Talas Savaşı nedir? Kimler arasında olmuştur? Talas Savaşı tarihi, nedenleri ve sonuçları
Güncelleme Tarihi:
Müslüman Araplar ve Karluk Türklerinin Çin orduları ile 751’de yaptığı savaş olup Müslüman cephesinde zaferle sonuçlanmıştır. Elde edilen bu zaferden sonra İslamiyet Türkler arasında hızla yayılmaya başlamıştır. Talas Savaşı tarihi, önemi, özeti, neden ve sonuçları hakkında işte tüm merak edilenler.
Talas Savaşı 751 yılında Çin Orduları ile Müslüman Araplar ve Karluk Türkleri arasında gerçekleşmiştir.
Talas Savaşı, Müslüman Araplar ile Karluk Türklerinin Çin Orduları karşısında zafer kazanmış olduğu bir savaştır. Bu zaferden sonra İslamiyet Türkler arasında hızla yayılmıştır. Talas Savaşı 751 yılında Talas Nehri kıyısındaki Atlah mevkiinde gerçekleşmiş ve beş gün sürmüştür.
744 yılında kurulan II. Göktürk Devleti’ne son veren Uygurlar, yıkılmış olan bu devletin yerini dolduramamıştır. Bunun sonucunda Çinliler batıya doğru ilerlemeye başlamışlardır. Bu gelişmeler üzerine Karluk Türklerinin destek vermiş oldukları Müslüman Araplar ile Çinliler arasında 751 tarihinde Talas savaşı olmuştur. Talas Savaşıyla Çinliler ağır bir yenilgiye uğratılmıştır.
Çinliler almış oldukları bu yenilginin sonrasında Batı Türkistan'a hâkim olma emellerinden vazgeçmişlerdir. Talas savaşının sonrasında ise Müslümanlık Türkler arasında hızla yayılmıştır. Talas Savaşı, kültür tarihi açısından da oldukça önemli gelişmelerin yaşanmasına neden olmuştur.
Talas Savaşı Önemi
Türkistan coğrafyasında artan Arap ve Çin devletlerinin mücadelesi Talas savaşının patlak vermesine neden olmuştur. Uygurlar ve Karluklar tarihi düşmanları olan Çin Devletine karşı Araplarla birlikte savaşmışlardır. Bu savaşta Türklerin Müslüman Araplara destek vermesi savaşta Arapların galip gelmesini sağlamıştır. Talas savaşının gerçekleşmesiyle Türkler İslamiyet’le tanışmışlardır.
Talas savaşı öncesinde halife olan Hz. Ömer ve Hz. Osman dönemlerinde yapılan fetihler artmıştır. Emeviler ile Abbasiler döneminde ise hat safhaya ulaşmıştır. Tüm bunların neticesinde Araplar ve Çinliler arasında Talas Savaşı gerçekleşmiştir. Bu savaşta Türkler Arapların yanında yer almıştır.
Talas Savaşı Nedenleri ve Sonuçları
Savaşın çıkışının en önemli sebebi İpek Yolu üzerinde hâkimiyet sağlamaktır. Talas savaşı ile hem Çin devleti hem de Müslüman Araplar Orta Asya'da hâkimiyet sağlamayı amaçlamışlardır. Bundan dolayı her iki devlet Türkistan devleti üzerine seferler gerçekleştirmiştir. Bunun sonucu olarak Çin ve Müslüman Araplar arasında 751 Talas savaşı patlak vermiştir. Gerçekleşen bu savaş önemli sonuçların doğmasına sebep olmuştur. Buna göre Talas savaşının sonuçları;
- Talas savaşının sona ermesinin ardından İslam dini Türkler arasında hızlı bir şekilde yayılma göstermiştir.
- Talas savaşının gerçekleşmesiyle Türk-İslam tarihi de başlamıştır. Bu bakımdan Talas savaşının Türk- İslam tarihi açısından oldukça büyük bir önemi vardır.
- Talas savaşı sonrasında Türkler ile Müslümanlar arasındaki ilişkiler artmıştır.
- Savaş sonrasında Türkler bir Arap Devleti olan Abbasilerin askeri ve idari kadrolarında görev almaya başlamışlardır.
- Çinliler Talas Savaşında aldıkları ağır yenilgi sonrası Batı Türkistan'a hâkim olma emellerinden vazgeçmişlerdir. Böylece Türk boyları Çin baskısından kurtulmuştur.
- Batı Türkistan'da sarsıntıya uğrayan Türk nüfuzu yeniden sağlanmıştır. Bunun sonucu olarak da Karluk Türkleri 766 tarihinde Tanrı dağları bölgesinde bağımsız devletlerini oluşturmuşlardır.
- Talas Savaşı kültürel ve tarihsel açılardan da önemli sonuçlar doğurmuştur. Bu doğrultuda Talas Savaşında esir düşen Çinliler vasıtasıyla Çin toprakları dışındaki Semerkant'ta kâğıt imal edilmiştir. Bunun sonucu olarak Bağdat şehrinde bir kâğıt imalathanesi inşa edilmiştir.
- Bağdat'ta kurulan kâğıt imalathanesini Mısır'daki imalathanelerin kurulması takip etmiştir. Böylece Endülüs'ten Hindistan'a kadar uzanan tüm İslam devletlerinde kâğıt imalatı yapılmaya başlanmıştır. Bunun sonucunda kâğıt Avrupa'ya kadarSicilya ve Endülüs üzerinden ulaşmıştır.
- Talas Savaşı sonrası oluşan yeni siyasi ortam ve Türk nüfus hareketleri Karahanlı devletinin temellerinin atılmasına vesile olmuştur.