Tablolar Zonaro’nun deÄŸil, Kürkciyan’ın

İçiÅŸleri Bakanlığı'nın peÅŸine düştüğü, Sarı Köşk, Hıdiv Kasrı ve Malta Köşkü’nden kaybolduÄŸu iddia edilen sultan portrelerinin 1998'de Turing tarafından satıldığı ortaya çıktı.İçiÅŸleri Bakanlığı’nın peÅŸine düştüğü Sultan II. Abdülhamid ve Abdülaziz tablolarının 7 yıl önce müzayede ile satıldığı, gelirinin de Turing’e ödendiÄŸi ortaya çıktı.ANTÄ°K AŞ’nin sahibi Turgay Artam, 1998’de Turing’in iÅŸletmeleri belediyeye devri sırasında, tabloların satıldığını şöyle anlattı:‘Tablolar söylendiÄŸi gibi Zonaro’nun deÄŸil, Ohannes Kürkciyan’ın. Bu tabloların müzayedeyle satılacağı o dönemde tüm gazetelerde yazıldı. Müzayede sonucu II. Abdülhamid resmini 800 milyon TL’ye (O günkü döviz kuruyla 3 bin 200 dolar) Abdülaziz’inkini de 1 milyar 600 milyon (O günkü döviz kuruyla 6 bin 400 dolar) aynı kiÅŸi aldı. Bahsedilen tablolar 98 kataloÄŸumuzda da ayrıntılarıyla mevcut.’Turgay Artam, sözü edilen tabloları Gülersoy’un kendi çabalarıyla topladığını belirtirek ‘Turing kasırları devralırken bunların içinde hiçbir ÅŸey yoktu. Gülersoy yurtiçi ve yurtdışından tabloları bulup kasırlara yerleÅŸtirdi. Ä°ÅŸletmeler elden çıkarılırken de bunlar halka açık artırma ile satıldı ve geliri Turing’e verildi. Ölmüş bir insan hakkındaki haksız suçlamalar beni çok üzdü’ diye konuÅŸtu. KÃœRKCÄ°YAN KÄ°MDÄ°RHakkında fazla bilgi bulunamayan sanatçının 1921 yılına ait ‘Annuaire Oriental’ adlı kaynakta ‘ressam ve dekoratör’ olduÄŸu belirtiliyor, atölyesinin de Pera’da, Çukurcuma, 14 Numara’da yer aldığı ifade ediliyor.Aralarında Fatih Sultan Mehmed’in ve hanedan üyelerinin portrelerinin de bulunduÄŸu tablolardan Ohannes Kürkciyan’ın, 1910-16 yılları arasında Atelier Phebus’da Pol Tarkunyan’a ait fotoÄŸraf atölyesinde çalıştığı anlaşılıyor. Zonaro, 3 Abdülhamid tablosu yaptı, biri kayıp, ikisi Ä°talya’da‘Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro’ kitabının yazarlarından ve dünyadaki en önemli Zonaro uzmanlarından kabul edilen Mersinli iÅŸadamı Erol Makzume’ye göre, kayıp sultan tabloları Ä°talyan ressam Zonaro’ya ait deÄŸil. Erol Makzume’ye göre Zonaro, Sultan II. Abdülhamid 27 Nisan 1909 tarihinde tahttan indirildiÄŸinde üç tablosunu tamamlamış durumdaydı. Zonaro’nun Saraya teslim ettiÄŸi bir tablo kayıp. Makzume, bunun sultanın tahtan indirilmesi sırasında tahrip edildiÄŸini ya da Sultan ReÅŸat döneminde kaybolmuÅŸ olduÄŸunu düşünüyor. Saraya teslim edilmeyen diÄŸer ikis tabloyu ise Zonaro, diÄŸer eserleriyle birlikte Ä°talya’ya götürmüş. Erol Makzume, İçiÅŸleri Bakanlığı müfettiÅŸlerinin raporlarında yer alan ve Sultan Abdülaziz’e ait olduÄŸu söylenen tablonun da Zonaro imzalı olmadığını söylüyor.Â