Suriye ile su krizi

Lübnan’da doğan, Suriye’yi geçerek Hatay topraklarından Akdeniz’e dökülen ve Türkiye’nin en bereketli topraklarına sahip olan Amik Ovası’nı sulayan Asri Nehri, Suriye’nin tutumu ve kuraklık nedeniyle yine çöle döndü. Türkiye’nin Fırat ve Dicle üzerindeki barajlarla su hakimiyetini sağlamasının ardından iki ülke arasında yaşanan su gerginliği, Suriye’nin bugüne kadar Asi Nehri’nin üzerine Katina, Moharda, Mostar, Direslin ve Elzeyzun barajlarını yapmasıyla had safhaya ulaştı. Kışın, zaman zaman doluluk nedeniyle 5 barajın kapağını birden açarak Türkiye’yi sele boğan Suriye, aynı barajların kapaklarını yazın da kapatarak Asi Nehri’nin kurumasına yol açıyor. Her yıl mayıs- haziran aylarında baraj kapaklarını indirip Asi’yi kurutan Suriye, bu kez 16 Nisan’da kapakları kapattı ve Hataylı çiftçiyi susuz bıraktı. Nisan ayında Türkiye’nin en bereketli toprakları olan 1 milyon 300 bin dekarlık Amik Ovası’nı sulayan Asi Nehri tamamen kurudu.

ERKEN KAPATTI

Antakya Ziraat Odası Başkanı Celal Civelek, Suriye’nin her yıl Asi Nehri üzerindeki 5 barajın kapağını mayıs-haziran aylarında kapatıp, Amik Ovası’nın sulanmasına büyük sekte vurduğunu söyledi. Civelek, bu kez Suriye’nin tarihi öne alarak kapakları 16 Nisan’da indirdiğini, bu durumun Amik Ovası için facia olacağını kaydetti. Amik Ovası’nda ekili buğday, pamuk ve mısırların sulanamadığını belirten Civelek, “Asi Nehri kurudu, tarlasını sulayamayan çiftçi perişan oldu” dedi. Suriye’nin Asi Nehri’ne su bırakması için Hatay Valisi Ahmet Kayhan ile birlikte AKP Hatay Milletvekili ve Gurup Başkanvekili Sadullah Ergin ile görüştüklerini ve durumun Dışişleri Bakanlığı tarafından Suriye Dışişleri’ne bildirilmesini istediklerini vurgulayan Civelek, “Hatay Milletvekili Sadullah Ergin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 26 Nisan’da Suriye’ye yapacağı ziyarette konunun gündeme getirilmesi için Dışişleri ile ön hazırlık yapıyor. 20 yıldır süren bu sorunun artık komşuluk ilişkileri çerçevesinde çözülmesi gerekiyor” diye konuştu.

Merkeze bağlı Savatlı Köyü muhtarı Abdulhay Deniz de, buğdayların bu günlerde başak tutmaya başladığını, ancak su verilmemesi halinde tanelerin zayıf kalacağını belirterek, “Ovadaki, buğday, mısır ve pamuğun sulanması gerekiyor. Asi Nehri’nde su olmayınca çiftçi çok zor durumda kaldı” dedi.

Suriye 500 metreküp alıp, 4.5 metreküp veriyor

Türkiye’nin Fırat ve Dicle üzerindeki barajlarda ‘su hakimiyetini sağlamasıyla iki ülke arasında Asi Nehri krizi ortaya çıktı. Suriye bu 2 nehirle ilgili pazarlık gücünü arttırmak amacıyla yaklaşık 20 yıldan bu yana Asi üzerine 5 baraj yaptırıp suyu toplamaya, sonra da Hatay’ı kendi topraklarında gördüğünden Türkiye’yi bu nehir konusunda taraf kabul etmemeye başladı. Atık su niteliğinde ve yalnızca kendi sınır köylerinin ihtiyacını karşılamak üzere Asi Nehri’ne sulama döneminde saniyede 4.5 metreküp su bırakan Suriye, Fırat ve Dicle’den Türkiye’nin bıraktığı saniyede en az 500 metreküp suyu alıyor. Asi Nehri’nden daha önce saniyede 50 metreküp su bırakılıyordu. Su sıkıntısı nedeniyle Türkiye, Amik Ovası’nda sulu tarımı sürdürebilmek için büyük harcamalarla Yarseli Barajı’nı yaptı. Buna rağmen, yeraltı sularından da yararlanılarak ovanın yarısında sulu tarım yapılabiliyor.