Tanker ÅŸoförüne neden yavaÅŸ gittin tacizi

BP Kara Taşımacılık Bölümü Yöneticisi Neslihan Gürsan, BP'nin en önemli misyonunun güvenlik olduÄŸunu söylüyor. BP sürücülerinin, 1998 yılından bu yana 16 milyon kilometre sonunda yaralanma ya da ölümlü tek bir kaza bile yapmadığını belirten Gürsan, tanker sürücülerinin yolda yavaÅŸ gittikleri için trafikte zaman zaman tacize bile uÄŸradıklarını anlattı.AkÅŸam iÅŸ çıkışı saat 20.00 sularında hiç TEM otoyolunu kullanarak Asya tarafına geçtiniz mi? Evet dediÄŸinizi duyar gibiyim. O zaman bilirsiniz. Toplam dört ÅŸeridin üçünü kaplayan, birbirini sollayan, utanmadan en sol ÅŸeride bile göz koyan kamyonlar, TIR'lar ve tabii tankerler yüzünden kimbilir kaç kez cinnetin eÅŸiÄŸinden dönmüş, arabanızı satmaya karar vermiÅŸ, tank satın almanın yollarını aramış ve hatta ülkeyi terkedip bisikletin makbul olduÄŸu Ä°sveç'e, Hollanda'ya falan yerleÅŸmeye yemin etmiÅŸsinizdir çaresizce. Ama nafile! Aynı yolu yine ve yeniden gidip gelmeye devam edeceksiniz. Kah dört yanınızı kaplayan bin katınız büyüklüğündeki araçlara kafa tutacak, kah kornaya abanıp yol arayacak ya da benim yaptığım gibi bir an önce sağı solu belli olmayan büyük vasıtalardan kurtulmak amacıyla sol ÅŸeridi atacaksınız kapağı. Hiç niyetiniz yokkenbasacaksınız gaza. Hafif klostrofobik olmakla da ilgisi olabilir ama onların arasında kaldığım zaman kendimi emniyette hissetmiyorum çünkü. Ya da hissetmezdim. Taa ki bu röportaja kadar.Sanırım bu dev araçlar filosunun arasında kendime güvenli bir yaÅŸam alanı yaratabileceÄŸim bir yandaÅŸ buldum. Tıpkı balinaların üzerinde yüzen minik balıklar gibi eÄŸer illa ki bir tankerin yanında yolculuk etmem gerekirse BP tankerinin yanına sığınabilirim. Yani ÅŸirketin Kara Taşımacılık Bölümü Yöneticisi Neslihan Gürsan'ın anlattıklarından sonra güvenle yanyana seyredebilirim.BP tankerleri özel olarak kıvılcım çıkartamayacak ÅŸekilde ve fren sistemleri ekstra güçlendirilmiÅŸ olarak yurtdışında üretilip getiriliyormuÅŸ. Ve hepsi de BP'nin kendi taşıma filosuna ait. YeÅŸil filo... Çevre ve güvenlik petrolün ötesinde BP için en önemli iki nokta. Ä°kincisi de bu tankerlerin sürücüleri de çok sıkı ve özel eÄŸitimlerden geçmiÅŸ ve seçilmiÅŸ kiÅŸiler. Onlara KTO yani Kara Tankeri Operatörü diyorlar. Yol güvenliÄŸi ÅŸirketin uzun zamandır yürüttüğü çalışmalardan. Åžimdi de yorgunlukla mücadele için kolları sıvamışlar. Ama sonuç buna deÄŸer. 16 milyon kilometre sonunda yaralanma ya da ölümlü tek bir kaza bile yapmadan kara taşımacılığında altını çizdikleri güvenlik konusunda ne kadar ciddi olduklarını kanıtlıyorlar.Åžirket Nakliyesi projesi nasıl doÄŸdu?BP operasyonları kimseye zarar vermeden sıfır kaza, sıfır hata ile gerçekleÅŸtireceÄŸim diyor. Toplum sorumluluÄŸunun bilincinde. Bu operasyonlar çerçevesinde BP'nin en çok dikkat etmesi gereken alan da karayolları. Çünkü karayollarında sadece BP tankeri yok. Aynı zamanda çevrede üçüncü ÅŸahıslar var. Hep birlikte o yolu kullanmaya çalışıyoruz. Ve bunu da tabii ki birbirimize zarar vermeden yapmaya çalışıyoruz. Bu vizyon çerçevesinde Türkiye'ye baktığımızda 1998 yılında alınmış bir karar var. Buna göre ‘Türkiye’de bu vizyona ulaÅŸabilmemiz için kendi tankerlerimizi yani BP'nin sahibi olduÄŸu tankerleri Türkiye'ye getireceÄŸiz, yapılandıracağız ve kendi filomuzu kuracağız ve depolarımızdan istasyonlara bu filolar aracılığıyla nakliyemizi gerçekleÅŸtireceÄŸiz.' kararını almış BP. Filonun adı da yeÅŸil filo. Hedef sıfır kaza ve sıfır hata. Türkiye'de şöyle bir istatistik var. Her 5 milyon kilometrede bir ölüm meydana geliyor. Mesela Ä°ngiltere'de bu 100 milyon kilometre. Tabii karşılaÅŸtırdığımızda oran çok yüksek.Kendi filosunu kurma kararı güçlü bir yatırımı da beraberinde getiriyor olsa gerek.- Evet. Bu ihtiyacı gerektiriyor ve maliyetli bir çözüm olsa da vizyona bu ÅŸekilde ulaÅŸacağımız için BP tamamen bunun sorumluluÄŸunu ve maliyetlerini göz önüne alıyor ve bu çalışmayı 1998 yılında baÅŸlatıyor. Öncelikli olarak kullandığımız tankerlerin çekici ve römork kısımlarının her ikisi de yurtdışında özel olarak üretilip geliyor. Sebebi yurtdışında kullanılan ya da uygulanan ADR adını verdiÄŸimiz kurallar. Şöyle ki: Avrupa BirliÄŸi'ne üye ülkelerin hepsi kıvılcım çıkarmayan tarzda üretilmiÅŸ araçları petrol taşımacılığında kullanmak zorundalar. Buna ilave olarak bu kurallar sürücülerin eÄŸitimlerine kadar gidiyor. Ve BP de ADR kurallarını Avrupa BirliÄŸi üyesi olsun ya da olmasın Türkiye'de de uygulamaya karar veriyor. Çünkü önemli olan ÅŸirket vizyonu. Sonuç olarak bunlar kıvılcım çıkartmayacak tarzda üretiliyor. Römork alüminyumdan yapılıyor. Alüminyum hafif bir malzeme. Daha fazla ürün yükleyebiliyoruz fakat bu arada istihap haddini de aÅŸmıyoruz. Bu bizim için çok önemli. Çekicilerin fren sistemleri de öncelikli olarak çok önemli. Ayrıca bir de havaya karbondioksit vermeyecek ÅŸekilde tasarlanmış araçlar bunlar. Bu araçlarla Türkiye'de 250'nin üzerinde istasyonumuza nakliye yapıyoruz.Kaç tane araç var peki?Bu araçlardan bizde ÅŸu anda 50 tane var. 114 tane de kara tankeri operatörümüz (KTO) var.Kara tankeri operatörü ne demek?- Sürücüler aslında. Biz kendilerine kara tankeri operatörü diyoruz çünkü onlar ÅŸoför deÄŸil. Onlar sadece bu aracı bir yerden bir yere sürmüyorlar.Onun dışında ne yapıyorlar?- Terminalde ürünü yükleyip aracı istasyona götürüp malı boÅŸaltıyorlar. Fakat bu esnada bütün operasyonun sorumluluÄŸu onlarda. Aslında biz burada merkezde pek bir ÅŸey yapmıyoruz. Bizim gözümüz, kulağımız herÅŸeyimiz sahada. Kara tankeri operatörlerinde. Onların büyük bir sorumluluÄŸu var.Bu kadar büyük bir sorumluluk yükleniyorlarsa özel eÄŸitimlerden geçiyor olmalılar. Nasıl seçiyorsunuz bu iÅŸi yapacak insanları, ne gibi kriterleriniz var? - Operasyonun en önemli parçası operatörlerimiz. Bu kiÅŸilerin ağır vasıta ehliyetine sahip olmaları lazım elbette. Ama kurumsal bir ÅŸirkette 5 yıllık deneyimlerinin bulunması gerekiyor. Ardından saÄŸlık kontrolleri çok önemli. Bir check up'tan geçiyorlar. Bunların hepsi seçim aÅŸamasında oluyor. Ardından alkol ve sigara kullanmıyor olmaları bizim için çok önemli. Tercih sebebi hatta. Ardından psikoteknik deÄŸerlendirme yani refleks ve algılarının ölçüldüğü testlerden geçiyorlar. Bu aÅŸamalardan geçtikten sonra seçilen kiÅŸileri alıp yarım günlük bir yola çıkartıyoruz. Bunlar da seçim aÅŸamaları tabii. Yarım gün yolda yanlarına bu iÅŸi bilen bir eÄŸitmen veriyoruz. KiÅŸinin olaya hakimiyeti, araç kullanışı konusunda fikir ediniyoruz. Ardından bu ADR dediÄŸimiz standartların iki günlük eÄŸitimi var. Bu iki günlük eÄŸitimi arkadaÅŸlara veriyoruz.Bu ADR eÄŸitiminin tam olarak neyi kapsadığını anlatır mısınız?- ADR bölümlere ayrılıyor. Biz patlayıcı maddeleri kapsayan bölümünün eÄŸitimini veriyoruz. Terminoloji üzerine tamamen teorik bir eÄŸitim alıyorlar. ADR kurallarını öğreniyorlar. O eÄŸitimi aldıktan sonra yangınla mücadele eÄŸitimini alıyorlar. Ardından ilk yardım eÄŸitimi alıyorlar. Sonra tankeri nasıl kullanacaklarına dair eÄŸitim alıyorlar. Tankeri alıp sahaya çıkıyoruz ve onlara gösteriyoruz. 5 günün sonunda bir sınava giriyorlar. Burada bizim istediÄŸimiz skorun üzerine çıkabilirlerse seçiliyorlar.- Ama bununla da bitmiyor galiba.- Evet. Seçildikten sonra 15 gün ilgili bölgelerinde sahaya çıkıyorlar. Ä°lk bir haftası deneyimli kiÅŸilerin yanında oturarak operasyona katılıyorlar. Sadece izliyorlar. Ä°kinci haftasında da o deneyimli kiÅŸi onların yanında oturuyor. Operasyonu sahada gerçekleÅŸtiriyorlar. Üçüncü hafta artık tekbaÅŸlarına gidip gelmeye baÅŸlıyorlar. Çok titiz bir seçim aÅŸamasından geçiriyoruz. Çünkü bizim operasyonumuzda yüzde 20 ekipmandır baÅŸarıyı saÄŸlayan; yüzde 80 operatörlerdir. Bir de sürücü iÅŸe girdikten sonra verilen eÄŸitimler var. Devrilmeyi önlemek ve kaymayı engellemek eÄŸitimine katılıyorlar. Sadece bu eÄŸitim için tasarlanmış ve eÄŸitim amaçlı kullanılan özel bir tanker ile KTO'lar aracın devrilmemesi ve kaymaması için neler yapılması gerektiÄŸi konusunda pratik olarak da eÄŸitiliyorlar. Tankerlerin hızlarını nasıl kontrol ediyorsunuz. Bir limit var deÄŸil mi?- Hız kontrolü çok önemli. Yurtdışında 80 kilometre bu limit BP operasyonunda. Ama Türkiye'de doluyken 50, boÅŸken 60 kilometrenin üzerine çıkamazlar. Yollarımızın durumu belli. Hatta bu problem bile yaratmıştı ilk baÅŸlarda. Araçlar o kadar yavaÅŸ gidiyor ki sürücüyü durdurup taciz edenler, aracı yumruklayanlar... Ama ÅŸimdi alışıldı. Türkiye için çok güzel bir çalışma yapılıyor ÅŸu anda burada geceli gündüzlü.EÅŸlere bile eÄŸitim veriliyorAilelere kadar giriyor musunuz gerçekten?- Bu yurtdışında da uygulanma aÅŸamalarında. Türkiye'de de biz eÅŸlerle toplantılar yapıyoruz. Bir sene içinde birer kere görüşmeye çalışıyoruz KTO'ların eÅŸleriyle. Bir de bizim açımızdan KTO'ların nasıl bir iÅŸle uÄŸraÅŸtıklarını, nasıl bir sorumluluk aldıklarını anlatmaya çalışıyoruz. Dolayısıyla gece çalışanların gündüz mutlaka uyumaları gerektiÄŸini, 8 saatlik uykularını mutlaka almaları gerektiÄŸini anlatıyoruz. Çünkü gündüz uyumak kolay deÄŸil. Evde yardım lazım. Uygun koÅŸulların yaratılması lazım.Bir de yol güvenliÄŸi ile ilgili bir çocuk oyununuz var.- Evet eÄŸitim çocuklardan baÅŸlıyor. BP'nin çok uzun bir süredir yol güvenliÄŸi kapsamında uygulamakta olduÄŸu bir çocuk tiyatrosu var. Okulları ziyaret ediyorlar. O tiyatroyu da KTO'ların çocuklarına yönlendiriyoruz artık. Sırada yorgunlukla mücadele varYol güvenliÄŸi BP'nin en çok üzerinde durduÄŸu konulardan biri. Bu konuyla ilgili bir çok çalışma yürütülüyor bildiÄŸim kadarıyla. Yeni olarak bir de yorgunlukla mücadele ediyorsunuz. Bunu biraz anlatır mısınız?.- Evet yol güvenliÄŸi BP'nin vizyona gitmek amaçlı misyonlarından bir tanesi. Özellikle Türkiye'de bu daha da ön planda bizler için ÅŸu anda. Bu çalışmamız arka koltukta emniyet kemeriyle baÅŸlamıştır Türkiye'de. Tabii yol güvenliÄŸi dediÄŸimizde hem binek araçlar hem ağır vasıtaları göz önüne alıyoruz. Tabii yurtdışında kollarımızın olması çok güzel, oradan büyük bir bilgi akımı var Türkiye'ye. Mesela büyük kazaların araÅŸtırmaları çok ince detayına kadar yapılır. Kaza bazında araÅŸtırma yapan bir grup var. Bunlar kazanın temel sebeplerine inerler. Kaza sonuçta iki arabanın birbiriyle çarpışmasıdır. Sebebi de birinin hızlı olması olabilir. Ama neden hızlı diye sorduÄŸunuzda: ‘‘Evime yetiÅŸmeye çalışıyordum, uykusuzdum, telefonla konuÅŸuyordum farkında deÄŸilim’’ gibi sebepler ortaya çıkar. Biz bunlara kök sebepler deriz. Bunları ortadan kaldırmak amaçlı prosedürler yapılandırılır. Åžimdiye kadar hep emniyet kemeri, telefon derken iki sene öncesinde yorgunlukla mücadele konusu ortaya çıktı. Bu öyle bir konu ki yorgunluÄŸu nasıl anlatacaksınız? KiÅŸinin yorgun olduÄŸunu anlaması için üzerinden iki gün geçmesi gerekli. Ancak uyuyakalacak ki yorgun olduÄŸunu anlayacak. Ve uyku da öyle bir konu ki borcunu sizden mutlaka alıyor. Dolayısıyla yorgunluk olayın içine bizler için çok yeni bir kavram olarak girdi. Öncelikle kendi içimizde yayılmasını saÄŸladık. Bu bilinci yükseltmeye çalışıyoruz. Herkes anlıyor, sınavı geçiyor. Fakat daha sonra yine farkında olamıyor. Bunun üzerine ailelere gitmek durumunda kaldık. Çünkü aile içinde herkes birbirini daha iyi gözlemleyebiliyor.Türk sürücüler Avrupa birincisiKara tankeri operatörleri arasında uluslararası boyutta düzenlenen bir yarışma var BP bünyesinde. Hatta Türkiye dünya üçüncüsü oldu. Onu anlatabilir misiniz? Bu çok ilginç bir ÅŸey çünkü.- Evet KTO'lar çok baÅŸarılılar. 1998'den bu yana 16 milyon kilometre oldu. Åžimdiye kadar ne ölümlü ne de yaralanmalı bir kazamız olmadı. UzaÄŸa gitmeyelim 5 milyon kilometrede bir ölümün yaÅŸandığı bir yerde biz ÅŸu anda üç vatandaşımızın hayatını kurtarmış durumdayız. Bu çerçevede ne kadar profesyonel olduÄŸumuzu görmek ve kendi içimizde de birbirimizle yarışarak bir taraftan daha iyiye nasıl ulaÅŸabilirizi bulmak amacıyla yurtdışındaki bu yarışmaya katıldık. Onlara göre nerede olduÄŸumuzu görmek amacı da vardı. 2001 yılında BP Avrupa KTO yarışmasına (BP European Driver Competition) katılmıştık. Bu yarışmaya Avrupa ülkelerinde birinci olan KTO'lar geliyorlar. Yarışmanın belirli ayakları var. Mesela en ekonomik araç kullanma, yanal park etme, geri park etme, slalom... Hepsi güncel hayattan alınmıştır. Mesela istasyonda iki aracın arasına park etmesi gerekiyor ve bunu da kazasız yapması gerekiyor. Bu önemli konular alınmış ve yarışmanın ayaklarını oluÅŸturmuÅŸ. Ayrıca teorik yani ADR, ilk yardım ve yangınla mücadele de yarışmanın ayaklarından. Bir de sürpriz bir yarışma oluyor.Bir yandan da eÄŸitimi tazelemek gibi bir ÅŸey bu yarışma adı altında. - Evet. Biz 2001 yılında Avrupa'da bu yarışmaya katıldık. Ve Avrupa ikincisi olduk. Avrupa birincisiyle beraber Malezya'ya gittik. Orada da dünya yarışmasına katıldık. Ve dünya altıncısı olduk. Sonra 2003 yılında Avrupa yarışması Türkiye'de yapıldı. O yarışmada bizim sürücümüz Avrupa birincisi oldu. Dünya yarışması için Viyana'ya gittik. Orada da dünya üçüncüsü olduk. Biz bu iÅŸe 1998 yılında baÅŸladık ve bunu uzun süredir yapan bir çok Avrupa ülkesinin arasından öne çıkıyoruz.Bütün KTO'lar katılıyor mu bu yarışa, kaç tane KTO var?- Dünyada 10 bin tane var. Bunun tamamı katılıyor diye düşünüyoruz. Çünkü bütün ülkelerde bu çalışmalar yapılıyor. Bizim buradakilerin hepsi katılıyor. Aldığımız dereceler hem Türkiye içinde hem de dünyada profesyonel olduÄŸumuzu gösterdi. Peki tüm bu güvenlik önlemlerine ve güvenliÄŸe yapılan yatırıma raÄŸmen olası bir acil durumun prosedürü nedir? Bir kaza anında KTO ne yapar?- HerÅŸeye hazırlıklı proaktif olmamız gerekiyor. Başımıza yangın, devrilme, dökülme gibi herhangi bir kaza geldiÄŸinde hepsinin prosedürleri vardır. Acil bir durumda yapacakları adım adım belirlenmiÅŸtir. Bunların eÄŸitimlerini de alıyorlar. Ve sonra bunların egzersizlerini yapıyoruz. Senede bir kere bütün bölgelerde bütün KTO'lar, telefon zinciri, ilgili ekipmanlar hazır oluyor. Proaktif olarak böyle bir durum başımızsa geldiÄŸinde çevreye daha az zarar vermek amaçlı bir yaklaşımla en kısa sürede kontrolü elimize nasıl alacağımızın tatbikatını yapıyoruz.Â