Tarih de yazı da yanlış
Güncelleme Tarihi:
Hatay’da geçtiğimiz günlerde bulunan iskelet figürlü mozaik arkeoloji ve bilim dünyasında tartışmaya neden oldu. Hatay Arkeoloji Müzesi’nce Anadolu Ajansı’na yapılan açıklama yanlışlarla dolu. Mozaiğin tarihi MÖ 3. yüzyıla ve Helenistik döneme ait olduğu, üzerinde “Neşeli ol hayatını yaşa” yazdığı ileri sürüldü. Uzmanlar hem tarihin hem de yazının yanlış yorumlandığını düşünüyor.
HATAY’da 2012 yılında teleferik projesinin yapımı sırasında tarihi kalıntıların bulunması üzerine İplik Pazarı mevkiinde başlatılan kurtarma kazısında mozaikler bulundu. Hatay Arkeoloji Müzesi’nce devam eden kazılarda 2 yıl önce bulunan mozaik bilim dünyasında tartışmalara neden oldu. Mozaik ile ilgili yapılan açıklamadaki tarih ve Grekçe yazının yorumu bilim insanlarını şaşırttı.
ROMA DÖNEMİNE AİT
Mozaik uzamanı olarak bilinen Arkeolog Prof. Dr. Levent Zoroğlu tarihteki tutarsızlığa dikkat çekti. Zoroğlu; “Hem Helenistik hem Roma dönemi açıklaması kesinlikle doğru olamaz. Roma dönemi mozaikleri bunlar. Klikya bölgesinde örneklerine çok rastlıyoruz. MS 3. yüzyıl olması gerekir. Hatay’ın da kuruluş yıllarına geliyor. Helenistik dönemde Hatay’da kalıntı yok. Bu tür mozaikler de olamaz. Antakya doğunun başkenti. MÖ 3. yüzyıl açıklaması dil sürçmesi olmalı” dedi.
SANATÇININ İSMİ DE OLABİLİR
Eskiçağ ve antik dönem yazıtları uzmanı Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar yazının yorum şekline itiraz ederek şunları söyledi: “Mozaik üzerindeki Grekçe yazının tam karşılığı ‘neşe’ demek. İsim yada sıfat anlamında. Bu mozaikte gösterilen kişinin de adı olabilir mozaik yapan sanatçının da. Erkek ismi anlamında. Sonuna büyük ‘H’ harfine benzeyen ‘E’ harfi kullansaydı dişil olurdu. ‘Neşeli ol hayatını yaşa’ gibi bir emir kipi çıkarmak doğru değil. Çünkü orada sadece ‘neşe’ yazıyor. Bir önceki mozaik resmini düşünerek bir ironik anlam çıkarılacaksa da ‘Neşeli bir hayat geçir sonunda iskelet olacaksın’ gibi filozofik yaklaşılabilir. Ama orada resmin iki yanında aslında tek kelime olarak ‘Neşe’ yazıyor.”
‘NEŞE YAZIYOR’
Kazının bilimsel danışmanı Doç. Dr. Hatice Pamir ise mozaikte ‘neşe’ yazdığını savunuyor: “Tarih ajans haberinde yanlış verilmiş. Mozaik için 3. yüzyıl tarihlemesi yapınca herhalde bu çok eski milattan önce olması gerekir düşüncesiyle verilmiş. Mozaik üzerinde Grekçe ‘neşe’ yazdığı doğru. Temanın bütününe bakınca ‘Neşeli ol hayatın tadını çıkar’ anlamına geliyor. Mozaik bütününde neşelenmeyi, eğlenmeyi öğütlüyor. Tüm bunları yakında yayımlanacak bilimsel makalemde açıkladım. Tartışılması beni sevindiriyor.”