Suriye'den Rusya'nın 'kimyasal' teklifine olumlu yanıt
Güncelleme Tarihi:
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Suriye rejiminin elindeki kimyasal silahları uluslararası idareye devretmesini, ardından da bu silahların imha edilmesini önerdi. Şam'ın bu teklife ilk tepkisi olumlu oldu.
Lavrov, Moskova'da düzenlediği basın toplantısında, “Suriyeli yetkililere, sadece kimyasal silah stoklarını uluslararası idarenin kontrolüne vermeyi kabul etmeleri çağrısında bulunmuyoruz. Ayrıca kimyasal silahların yok edilmesi ve daha sonra da Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'ne katılmaları çağrısında bulunduk. Teklifimizi şu an Moskova'da olan Bakan Muallim’e (Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim) ilettik, hızlı ve olumlu cevap almayı umuyoruz” dedi.
Lavrov, Şam rejiminin bu teklifi kabul etmesi halinde, Suriye'ye olası bir askeri müdahale ihtimalinin de azalabileceğini belirtti.
Lavrov'un açıklamaları, Esad'ın elindeki kimyasal silahları uluslararası topluma devretmesi halinde Suriye'ye müdahale edilmeyeceğinin sinyalini veren ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin sürpriz çıkışının ardından geldi.
İMHA EDİLSİN
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Güvenlik Konseyi'nden, "Suriye'nin kimyasal silah stoklarının ülke içinde bir yere nakledilerek uygun bir şekilde imha edilmesini talep etmelerini isteyeceğini" açıkladı.
ŞAM'DAN OLUMLU YANIT
Lavrov'un önerisine cevap veren Muallim ise Moskova'da gazetecilere yaptığı açıklamada, "Suriye Arap Cumhuriyeti, Rusya'nın girişimini olumlu karşılamaktadır. Bunda Suriye yönetiminin vatandaşlarımızın can güvenliğinden ve ülkemizin güvenliğinden endişe etmemizin ve halkımıza karşı gösterilen Amerikan saldırganlığını engellemeye çalışan Rusya yönetiminin bilgeliğine olan güvenimiz etkili oldu" dedi.
Anadolu Ajansı'nın bildirdiğine göre, Rus devlet haber ajansları da Suriye'nin elindeki kimyasal silahların uluslararası denetime sunulması teklifinde bulunan Moskova'ya Şam'dan olumlu yanıt verildiğini belirtti.
ERKEN SEÇİMLE AYRILIK YOLU
Öte yandan Şam ve Tahran'ın, Suriye lideri Beşar Esad'ın erken seçimle iktidardan ayrılmasını öngören bir teklif hazırlığında olduğu bildirildi.
Haaretz gazetesinin Arap ve İran basınını kaynak göstererek bildirdiği habere göre, söz konusu teklif İran Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komitesi Başkanı Alaaddin Burucerdi ile Suriyeli muhatapları arasında birkaç gün önce görüşüldü.
Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim'in bu teklifi, sabah saatlerinde Moskova’da bir araya geldiği Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'la da paylaştığı düşünülüyor.
Teklif kapsamında Suriye'de iktidarın aşamalı olarak "demokratik transferi" öngörülüyor. Bu da "Suriye'deki devlet başkanlığı seçimleri öne çekilecek ve Esad aday olmayacak" şeklinde yorumlanıyor.
KİMYASAL TRANSFER
Muallim'in Moskova'daki temaslarında gündeme geleceği iddia edilen bir başka konunun da Suriye'nin kimyasal silahlarını Rusya ya da bir başka ülkeye taşıması planı olduğu öne sürülmüştü.
Muallim'in ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den Suriye'nin Scud ve diğer füzelerinin de Tartus'taki Rus üssüne transfer edilmesi için izin isteyeceği bildirilmişti. Haaretz'e göre, böylece füzeleri olası bir ABD saldırısından korumayı amaçlayan Suriye'nin kimyasal silahlarını da bu üsse aktarması muhtemel.
"SİYASİ ÇÖZÜM MÜMKÜN"
Lavrov ayrıca Muallim'le de bir ortak basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan Lavrov, "Suriye ve Rusya olarak siyasi bir çözümün halen mümkün olduğunu düşünüyoruz" dedi. Şam rejiminin barış görüşmeleri için hazır olduğunu belirten Lavrov, ABD'yi de bir barış konferansının gerçekleştirilmesine odaklanmaya çağırdıklarını söyledi.
MUALLİM'DEN AMERİKAN HALKINA TEŞEKKÜR
Muallim ise, "ABD'nin Suriye'ye saldırı düzenlenmesinden ne çıkarı olduğunu sormaya hakkımız var" diye konuştu. ABD'yi askeri müdahalede bulunmamaya çağıran Muallim, ABD Başkanı Barack Obama'nın teröristleri desteklediğini iddia etti.
Muallim, "savaşı desteklemedikleri için" Amerikan halkına da teşekkür etti.
ESAD'IN TEŞEKKÜRÜNÜ İLETTİ
İkili görüşmede Muallim, Lavrov’a; Esad’ın, Rusya Devlet Başkanı Putin’e Suriye krizinin çözümündeki tutumu nedeniyle teşekkür ettiğini iletti.
AFP'nin haberine göre, Muallim konuşmasına, “Esad Putin’e, G20 zirvesi sırasındaki ve sonrasındaki duruşu nedeniyle teşekkürlerini iletmemi istedi” diyerek başladı.
Görüşmede Lavrov da Muallim'e, Rusya’nın Suriye konusundaki pozisyonunun belli olduğunu ve değişmesinin söz konusu olmadığını söyledi.
“Suriye'deki krize barışçıl çözümden başka alternatif yok" diyen Lavrov, dış müdahaleyi içeren hiçbir askeri çözümü kabul etmeyeceklerini belirtti.
KİMYASALI ESAD’IN HABERİ OLMADAN MI KULLANDILAR?
Bu arada Bild am Sonntag gazetesine konuşan Alman istihbarat yetkilileri, rejim güçlerinin Devlet Başkanı Beşar Esad'ın şahsi izni olmaksızın kimyasal silah saldırısı düzenlemiş olabileceğini söyledi.
Alman istihbarat kurumlarının ele geçirdiği telsiz kayıtlarına göre, sahadaki Suriyeli komutanlar dört buçuk ay boyunca Devlet Başkanlığı'ndan kimyasal silahları kullanmak için izin istedi ancak bu izni alamadı. Alman istihbarat yetkililerine göre, bu da 21 Ağustos'ta Şam yakınlarındaki Doğu Guta bölgesinde yaşanan ve 1400'den fazla kişinin ölümüne neden olduğu bildirilen saldırıyı Esad'ın şahsen onaylamadığı anlamına gelebilir.
Reuters haberle ilgili Alman dış istihbarat kurumu BND yetkililerine ulaşamazken, Bild telsiz kayıtlarının Suriye kıyısı yakınlarında seyreden Alman istihbarat gemisi Oker tarafından elde edildiğini bildirdi.