Tanık koruma tasarısı TBMM'de
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 26, 2007 20:00
TBMM Genel Kurulunda, “Temel Kanun” olarak iki bölüm halinde görüşülen Tanık Koruma Kanunu Tasarısının 1. bölümü kabul edildi.
Tasarının 1. bölümünde kabul edilen maddelere göre, koruma tedbirleri ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve alt sınırı 10 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen alt sınırı 2 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar ile terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarda tanıklık yapanlar yönünden uygulanacak.
İşlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş çocuk ve mağdurlar, mahkemede dinlenenlerin nişanlısı, evlilik bağı kalmasa bile eşi, kan hısımlığından veya kayın hısımlığından üst soy veya alt soyu, ikinci derece dahil kan veya ikinci derece dahil kayın hısımları ve evlatlık bağı bulunanlar ile yakın ilişki içinde olduğu kişiler, tanık koruma kapsamına alınacak.
TANIK KORUMA TEDBİRLERİ
Tanık koruma tedbirleri kapsamında, kimlik ve adres bilgileri kayda alınarak gizli tutulacak ve tanıklara yapılacak tebligatlara ilişkin, ayrı bir adres tespit edilecek.
Tanık koruma programı kapsamında olan kişiler, duruşmada hazır bulunma hakkına sahip bulunanlar olmadan ya da ses veya görüntüsü değiştirilerek özel ortamda dinlenilecek.
Tutuklu veya hükümlü olanlar, durumlarına uygun ceza infaz kurumu ve tutukevlerine yerleştirilecek.
Tanık koruma programındaki kişilere, fiziki koruma sağlanacak.
Adli sicil, askerlik, vergi, nüfus, diploma, pasaport, sosyal güvenlik gibi belgeler değiştirilecek ve yeniden düzenlenecek.
Koruma altına alınan kişilerin taşınır ve taşınmaz mal varlığıyla ilgili haklarını kullanmasına yönelik tedbirler alınacak.
Geçici olarak geçimini sağlaması amacıyla maddi yardımda bulunulacak; koruma altındaki kişi çalışıyorsa iş yeri ya da iş alanı değiştirilebilecek.
Öğrenim görenin devam etmekte olduğu her türlü eğitim ve öğretim kurumunu değiştirmesi sağlanacak. Uluslararası anlaşmalara ve karşılıklılık ilkesine uygun şekilde, geçici olarak başka bir ülkeye yerleştirilebilecek.
Fizyolojik görünümünün estetik cerrahi yoluyla veya estetik cerrahi gerektirmeksizin değiştirilmesi ve buna uygun kimlik bilgilerinin yeniden düzenlenmesi sağlanacak.
KİMLER KARAR VERECEK
Tanık koruma tedbiri kararları, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı tarafından; kovuşturma evresinde ise mahkemece verilecek. Gecikmesinde sakınca bulunan bulunan hallerde, tanığın isteminin bulunması koşuluyla Cumhuriyet savcısından karar alıncaya kadar, kolluk amirinin yazılı emriyle de bu tedbirler alınabilecek.
Fizyolojik görünümün estetik cerrahi yoluyla veya estetik cerrahi gerektirmeksizin değiştirilmesine ilişkin karar; tanığın istemi halinde Tanık Koruma Kurulu tarafından verilecek.
Tanık koruma kararının alınmasında, korunan kişi veya yakınlarının karşı karşıya kaldığı tehlikenin ağırlığı ve ciddiliği, soruşturma ve kovuşturma konusu suçun önemi, tanığın yapacağı açıklamalar, alınacak tedbirin yaklaşık maliyeti, tanığın psikolojik durumu ve benzer mahiyetteki diğer özellikler de göz önünde bulundurulacak.
TANIK KORUMA TEDBİRİNİN KALDIRILACAĞI HALLER
Tanık koruma tedbirleri şu durumlarda kaldırılabilecek:
“Koruma kararı verilmesine neden olan olay hakkında yanlış bilgi vermesi veya bildiği hususları açıklamaması, koruma kararı verilmesine neden olan olay hakkında yalan tanıklık veya iftiradan mahkum olması, önceki kimlik bilgileriyle ilgili kendisinden talep edilen bilgiler hakkında yanlış beyanda bulunması, koruma kararında belirtilen tedbirlere aykırı bir davranış içine girmesi, koruma sebeplerinin ortadan kalkması.”
TANIKLARIN DİNLENMESİ
Tanık, olayı hangi sebeple öğrenmiş olduğunu açıklamakla yükümlü olacak. Hazır bulunanların huzurunda dinlenmesi, tanık için ağır bir tehlike teşkil edecek ve bu tehlike başka türlü önlenemeyecekse ya da maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından tehlike oluşturacaksa; hakim, hazır bulunma hakkına sahip bulunanlar olmadan da tanığı dinleyebilecek. Tanığın dinlenmesi sırasında, ses ve görüntülü aktarma yapılacak.
Tanığın, duruşma salonunda fiziksel görünümünü engelleyecek tarzda mahkemece belirlenecek usule göre dinlenmesine de karar verilebilecek.
Koruma tedbirlerini uygulamak üzere, Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünce tanık koruma birimleri kurulacak.
Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, koruma kararının uygulanmasıyla ilgili kendi görev alanına giren konularda, işbirliği ve yardımda bulunmakla yükümlü olacak.
TANIK KORUMA KURULU
Tanıkların kimliğinin saklı tutulması ve güvenliğinin sağlanması konusunda alınacak önlemlere ilişkin, İçişleri Bakanlığında Tanık Koruma Kurulu oluşturulacak.
Kurul; mesleklerinde fiilen en az 15 yıl görev yapma şartıyla, Adalet Bakanlığında idari görevde çalışan birinci sınıf hakimler arasından 2, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca Ankara'da görev yapan birinci sınıf adli yargı hakim veya Cumhuriyet savcıları arasından seçilecek 1, Milli Savunma Bakanlığında idari görevde çalışan birinci sınıf askeri hakimler arasından 1, İçişleri Bakanlığı merkez teşkilatından 1, Jandarma Genel Komutanlığından 1, Sahil Güvenlik Komutanlığından 1, Emniyet Genel Müdürlüğünden 3, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünden 1 üye olmak üzere toplam 11 üyeden oluşacak.
Kurul, koruma kararını verirken, bu kararı uygulayacak koruma birimince düzenlenecek korumanın şekli, süresi ve diğer özelliklerine ilişkin ön değerlendirme raporunu dikkate alacak.
Tanık Koruma Kurulu ile hakkında koruma kararı verilen kişi arasında mutabakat metni hazırlanacak. Kurul kararları, mutabakat metninin imzalanmasından sonra uygulanacak.
Kurul, koruma kararı verdiği kişilerle ilgili uygulanan önlemler hakkında hazırlayacağı faaliyet raporunu, her yıl Ocak ayı sonuna kadar İçişleri ve Adalet bakanlıklarına sunacak.
Genel Kurulda, tasarının 17-27. maddelerini kapsayan ikinci bölümü üzerindeki görüşmelere başlandı.
İşlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş çocuk ve mağdurlar, mahkemede dinlenenlerin nişanlısı, evlilik bağı kalmasa bile eşi, kan hısımlığından veya kayın hısımlığından üst soy veya alt soyu, ikinci derece dahil kan veya ikinci derece dahil kayın hısımları ve evlatlık bağı bulunanlar ile yakın ilişki içinde olduğu kişiler, tanık koruma kapsamına alınacak.
TANIK KORUMA TEDBİRLERİ
Tanık koruma tedbirleri kapsamında, kimlik ve adres bilgileri kayda alınarak gizli tutulacak ve tanıklara yapılacak tebligatlara ilişkin, ayrı bir adres tespit edilecek.
Tanık koruma programı kapsamında olan kişiler, duruşmada hazır bulunma hakkına sahip bulunanlar olmadan ya da ses veya görüntüsü değiştirilerek özel ortamda dinlenilecek.
Tutuklu veya hükümlü olanlar, durumlarına uygun ceza infaz kurumu ve tutukevlerine yerleştirilecek.
Tanık koruma programındaki kişilere, fiziki koruma sağlanacak.
Adli sicil, askerlik, vergi, nüfus, diploma, pasaport, sosyal güvenlik gibi belgeler değiştirilecek ve yeniden düzenlenecek.
Koruma altına alınan kişilerin taşınır ve taşınmaz mal varlığıyla ilgili haklarını kullanmasına yönelik tedbirler alınacak.
Geçici olarak geçimini sağlaması amacıyla maddi yardımda bulunulacak; koruma altındaki kişi çalışıyorsa iş yeri ya da iş alanı değiştirilebilecek.
Öğrenim görenin devam etmekte olduğu her türlü eğitim ve öğretim kurumunu değiştirmesi sağlanacak. Uluslararası anlaşmalara ve karşılıklılık ilkesine uygun şekilde, geçici olarak başka bir ülkeye yerleştirilebilecek.
Fizyolojik görünümünün estetik cerrahi yoluyla veya estetik cerrahi gerektirmeksizin değiştirilmesi ve buna uygun kimlik bilgilerinin yeniden düzenlenmesi sağlanacak.
KİMLER KARAR VERECEK
Tanık koruma tedbiri kararları, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı tarafından; kovuşturma evresinde ise mahkemece verilecek. Gecikmesinde sakınca bulunan bulunan hallerde, tanığın isteminin bulunması koşuluyla Cumhuriyet savcısından karar alıncaya kadar, kolluk amirinin yazılı emriyle de bu tedbirler alınabilecek.
Fizyolojik görünümün estetik cerrahi yoluyla veya estetik cerrahi gerektirmeksizin değiştirilmesine ilişkin karar; tanığın istemi halinde Tanık Koruma Kurulu tarafından verilecek.
Tanık koruma kararının alınmasında, korunan kişi veya yakınlarının karşı karşıya kaldığı tehlikenin ağırlığı ve ciddiliği, soruşturma ve kovuşturma konusu suçun önemi, tanığın yapacağı açıklamalar, alınacak tedbirin yaklaşık maliyeti, tanığın psikolojik durumu ve benzer mahiyetteki diğer özellikler de göz önünde bulundurulacak.
TANIK KORUMA TEDBİRİNİN KALDIRILACAĞI HALLER
Tanık koruma tedbirleri şu durumlarda kaldırılabilecek:
“Koruma kararı verilmesine neden olan olay hakkında yanlış bilgi vermesi veya bildiği hususları açıklamaması, koruma kararı verilmesine neden olan olay hakkında yalan tanıklık veya iftiradan mahkum olması, önceki kimlik bilgileriyle ilgili kendisinden talep edilen bilgiler hakkında yanlış beyanda bulunması, koruma kararında belirtilen tedbirlere aykırı bir davranış içine girmesi, koruma sebeplerinin ortadan kalkması.”
TANIKLARIN DİNLENMESİ
Tanık, olayı hangi sebeple öğrenmiş olduğunu açıklamakla yükümlü olacak. Hazır bulunanların huzurunda dinlenmesi, tanık için ağır bir tehlike teşkil edecek ve bu tehlike başka türlü önlenemeyecekse ya da maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından tehlike oluşturacaksa; hakim, hazır bulunma hakkına sahip bulunanlar olmadan da tanığı dinleyebilecek. Tanığın dinlenmesi sırasında, ses ve görüntülü aktarma yapılacak.
Tanığın, duruşma salonunda fiziksel görünümünü engelleyecek tarzda mahkemece belirlenecek usule göre dinlenmesine de karar verilebilecek.
Koruma tedbirlerini uygulamak üzere, Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünce tanık koruma birimleri kurulacak.
Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, koruma kararının uygulanmasıyla ilgili kendi görev alanına giren konularda, işbirliği ve yardımda bulunmakla yükümlü olacak.
TANIK KORUMA KURULU
Tanıkların kimliğinin saklı tutulması ve güvenliğinin sağlanması konusunda alınacak önlemlere ilişkin, İçişleri Bakanlığında Tanık Koruma Kurulu oluşturulacak.
Kurul; mesleklerinde fiilen en az 15 yıl görev yapma şartıyla, Adalet Bakanlığında idari görevde çalışan birinci sınıf hakimler arasından 2, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca Ankara'da görev yapan birinci sınıf adli yargı hakim veya Cumhuriyet savcıları arasından seçilecek 1, Milli Savunma Bakanlığında idari görevde çalışan birinci sınıf askeri hakimler arasından 1, İçişleri Bakanlığı merkez teşkilatından 1, Jandarma Genel Komutanlığından 1, Sahil Güvenlik Komutanlığından 1, Emniyet Genel Müdürlüğünden 3, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünden 1 üye olmak üzere toplam 11 üyeden oluşacak.
Kurul, koruma kararını verirken, bu kararı uygulayacak koruma birimince düzenlenecek korumanın şekli, süresi ve diğer özelliklerine ilişkin ön değerlendirme raporunu dikkate alacak.
Tanık Koruma Kurulu ile hakkında koruma kararı verilen kişi arasında mutabakat metni hazırlanacak. Kurul kararları, mutabakat metninin imzalanmasından sonra uygulanacak.
Kurul, koruma kararı verdiği kişilerle ilgili uygulanan önlemler hakkında hazırlayacağı faaliyet raporunu, her yıl Ocak ayı sonuna kadar İçişleri ve Adalet bakanlıklarına sunacak.
Genel Kurulda, tasarının 17-27. maddelerini kapsayan ikinci bölümü üzerindeki görüşmelere başlandı.