik ve tünel gibi yapıların harita üzerine işaretlenmesi ve belgelendirilmesi süreci devam ediyor. Arkeolog, tarihçi ve sanat tarihçilerimiz araştırma ve okumalar gerçekleştiriyor. Belgeleri inceleyip o döneme ait siperlerin uygulaması yapılacak.

BİSİKLET YOLU

Gelibolu Tarihi Alanı bisiklet kullanımına çok uygun bir alan. Amacımız güzergâhı geliştirip ulusal ve uluslararası bisiklet kullanıcılarının özellikle tercih edeceği doğa ile tarihin harmanlandığı özel bir rotaya dönüştürmek. Bu kapsamda Tarihi Alan planlarına da eklenmiş olan 110 kilometrelik bisiklet yolu bulunmakta. Alan Başkanlığı olarak başlattığımız bisiklet yolu çalışması kısa, orta ve uzun vadeli projeler olarak ilerlemekte. Uzun vadede Tarihi Alanın bisikletle gezilebilmesini arzuluyoruz. Kısa vadede ise ivedi olarak bisiklet rotasına açılabilecek yollar ve alanlar üzerine çalışıyoruz. Bu doğrultuda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile de görüşmeler yapıyoruz.

GEZİCİ TIR

Çanakkale Savaşlarını anlatan bir ‘Gezici TIR’ projemiz var. Gezici TIR içerisinde yer alan dioramalar, filmler ve savaş dönemine ait askeri kültür varlıkları ile Çanakkale’ye gelme imkânı olmayan herkese Çanakkale ruhunu hissettirmek istiyoruz. Tarihi Alanın farklı noktalarında bu yazdan itibaren teatral canlandırmalar ile ziyaretçilerimize 1915’i yeniden yaşatmayı hedeflemekteyiz. Şu anda titiz bir çalışma ile tarihi gerçekliklere sadık kalarak senaryolar oluşturuluyor. Çanakkale Muharebelerine ait dokümanları tespit etme çalışmalarımız devam ediyor. Araştırma Merkezine ulaşan dokümanları modern otomasyon imkanları çerçevesinde işleyerek veri tabanları oluşturuyor ve bilgi bankası kuruyoruz.

ENGELSİZ ERİŞİM

(Tarihe Engelsiz Erişebilirlik Projesi) Bu projenin temel amacı adından da kolayca anlaşıldığı üzere engelli bireylerin tarihe engelsiz ulaşabilmesi. Her bireyin Tarihi Alanı gezip görecek yeterli bütçesinin olmadığı, bunun yanında, bir işaret dili tercümanı ve refakatçi ile gelmesinin maliyetinin de yüksek olduğu dikkate alındı ve pilot uygulama olarak yaşama geçirildi proje. Bu kapsamda eğitim atölyeleri ve sosyal kaynaştırma etkinlikleri gerçekleştirildi. Bunun yanında, tanıtım videolarımızdan bazılarını işaret dili tercümanı ile destekleyerek, Braille alfabeli kabartma teknikleri uygulaması ve ayrıca sesli kitap ile daha çok engelli bireye erişmeye çalıştık. 2018’den beri Kilitbahir Engelsiz Müzesi de erişime uygun. Şehitler Abidesi, Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi, Conkbayırı, 57. Piyade Alayı Şehitliği, Seyit Onbaşı Anıtı, Mecidiye Tabyası ve Anadolu Hamidiye Tabyası gibi özel alanlarda tekerlekli sandalyeler bulunduruluyor.