Tampon bölge için tezkeresiz çözüm

Tampon bölgenin ilk ciddi işaretini, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, yaklaşık 10 gün önce gazetecilerle yaptığı iftarda verdi. Davutoğlu, sığınmacı sayısının 100 binlere yaklaşması halinde, tampon bölge kurulmasının sözkonusu olabileceğini söyledi. Dışişleri Bakanı, Halep'in durumuna bağlı olarak,sığınmacı sayısının artabileceğine dikkat çekti.

Dışişleri Bakanlığı'nın verdiği bilgiye göre, Suriye'den gelen sığınmacı sayısı bu sabah itibarıyla 47 bin 500'e ulaştı.

TBMM KARARI YERİNE, CUMHURBAŞKANI KARARI

Ancak Türkiye'nin Suriye içinde sığınmacıları karşılamak üzere "tampon bölge" kurması için, bu ülkeye Türk askerinin geçmesi gerekiyor. Türk askerinin Suriye topraklarına girmesi içinse hem Türkiye mevzuatında, hem de uluslararası hukukta bazı şartlar var.

Türkiye mevzuatı açısından durum şu: Eğer BM ya da NATO gibi Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası kuruluşlar herhangi bir ülkeye müdahale kararı alırsa, Türk askeri de bu müdahalenin parçası olabiliyor. Ancak Suriye için şu anda ne BM Güvenlik Konseyi kararı, ne NATO, ne de Türkiye'nin taraf olduğu bir başka uluslararası kuruluşun "müdahale kararı" bulunuyor.

Bu durumda, konu ikili planda ele alınıyor.

Türk askerinin Suriye'ye gönderilmesi için bu durumda, TBMM kararı gerekiyor. Oysa TBMM şu anda tatilde.

Ankara'da, Suriye'den olası bir yoğun sığınmacı akını olması, Suriye ordu birliklerinin de bunları Türkiye sınırına doğru kovalaması halinde, tampon bölgenin "nasıl kurulacağı" konusunda çalışma yapıldı. TBMM tezkeresi olmadan bulunan çözüm, "Cumhurbaşkanı Abdullah Gül formülü".

Buna göre, TBMM tatilde olduğu için, Cumhurbaşkanı'nın devreye girip, Bakanlar Kurulu'nu toplayabileceği ve Suriye'ye Türk askerinin sevkedilmesi kararı alması mümkün.

Tampon bölge kurulması konusunun  "olağanüstü bir durum" olduğunu vurgulayan bir Dışişleri yetkilisi, "Böyle bir durumda sayın Cumhurbaşkanı'nın yetkileri vardır. Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu'nu toplayıp, bölgeye asker sevkedilmesine ya da benzeri tampon bölge oluşturulmasına yönelik karar alınabilir" değerlendirmesini yaptı.

ULUSLARARASI HUKUK AÇISINDAN: 51. MADDE GEÇERLİ

Türk askerinin Suriye topraklarına girip, bir tampon bölge oluşturulması için uluslararası hukuk açısından ise dayanağı BM şartının 51. maddesi.

Bu madde, nefsi müdafa halinde üye ülkelere, BM Güvenlik Konseyi kararını beklemeden harekete geçme hakkı veriyor. Ankara ise, Suriye ordusu tarafından takip edilen Suriyeli onbinlerce sığınmacının Türkiye sınırına gelmesinin "ciddi güvenlik tehlikesi oluşturacağını" vurguluyor. Bu çerçevede de, Türkiye'nin "nefs-i müdafa" ve "sınırlarını korumak" adına, Türk askerini Suriye'ye gönderip, orada bir tampon bölge oluşturabileceği belirtiliyor.

TAMPON BÖLGE KURULMASI İÇİN ŞARTLAR NE?

Dışişleri kaynakları, Suriye içinde sığınmacılar için bir tampon bölge oluşturulması için şartları ise şöyle sıralıyor:

* Onbinlerce sığınmacının aynı anda Türkiye sınırına doğru yönelmesi,

* Sığınmacıların Türkiye'nin barındırma kapasitesinin çok üzerinde olması.

* Bu kişilerin Suriye ordusu tarafından takip ediliyor olması.